با اینکه تحلیلگران در ابتدا در خصوص احتمال اتخاذ رویکرد ملایمتر دولت نفتالی بنت در قبال ایران صحبت میکردند، اکنون مواضع بسیار تندی از درون دولت ائتلافی اسراییل به گوش میرسد.
نیمه مهرماه، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران که برای دیدار با مقامهای فدراسیون روسیه به مسکو سفر کرده بود از روسها خواست نسبت به «تحرکات اسراییل که علیه صلح، ثبات و امنیت در منطقه است» حساس باشند. او همچنین گفته بود ایران «نگرانیهای جدی در مورد حضور تروریستها و صهیونیستها در منطقه قفقاز» دارد. تنها ۱۶ روز پس از طرح این اظهارات، نخستوزیر اسراییل برای اولینبار عازم روسیه شده و در دیدار با ولادیمیر پوتین، رییسجمهور این کشور به گفتگو در خصوص نفوذ ایرانیها در سوریه و پرونده هستهای ایران پرداخته است.
به گزارش اعتماد، در این دیدار که روز جمعه در شهر سوچی برگزار شد، ولادیمیر پوتین تاکید کرد: «فرصتهای مناسبی برای همکاری، بهویژه در زمینه مبارزه با تروریسم وجود دارد، اما مسائل مشکلآفرین هم هست که باید درباره آن گفتگو کرد.» رییسجمهور روسیه همچنین به بنت که در ماه ژوئن نخستوزیر شد و پس از ۱۲ سال موفق شد بنیامین نتانیاهو را کنار بزند، گفت که امیدوار است روابط اسراییل و روسیه بدون مشکل ادامه یابد. او با اشاره به روابط نزدیک خود با دولت قبلی اسراییل افزود: «من واقعا امیدوارم که بهرغم نبردهای سیاسی داخلی که در هر کشوری اجتنابناپذیر است، دولت شما سیاست تداوم روابط روسیه و اسراییل را دنبال کند.»
بنیامین نتانیاهو نخستوزیر پیشین اسراییل روابط شخصی بسیار خوبی با رییسجمهور روسیه داشت و مدعی بود این روابط شخصی به اسراییل اجازه میدهد تا سیاستهای خود نظیر کارزار حملات هوایی علیه مواضع ایران در سوریه را ادامه داده و منافع تلآویو را تامین کند. این حملات هوایی در دوره بنت نیز با حجم کمتری ادامه داشته، اما برخی گزارشها حاکی از آن است که تداوم حملات نارضایتی روسها را سبب شده و تنشهایی را در روابط تلآویو و مسکو ایجاد کرده است.
چندی پیش، الشرقالاوسط در گزارشی به نقل از یک مقام عالیرتبه روس که در جریان جزییات کامل مذاکرات بوده نوشت: طی گفتگوهای رو در روی جو بایدن رییسجمهور ایالات متحده و ولادیمیر پوتین در ژنو، مقامهای امریکایی اعلام کردند: «واشنگتن از حملات پیاپی اسراییل به سوریه استقبال نمیکند» و معتقد است مسکو میتواند برای خنثی کردن این حملات تهاجمیتر عمل کند.
این مقام آگاه همچنین به الشرقالاوسط اعلام کرده بود: «مسلح کردن ارتش سوریه به تجهیزات دفاع هوایی پیشرفتهتر و همچنین ارسال مستشارانی برای نظارت بر فعالیتهای این سیستمها و بهبود کارایی آنها از جمله اقداماتی است که در دستور کار روسیه قرار دارد تا حملات اسراییلیها به خاک سوریه پایان یابد.»
بر اساس گزارش وبسایت امریکایی اکسیوس، نتانیاهو چندی پیش در پیامی به ولادیمیر پوتین گفته بود به رغم شکست در آخرین انتخابات پارلمانی، «به زودی به قدرت باز خواهد گشت.» اکسیوس نوشته، زمانی که سفیر روسیه پس از کنار رفتن نتانیاهو از قدرت برای تحویل دادن نامه ولادیمیر پوتین نزد نخستوزیر پیشین اسراییل رفته بود، نتانیاهو ضمن تشکر از پیام پوتین به آناتولی ویکتوروف گفته بود به پوتین بگوید «من به زودی به قدرت بازخواهم گشت.» انتشار این گزارش، دقیقا دو روز پیش از سفر نفتالی بنت به روسیه، تنشهای سیاسی بسیاری در درون اسراییل را سبب شد.
نفتالی بنت در آغاز دیدار با ولادیمیر پوتین و زمانی که هنوز خبرنگاران در جلسه حضور داشتند در اشارهای مختصر گفت که مایل است «درباره وضعیت سوریه و همچنین تلاشها برای توقف برنامه ایران برای دستیابی به سلاح هستهای» با رییسجمهور روسیه گفتگو کند. او در خصوص این موضوع توضیح بیشتری ارایه نداد و پوتین نیز از هر گونه اشاره به ایران در دقایقی که نمایندگان رسانهها حضور داشتند، خودداری کرد. بنت همچنین پوتین را «دوست واقعی ملت یهود» خواند.
وبسایت اسراییلی هاآرتز درباره محورهای اصلی گفتوگوی نفتالی بنت و ولادیمیر پوتین نوشته است: «در این دیدار مقامهای اسراییلی از نگرانیهایشان پیرامون نفوذ ایران در سوریه و پرونده هستهای این کشور با روسها صحبت کردند و مقامهای روسیه در خصوص حملات هماهنگ نشده اسراییل به سوریه ابراز نگرانی کردند.» به اهمیت موضوع ایران در این سفر، در بیانیه دفتر نخستوزیری اسراییل که چند روز پیش از انجام شدن سفر اشاره شده بود: «دو طرف درباره طیف گستردهای از مسائل دیپلماتیک، مسائل امنیتی و اقتصادی در روابط دوجانبه و همچنین موضوعات منطقهای به ویژه برنامه هستهای ایران گفتگو خواهند کرد.» به گفته سخنگوی دفتر نخستوزیری اسراییل، سفر نفتالی بنت به سوچی بر اساس دعوت ولادیمیر پوتین صورت گرفته است.
در سفر نخستوزیر اسراییل به روسیه، ایال هولاتا مشاور امنیت ملی، شمیریت میر مشاور دیپلماتیک، ژنرال آوی جیل مشاور نظامی و زیف الکین وزیر مسکن اسراییل که اصالتا اهل روسیه است و تسلط کاملی به زبان روسی دارد نفتالی بنت را همراهی میکردند. ناظران میگویند حضور مشاور امنیت ملی در این سفر به معنای آن است که فارغ از روابط دوجانبه اسراییل و روسیه، محور اصلی گفتگوها میان مقامهای تلآویو و مسکو در سوچی دو مساله ایران و سوریه خواهند بود.
اسراییل مدتهاست که از هیچ تلاشی برای ممانعت از احیای توافق هستهای میان ایران و کشورهای ۱+۵ دریغ نکرده و در شرایطی که احتمال میرود گفتگوها در این خصوص «به زودی» آغاز شود، میکوشد تا در گفتگو با مقامهای روس آنها را مجاب کند که از احیای برجام حمایت نکنند. از طرفی با اینکه تحلیلگران در ابتدا در خصوص احتمال اتخاذ رویکرد ملایمتر دولت نفتالی بنت در قبال ایران صحبت میکردند، اکنون مواضع بسیار تندی از درون دولت ائتلافی اسراییل به گوش میرسد.
آویگدور لیبرمن، رهبر حزب «اسراییل خانه ما» و وزیر دارایی این کشور گفته است: «برخورد نظامی کشورش با ایران اجتنابناپذیر است و این تنها راه برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به توانمندیهای هستهای است.»
لیبرمن در گفتگو با سایت خبری اسراییلی «والا نیوز» تصریح کرد: «مقابله نظامی با ایران فقط موضوع زمان است و زمان زیادی نیز باقی نمانده است.» لیبرمن در بحبوحه تلاشهای دیپلماتیک بینالمللی برای از سرگیری مذاکرات هستهای با ایران مدعی شد که «هیچ فرآیند دیپلماتیک یا هیچ توافقی برنامه هستهای ایران را متوقف نخواهد کرد.»
وزیر دارایی اسراییل همچنین مدعی شد: «ایران به کره شمالی نگاه میکند که به رغم گامهای دیپلماتیکی که برداشته شده توانسته است برنامه اتمی خود را گسترش دهد.» این مقام اسراییلی ادعا کرد ایران «مشکلی» برای جامعه بینالمللی است، اما برای اسراییل «مشکلی بزرگتر است زیرا این کشور اعلام کرده که سیاستش نابودی اسراییل است و قصد آنها جدی است.»
علاوه بر این، کانال ۱۲ اسراییل روز سهشنبه ۱۹ اکتبر از اختصاص بودجه نظامی یک و نیم میلیارد دلاری برای حمله احتمالی به تاسیسات هستهای ایران خبر داد. این کانال خبری در گزارش خود آورده است اختصاص این بودجه برای تهیه هواپیماهای مختلف، پهپادهای مخصوص گردآوری اطلاعات و جنگافزارهای مورد نیاز برای انجام حملههای اسراییل پیشبینی شده است.
بر اساس این گزارش، هدف از اختصاص این بودجه تجهیز ارتش اسراییل به جنگافزارهایی است که قادر به انهدام تاسیسات زیرزمینی هستهای باشند. به عنوان نمونه، ارتش امریکا چند روز پیش از آزمایش بمب دو و نیم تنی «GBU-۷۲» خبر داد که برای حمله به چنین تاسیساتی تولید شده است.
حمل چنین بمبی تنها با بمبافکنهای سنگین ممکن است. اسراییل به علت نداشتن چنین بمبافکنی قادر به استفاده از چنین بمبی نیست. در سال ۲۰۰۹، به گونه مخفیانه، امریکا بمب کوچکتری با نام «GBU-۲۸» به اسراییل فروخته بود. احتمال میرود که چنین بمبی برای حمله به تاسیسات هستهای فردو مناسب نباشد. باید یادآور شد که این تاسیسات در عمق نسبتا زیاد در زیر کوه احداث شده است.
امریکا بمب «GBU-۷۲» را با استفاده از تجربه اسراییل در حمله به شبکه تونلی زیرزمینی حماس در غزه در جریان جنگ ماه مه، تولید کرده است. کانال ۱۲ اسراییل در ادامه گزارش خود به نقل از آویو کوخاوی، رییس ستاد کل ارتش اسراییل گفته است که این کشور اقدام به افزایش امکانات و تمهیدات لازم برای حمله به تاسیسات هستهای ایران کرده است.
به گفته کوخاوی، کشورش متناسب با سرعت پیشرفت فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی خود را برای انجام این حمله احتمالی آماده میکند.
با توجه به روابط ایران و روسیه، انجام این سفر از سوی نخستوزیر اسراییل به دعوت رییسجمهور روسیه و تمرکز محور گفتگوها روی مساله ایران امری عجیب به نظر میرسد.