از سه سال پیش که ایالات متحده آمریکا سال به سال به تحریم‌ها افزود؛ علاوه بر اینکه صادرات و مراودات مالی اقتصاد کشور را تحت تاثیر زیادی قرار داد، سفره‌های مردم هم کوچک‌تر شد. گرچه در جهش دلاری پس از اولین تحریم دونالد ترامپ، دولت نسبت به ذخایر ارزی و عدم افزایش قیمت کالا‌های اساسی خوراکی اطمینان خاطر داد؛ اما نرخ همه اقلام سبد معیشتی خانواده‌های ایرانی همراه با نرخ ارز سیر صعودی افسارگسیخته‌ای را تجربه کردند.
«دنیای اقتصاد» بر اساس آمار‌های میدانی که از کف خیابان و بازار به دست آورده، روند قیمتی اقلام اساسی در ۶ ماه ابتدایی سال را بررسی می‌کند.
گوشت قرمز: هیچ‌کدام از ما جهش گوشت از کیلویی ۵۰ هزار تومان به ۱۲۰ هزار تومان را فراموش نکرده‌ایم. گوشت قرمز جز اولین اقلامی بود که به سبب نرخ ارز و به گفته دولت قاچاق دام زنده، با رشد قیمتی زیادی همراه شد. در فروردین ۹۷ قیمت گوشت گوسفندی با استخوان ۴۹ هزار تومان بود که انتهای همان سال به بالای ۱۰۰ هزار تومان رسید، گوشت اولین قلمی بود که مردم با گرانی آن کاهش قدرت خرید خود را کاملا لمس کردند و بازار شاهد صف‌های طویل خرید گوشت دولتی و یخ‌زده بود. یکی دیگر از عوامل گرانی گوشت، کمبود و افزایش قیمت نهاده‌های دامی بود، عاملی که هنوز حل نشده و بر بازار گوشت مرغ هم تاثیر فراوانی گذاشت.
در بخش گوشت قرمز اگرچه نرخ‌های رسمی برای گوشت گوساله کیلویی ۸۰ هزار و ۲۰۰ تومان و برای گوشت گوسفندی ۱۰۰ هزار تومان مصوب و اعلام شده، اما هرکدام ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان بیشتر به دست مصرف‌کننده می‌رسد. یعنی خانواده‌های ایرانی گوشت گوسفندی کیلویی ۱۲۰ هزار تومان و گوشت گوساله بین ۹۵ تا ۱۰۰ هزار تومان خریداری می‌کنند. گوشت قرمز در ۶ ماه ابتدایی سال افزایش قیمت زیادی نداشته و تنها ۳ هزار تومان گران‌تر شده است. شرایط بازار نهاده‌های دامی کشور به گونه‌ای است که تولیدکنندگان یا دستشان به خوراک دام و طیور نمی‌رسد یا باید با دو تا سه برابر قیمت مصوب تهیه کنند. این در حالی است که نهاده‌های دامی جزو اقلامی است که برای مهار گرانی ارز دولتی به آن‌ها اختصاص داده شده است، مهاری که تا به اینجا بی‌فایده بود و نتوانسته از روند صعودی قیمت آن‌ها جلوگیری کند.
گوشت سفید: قیمت گوشت مرغ در فروردین ماه ۱۳۹۷ کیلویی ۸ هزار تومان بود که در اسفندماه همان سال به بالای ۱۴ هزار تومان رسید. مرغداران هنوز هم نسبت به عدم تامین خوراک طیور شاکی هستند چراکه می‌گویند هزینه‌های تولید آنقدر بالا رفته که نرخ فروش در مرغ‌داری پایین‌تر از قیمت تمام شده است. البته قیمت مرغ از سال ۹۷ تا فروردین امسال نسبت به بقیه اقلام خوراکی نوسان زیادی نداشت و کیلویی ۱۱ هزار و ۶۰۰ تومان به فروش رسید؛ اما جهش ارزی که در ۶ ماه ابتدایی تجربه کردیم باعث شد که مرغ‌داری‌ها نرخ فروش مرغ را افزایش دهند و این قلم مهم از سفره ایرانیان در شهریورماه کیلویی ۲۰ هزار تومان در فروشگاه‌های مرکز شهر تهران قیمت خورد؛ یعنی در عرض ۶ ماه شاهد افزایش ۹ هزار تومانی در قیمت گوشت مرغ بودیم.
افزایش قیمت ۵۰ درصدی کره: امسال طلایه‌دار گرانی در بخش لبنیات، کره بود. ذخایر کره‌ای که سال گذشته با ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی خریداری شده بود به اتمام رسید و دولت هم این قلم از میز صبحانه خانواده‌های ایرانی را از اقلام لیست شماره یک که ارز دولتی دریافت می‌کنند، حذف کرد. به همین سبب از این پس کره‌های خارجی با ارز نیمایی وارد می‌شوند و از سوی دیگر کارخانه‌های لبنی خط تولید کره خود را راه‌اندازی یا تقویت کردند تا تقاضای بازار را پاسخ دهند. البته این پاسخ به نرخ قبلی نیست و قیمت کره ۱۰۰ گرمی از ۴ هزار و ۶۰۰ تومان به ۸ هزار تومان رسید؛ بنابراین کره از فروردین تا شهریورماه ۵۰ درصد گران‌تر شده است.
شیر: همچنین شیر پاستوریزه یک لیتری در شهریور ماه گذشته ۵هزار ۷۰۰ تومان قیمت خورده بود که در فروردین امسال به لیتری ۶ هزار و ۲۰۰ تومان رسید. نرخ شیر به سبب اینکه یکی از اقلام استراتژیک سبد خانواده‌ها است توسط دولت مصوب می‌شود که در شهریور امسال به لیتری ۷ هزار و ۲۰۰ تومان رسید؛ یعنی یک هزار تومان افزایش نرخ در عرض ۶ ماه.
ماست: قیمت ماست یک کیلوگرمی نیز در مردادماه امسال ۹ هزار و ۵۰۰ تومان است در حالی که مردادماه پارسال ۷ هزار و ۲۰۰ تومان نرخ‌گذاری شده بود، این اعداد به معنای افزایش ۱۷درصدی این محصول پرطرفدار است. البته نرخ ماست از مرداد ثابت نماند و هم‌اکنون ماست یک کیلوگرمی با قیمت ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد که به معنی گرانی ۵ هزار تومانی در عرض ۶ ماه است.
پنیر: همین‌طور پنیر ایرانی پاستوریزه ۵۰۰ گرمی که در مردادماه پارسال قالبی ۱۰ هزار تومان به فروش رسید با ۳۰ درصد افزایش قیمت در شهریور امسال ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان نرخ‌گذاری شد. این در حالی است که فروردین‌ماه هر قالب پنیر ۵۰۰ گرمی ایرانی ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان قیمت خورد که نشان از افزایش ۲ هزار تومانی در عرض ۶ ماه دارد.
وعده‌های بی‌پایان: با وجود مصاحبه‌های بی‌پایان دولتی‌ها اعم از معاون اول تا رئیس دفتر رئیس‌جمهور مبنی بر کنترل بازار و مهار قیمت‌ها، اما قدرت خرید مردم هر روز کاهش پیدا می‌کند و مهم‌ترین وزارت اقتصادی دولت یعنی وزارت صمت بیش از ۶ ماه است که وزیر ندارد. به گفته کارشناسان وضعیت امروز بازار نتیجه نبود نظارت است.
