فرارو- قبل از شروع این مقاله چند آمار قابل تامل از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر و پزشکی قانونی از مصرف مواد مخدر در ایران را با هم مرور کنیم:
• در کشور دو میلیون و ۸۰۰ هزار معتاد داریم که ۱۵۶ هزار نفر از آنان، زنان هستند؛ یعنی ۶ درصد جمعیت معتادان کشور را زنان تشکیل می‌دهند.
• در چهار ماهه نخست سال ۹۸ یک‌هزار و ۴۴۳ نفر بر اثر مصرف مواد مخدر در کشور جان خود را از دست دادهاند.
• بر اساس نظر‌سنجی‌های صورت گرفته که از مصرف کنندگان حرفه‌ای زمان لازم برای دسترسی به ماده مخدر نیم ساعت است.
• سن اعتیاد در ایران به ۱۵ سالگی رسیده است.
• تعداد مصرف‌کنندگان مواد مخدر که بر اثر ابتلا به هپاتیت C. جان خود را از دست می‌دهند سه برابر مبتلایان به اچ‌آی‌وی است.
• ماریجوآنا و مشتقات آن شامل گل، گرس و علف با ۴/۴ درصد، پس از حشیش دومین ماده مخدر مصرفی در میان مصرف کنندگان مستمر مواد مخدر در کشور اعلام شده است.
• ۵۱ درصد مصرف کنندگان گل، در گروه سنی ۱۵ تا ۲۹ سال قرار دارند.
امروزه نام "گل" بیش از هر مخدر دیگری به گوش میرسد. در دسترس بودن، سهولت استفاده از آن و عدم وجود قوانین بازدارنده در رابطه با این مخدر، که دروازهی ورود به دنیای خانمان سوز اعتیاد شناخته میشود، باعث شده است تا بسیاری از افراد از مصرف کنندگان آن باشند.
رهایی از فشار‌های روزمرهی زندگی، پر کردن خلاء‌های روحی، فرار از مشکلات خانوادگی و آسیب‌های عاطفی، عوامل اصلی میل نوجوانان و جوانان به مصرف مادهی مخدر گل شناخته شده است.
احساس آرامش و خواب آلودگی، خنده و هیجان بی دلیل، افزایش اشتها و رهایی از استرس. این‌ها اثرات به ظاهر مثبتی است که در دسترس‌ترین مخدر این روز‌های جامعه ما بر روی افراد به جای میگذارد.
اما به واقع مخدر گل چیست؟ ساختار شیمیایی آن به چه صورت است و چه اثراتی بر روی بخش‌های مختلف بدن بر جای میگذارد. در این مقاله قصد داریم نگاه جامعی به اثرات مخرب گل داشته باشیم. تمامی موارد گفته شده مستند بوده و زیربنای علمی دارند.
مخدر گل چیست؟
ماری جوآنا، علف، گرس، وید، گل، همهی این‌ها اسامی یک مخدر است که از گیاه شاهدانه (Cannabis) بدست میآید و تفاوت اصلی این اسامی در میزان مادهی مخدر موجود در آن‌ها است.
تترا هیدرو کانابینول یا همان تی اچ سی (THC)، مولکول کانابینویید اصلی موجود در ماری جوآناست که باعث میشود بخشی از مغز شما که مرکز پاسخ دهی به احساسات خوشایند مثل غذا، رابطهی جنسی و خندیدن است تحریک شود. این ماده باعث آزاد سازی دوپامین در مغز میشود و احساس سرخوشی و آرامش به شما میدهد.
THC به سرعت وارد گردش خون شده و تاثیرات خود را تنها پس از چند دقیقه از مصرف اعمال میکند.
میزان این ماده شیمیایی ۳۰ دقیقه پس از مصرف به اوج خود میرسد و تا ۱-۳ ساعت پایدار می‌ماند.
تحقیقات فراوان نشان داده است که THC موجود در ماری جوآنا باعث بروز تغییراتی در مغز انسان میشود و فعالیت سلول‌های آن را دچار اختلال میکند، بدین ترتیب سلول‌های عصبی که در نقاط مختلف مغز وظیفه پردازش اطلاعات و ایجاد هیجان را بر عهده دارند دچار اختلال شده و توانایی انجام فعالیت‌های خود را از دست می‌دهند.
ماریجوآنا چیزی در حدود ۸% از این مادهی شیمیایی دارد، اما میزان THC در گل بسیار بیشتر است و به ۲۴% میرسد.
باور غلط: گل وابستگی ایجاد نمیکند!
برخی افراد در جامعه عقیده دارند که این مخدر ایجاد وابستگی نمیکند و مصرف کننده هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را ترک کند. دیدگاهی کاملا نادرست که باعث شده است میزان مصرف در بین گروه‌های مختلف سنی رشد روز افزونی داشته باشد.
بیشتر بودن مواد شیمیایی موجود در آن و وابستگی بدن به لذت‌های زودگذر آن که به سرعت رنگ می‌بازد و بدن فرد نیازمند دوز‌های بالاتر از مخدر است، ترک کردن گل را برای بسیاری از افراد غیرممکن کرده است.
کافیست سری به مراکز ترک اعتیاد بزنید و با سیل افرادی که در آنجا هستند تا قدرتی برای کنار گذاشتن این مخدر پیدا کنند مواجه شوید.
برخی از عوارض مصرف مادهی مخدر گل:
اختلال در مجاری تنفسی
تنگی نفس و عدم خون رسانی صحیح به قلب
افسردگی حاد و دوری از جامعه
کاهش وزن، بی‌اشتهایی و لاغری
عدم کنترل اعصاب و پرخاشگری
تاثیرات مخرب مخدر گل به همین جا ختم نمی‌شود. در ادامه با دیگر اثرات آن بر روی ارگان‌ها و سیستم‌های مختلف بدن آشنا می‌شویم:
۱) تاثیر بر سلامت ذهن:
تجربه ی همه افراد با گل خوشایند نیست. مصرف آن برای برخی افراد حس ترس، اضطراب و وحشت ایجاد میکند. استفاده از این مخدر شانس ابتلای شما را به افسردگی تا حد زیادی افزایش میدهد و اگر از قبل دچار بیماری‌های روحی و اختلالات روانی باشید، علائم آن را تشدید میکند. هنوز مکانیسم اثر به درستی مشخص نشده است، اما دز‌های زیاد گل، فرد را به اختلال پارانوئید دچار میکند. چیز‌هایی را میبیند و میشند که در واقعیت وجود ندارد.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانویید، اطرافیان خود را به‌خاطر ظن و شک خود بسیار آزار داده و محدود می‌کنند، طوری که اطرافیان آن‌ها دائما مجبور هستند برای اثبات راستی سخن و نیات خود دلایل رائه دهند.
۲) اختلال در عملکرد مغز:
مخدر گل تاثیرات مستقیمی بر روی سلول‌های مغزی میگذارد. توانایی یادگیری، تمرکز و به خاطر سپردن پس از مدتی از فرد سلب میشود. این اختلالات معمولا اثرات کوتاه مدت مصرف گل هستند.
اما استفاده از گل به خصوص در سال‌های نوجوانی ممکن است تأثیرات ماندگارتری داشته باشد. تست‌های تصویربرداری نشان میدهد که این مخدر در برخی افراد باعث تغییر الگو‌های مغز میشود. به طور خاص، در بخش‌هایی از مغز که ارتباطات موثر برای یادگیری، هوشیاری و حافظه ایجاد میکند، در این افراد با اختلال مواجه میشود.
۳) آسیب به ریه:
گل باعث تحریک و ایجاد التهاب در ریه فرد میشود. سلول‌های ایمنی فرد را به ریه فرا می‌خواند و آزاد شدن متابولیت‌های این سلول‌ها باعث برخی بیماری‌های تنفسی در فرد میشود.
کارسینوژن‌ها به فروانی در دود سیگار و سایر مخدر‌ها مثل گل یافت می‌شوند. بعلت غلیظ‌تر بودن دود سوختن ناشی از گل و قرار گرفتن بیشتر ریه‌ها و سلول‌های تنفسی در معرض این دود، احتمال ابتلا به بیماری‌های تنفسی در بین مصرف کنندگان گل و ماریجوآنا بیشتر مورد انتظار است.
۴) کاهش تراکم استخوان‌ها
مطالعات انجام گرفته در ساال ۲۰۱۷ نشان داد افرادی که میزان زیادی از این مخدر مصرف می‌کنند با ضعف استخوان‌ها و کاهش تراکم آن‌ها مواجه می‌شوند و همین موضوع ریسک شکستگی‌های استخوان را در آن‌ها بالا می‌برد.
مصرف طولانی مدت باعث کاهش وزن بدن و افت شاخص BMI میشود.
۵) بروز حملات قلبی
THC موجود درگل به سرعت از ریه‌ها وارد جریان خون میشود و افزایش ۲۰ تا ۵۰ عددی بر روی ضربان قلب میگذارد. این اثر تا ۲-۳ ساعت پس از مصرف هم مشاهده میشود و در افرادی که بیماری‌های قلبی دارند، با بروز حملات قلبی آشکار میشود.
۶) تضعیف سیستم ایمنی
یکی دیگر از تاثیرات مخرب گل، از بین بردن برخی سلول‌های سیستم ایمنی و ضعیف کردن آن‌ها است. ضعیف شدن این بخش حیاتی بدن را آمادهی ورود میکروب‌ها و پاتوژن‌های عامل بیماری‌های مختلف میکند.
مصرف گل شانس ابتلا به سرطان را افزایش میدهد؟
نتیجه گیری در این زمینه نیازمند تحقیقات بیشتر است. اثرات غیر مستقیم آن بر ایجاد سلول‌های سرطانی بعلت وجود مواد شیمیایی و سرطان زا به تایید رسیده است. در رابطه با اثر مستقیم آن، مطالع‌های در سال ۲۰۱۵ بر روی افرادی که بیش از ۳ بار در طول روز از این مخدر استفاده می‌کردند، نشان داد که نرخ ایجاد تومور‌های سر و گردن در این افراد در مقایسه با افراد سالم بیشتر است.
مصرف گل در حین بارداری چه عوارضی دارد؟
نرخ تولد نوزادانی که تکامل خود را به درستی طی نکرده اند و یا وزنی کمتر از حد نرمال دارند در بین مادرانی که در طول دوره بارداری از این مخدر مصرف می‌کنند بالا است.
تولد نوزادان با بسیاری از مشکلات سیستم عصبی نیز از مادران مصرف کننده امری شایع است.
با رشد روزافزون میزان مصرف گل در بین نوجوانان و جوانان، بسیاری از خطرات جامعه را تهدید میکند. لزوم افزایش آگاهی در این زمینه و شناخت اثرات مخرب این ماده بر روح و جسم فرد، بیش از پیش باید مورد توجه قرار گیرد.
