از نحوه وشکل عزاداری مردان در استان کهگیلویه و بویراحمد برای اباعبدالله الحسین (ع) که بگذریم، بانوان این استان نیز دارای شیوه‌های خاصی برای سوگوارای حضرت اباعبدالله (ع) و یارانش هستند. هرچند در بسیاری از نقاط مختلف استان کهگیلویه و بویراحمد، زنان بیشتر نظاره گر نوحه خوانی وسینه زنی مردان هستند، اما در منطقه زیلایی که بیش از ۲۰۰ کیلومتر با یاسوج مرکز این استان فاصله دارند، زنان با اجرای سبک خاصی، به امام حسین (ع) ابراز احساسات می‌کنند.
زنان روستای زیلایی مراسم عزاداری به خصوص و منحصر بفردی دارند. آنها علاوه بر اینکه در عزاداری شرکت می‌کنند در اقدامی هماهنگ و تعاون گونه افرادی از روستا که قصد تهیه کردن نذری دارند کمک می‌کنند. ولی مراسم خاص و منحصر بفرد این زنان که فقط مختص این منطقه است.
زنان همپای مردان علاوه بر تهیه نذری روز عاشورا در مراسم خاص هوی هوی hovay hovay شرکت می‌کنند. بدین گونه که زنان بعلامت عزا لباس‌های تیره و به رنگ سرد می‌پوشند و در یک دایره قرار میگیرند و یک زن مسن به عنوان سرخوان در وسط قرار می‌گیرد و با خواندن شروه‌های پرسوز و گداز به نشانه عزا گوشه‌های چادر خود را گرفته و به شانه‌های خود می‌اندازند و زنان درون دایره با حرکت سرخوان ریتم میگیرند و شیون کنان به دنبال او شروه میخوانند. به نوعی شروه خوانی روی می‌آورند که با لحنی اندوه بار و سوز درونی اجرا می‌شود.
در شروه خوانی زنان زیلایی که همانا گریستن بر مرده و بیان کار‌های شایسته اوست، موسیقی محلی را اجرا می‌کنند. زنان هر خانه به تعداد حدود شش نفر غذای نذری تهیه می‌کنند که در روز عاشورا بعد از برگشتن از گلزار شهداء غذا‌ها را تحویل آبداخانه هیئت می‌دهند تا با ظروف یکبار مصرف بسته بندی شده و تحویل عزادارن شود.
تصاویر این گزارش مربوط به سال‌های گذشته است.
عکاس: داوود ایزدپناه/ایسنا
