فرارو- میوه کاکتوس یا گلابی خاردار، نام میوه‌ای است که در بالاترین قسمت کاکتوس‌های نوپال، بعد از گلدهی آشکار می‌شوند. این کاکتوس بومی مناطق بیابانی قاره آمریکا می‌باشند، که تا به حال ۲۰۰ گونه از آن شناسایی شده است.
از متداول‌ترین میوه کاکتوس که خوردنی باشد، مربوط به (o. ficus-indica) است که به عنوان انجیر هندی یا opuntia شناخته میشود. علاوه بر این کاکتوس نوع سانپدرو (sanpedro) و هودیا (Hoodia) نیز میوه‌ای خوراکی دارند که هر کدام از ارزش غذایی بالایی برخوردار هستند.
نوع opuntia سرشار از فلاوانوئیدر است که دارای آنتی اکسیدان است. آنتی اکسیدان خاصیت سم زدایی دارد و از آسیب سلولی که باعث سرطان و پیری میشود، جلوگیری کرده و با تقویت سیستم دفاعی، بدن را در برابر عفونت‌ها مقاوم‌تر می‌کند.
این میوه روی برگ‌های خاردار کاکتوس رشد می‌کند. ظاهر آن بیضی است و رنگ آن بین زرد و سبز روشن تا نارنجی، صورتی و قرمز متغیر است. روی پوست میوه، خار‌هایی ریز به صورت تجمعی قرار گرفته است که هنگام مصرف آن‌ها را باید جدا کرد. درون میوه تعداد زیادی دانه وجود دارد که قابل مصرف نیستند. میوه کاکتوس اگر کاملا رسیده باشد، طعمی میان ترش و شیرین دارد.
سوریه، لبنان و فلسطین از جمله مناطقی هستند که این میوه را پرورش می‌دهند، اما مراکش بزرگترین صادرکننده آن است.
ارزش غذایی میوه کاکتوس
میوه کاکتوس دارای ترکیب مواد مغذی خاص از جمله مقدار زیاد ویتامین C، گروه خانواده‌ٔ ویتامین B، منیزیم، پتاسیم، کلسیم، مس و فیبر غذایی است. در رابطه با ترکیبات آلی، میوه کاکتوس سرشار از زردینه‌ها، پلی فنول‌ها و بتالین‌ها است که تأثیر مثبتی روی سلامتی دارند.
خواص میوه کاکتوس
کمک به هضم غذا
این میوه به دلیل وجود مقادیر زیادی از فیبر، به فرایند هضم غذا کمک می‌کند. فیبر با افزایش هجم مدفوع و پاکسازی رودها، به جذب بهتر غذا در ناحیه گوارشی کمک می‌کند. همچنین در درمان یبوست، نفخ شکم و دیگر مسائل گوارشی مانند زخم معده موثر است.
سلامت قلب
ترکیبات متعددی که در میوه کاکتوس وجود دارد، برای سلامت قلب بسیار مفید است. فیبر موجود در میوه کاکتوس باعث کاهش کلسترول بد در بدن میشود. پتاسیم موجود در این میوه با آرام کردن رگ‌های خونی و کاهش استرس در سیستم قلبی، به کاهش فشار خون کمک می‌کند. همچنین بتالین موجود در این میوه رابطه مستقیمی با تقویت لایه درون رگی دارد که باعث کاهش ریسک تضعیف دستگاه گردش خون میشود. در مجموع این میوه در جلوگیری از تصلب شرایین، بیماری سرخرگ کرونری و سکته قلبی موثر است.
خاصیت ضد سرطان
به گزارش مجله «The American Journal of Clinical Nutrition» (سال ۲۰۰۴)، میوه کاکتوس دارای مقدار زیادی زردینه، پلی‌فنل و بتالین است. این مواد به‌عنوان ترکیبات آنتی‌اکسیدان عمل کرده و رادیکال‌های آزاد را پیش از آسیب رساندن به سلول‌های بدن خنثی می‌کنند. علاوه بر این، تحقیقات آزمایشگاهی دیگری نیز نشان می‌دهد که میوه کاکتوس به جلوگیری از رشد تومور‌ها کمک می‌کند؛ با این حال، هنوز به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
خواص آنتی اکسیدان و سلامت پوست
آنتی‌اکسیدان موجود در میوه کاکتوس به حفظ سلامت پوست کمک می‌کند و شانس ابتلا به پیری زودرس را پایین می‌آورد. تقویت بینایی، جلوگیری از تحلیل ماهیچه‌ها و بالابردن عملکرد مغز از دیگر خواص این میوهٔ معجزه‌آسا به حساب می‌آید. در آلمان تحقیقاتی صورت گرفته که نشان می‌دهد میزان بالای توکوفرول و بتاکاروتن موجود در میوه کاکتوس، هم برای سلامت پوست و هم چشم مفید است.
کاهش وزن
مقدار بالای فیبر و تراکم مواد مغذی، کالری کم و چربی اشباع در میوه کاکتوس می‌تواند بدون افزایش وزن، به سلامت بدن کمک کند. به‌علاوه، فیبر و کربوهیدرات می‌تواند جلوی پرخوری بیش‌ازحد را بگیرد و باعث مهار گرسنگی شود.
کاهش قندخون
برخی منابع ادعا می‌کنند مصرف این میوه بعد از غذا باعث کاهش جذب انسولین میشود و برای مبتلایان به دیابت نوع ۲ مفید است. دکتر سید محمود فرش پور رضایی، عضو هیئت علمی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی و موسسه تحقیقات و سرم سازی رازی، با اعلام این خبر اظهار داشت: کاکتوس خوراکی، گیاهی پر طرفدار در کشور‌های آمریکای مرکزی، اروپا، خاورمیانه، هند، آفریقای شمالی و استرالیاست.
وی اضافه کرد: برگ‌های این گیاه سرشار از بتاکاروتن، ویتامین‌های گروه B، ویتامین C. و کلسیم است.
دکتر رضایی در تشریح جزئیات پژوهش خود اظهار داشت: میوه گیاه کاکتوس به دفعات مختلف به طور روزانه تا مدت ۲ ماه به موش خورانده شد، البته پیش از شروع مصرف میوه کاکتوس، این موش‌ها به دیابت مبتلا شده و قند خون آن‌ها اندازه گیری شده بود. پس از ۲ ماه مصرف میوه گیاه کاکتوس، دوباره قند خون این موش‌ها اندازه گیری شد که نتایج نشان داد میوه گیاه کاکتوس اثر ضددیابتی دارد و در تنظیم قند خون موثر بوده است.
درمان عفونت‌ها و زخم
از عفونت‌های کلیوی جلوگیری کرده و تب بالا و هپاتیت را درمان می‌کند و با کمک به گردش خون به طور چشمگیری در التیام زخم‌ها موثر است.
جلوگیری از پیری زودرس
این را هم بدانید از میوه کاکتوس روغنی تهیه میشود که غنی از ویتامین E. بوده و میزان آنتی‌اکسیدان آن سه برابر سایر روغن‌ها و برای مبارزه با پیری پوست بسیار نافع است.
با توجه به شرایط اقلیم نواحی مرکزی و جنوبی ایران و تشدید خشکسالی‌ها، پرورش و در نتیجه تولید گیاه و میوه کاکتوس توصیه میشود. چراکه کاکتوس اپونتیا به آب کم و اقلیم گرم و خشک نیاز دارد. تابه حال این گیاه در شهر‌های کویری ایران از خراسان تا جنوب ایران به بار نشسته است. این نشان از سازگاری کاکتوس اپونتیا با اقلیم ایران دارد.
