رییس سازمان حفاظت محیط زیست در نامه‌ای به رییس جمهوری درباره نخستین پروژه تکثیر در اسارت یوزپلنگ آسیایی، روند نگهداری از توله یوز و برنامه های این سازمان برای حفظ ژنوم این گونه ارزشمند توضیحاتی ارایه کرد.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست در نامه‌ای به رییس جمهوری درباره نخستین پروژه تکثیر در اسارت یوزپلنگ آسیایی، روند نگهداری از توله یوز و برنامه های این سازمان برای حفظ ژنوم این گونه ارزشمند توضیحاتی ارایه کرد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، در نامه علی سلاجقه به رئیسی با اشاره به نامه سرگشاده یک استاد دانشگاه درباره موضوع مرگ توله‌های یوزپلنگ آسیایی، آمده است: پروژه تکثیر یوزپلنگ آسیایی در اسارت، نخستین پروژه تکثیر این نژاد از یوزپلنگ در دنیا بوده که مراحل مختلف آن اعم از زنده‌گیری و انتقال مولدین، نگهداری، تغذیه و زادآوری گونه با توان تخصصی کارشناسان و متخصصان ایرانی و با موفقیت انجام شد. محل اجرای این پروژه در پارک ملی توران در شهرستان شاهرود، استان سمنان است.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرده است: به‌طور کلی تولید مثل گربه‌سانان حساسی همچون یوزپلنگ با بقای همه توله‌ها همراه نیست و حتی در طبیعت گاهاً بیش از ۵۰ درصد از توله‌ها حین زایمان و یا قبل از بلوغ از بین می‌روند. در مورد پروژه یاد شده با توجه به اینکه یوز مادر در اسارت بلوغ یافته و ویژگی‌های یک یوز وحشی و طبیعی را نداشته است لذا فرایند زایمان بر اساس تشخیص دامپزشک متخصص با عمل جراحی سزارین انجام شد و به این ترتیب از همان ابتدا شانس و احتمال بقای توله‌ها به دلیل عدم تغذیه از شیر مادر بالا نبود.
وی با اشاره به دلایل تلف شدن دو توله یوز ادامه داده است: یوزپلنگ مادر با نام ایران در تاریخ دهم اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ زایمان کرد و روز سوم یکی از توله‌ها که از همان ابتدا ضعیف‌تر بود، تلف شد. دامپزشک معتمد پس از کالبدگشایی، علت مرگ را نقص مادرزادی در قسمت فوقانی ریه اعلام کرد و در این حالت مرگ توله کاملاً طبیعی بود.
سلاجقه افزوده است: از آنجایی که مادر پس از جراحی سزارین حاضر به مراقبت از توله‌ها نشد لذا توله ها به‌صورت دستی و با شیر خشک تغذیه شدند و علیرغم محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها بر واردات شیر باکیفیت، تلاش شد به هر نحو ممکن برای توله‌ها شیر با کیفیت قابل قبول با نظر دامپزشکان فراهم شود. لیکن به دلیل این که توله‌ها از شیر مادر که حاوی آنتی بادی و ایمنی بسیار بالایی است، تغذیه نشدند ریسک تلفات در آن‌ها بسیار بالا رفت و توله دوم در ۱۷ روزگی به دلیل لخته شدن شیر در دستگاه گوارش تلف شد البته آزمایشات پاتولوژی برای تشخیص علت تکمیلی مرگ توله‌ها در حال انجام است و منتظر نتایج آن هستیم. شایان ذکر است توله سوم به تهران منتقل شده است و با تلاش بی‌وقفه کارشناسان و دامپزشکان متخصص فعلاً وضعیت خوبی دارد.
معاون رییس جمهوری در ادامه تصریح کرده است: این پروژه برای اولین بار در کشور ایران اجرا شد و علیرغم پیچیدگی‌های خاص و کمبود منابع و تجهیزات، دستاورد بزرگی در حوزه حفاظت از گونه‌های برجسته حیات وحش محسوب می‌شود اما بدیهی است در چنین کارهای مهمی که هیچ تجربه قبلی درباره آن‌ها در کشور وجود ندارد، بروز خطاهای جزئی دور از ذهن نیست که در این راستا تیم حقیقت‌یاب در سازمان تشکیل و به استان اعزام شد، گزارش اولیه حاکی از آن است که قصورها و تقصیرهایی در فرآیند سه ساله پروژه و مقطع کنونی صورت گرفته که در حال بررسی است و با مقصرین و متخلفین احتمالی برخورد خواهد شد.
وی سپس با بیان اینکه خوشبختانه یوز مادر هنوز جوان است و امکان انجام فرایند تکثیر با اصلاح تمام خطاهای جزئی و با تأکید بر دانش و تجربه متخصصان بومی کشور فراهم شده است، خاطرنشان کرده است: سازمان حفاظت محیط زیست با تمام قوت فرایند تکثیر را برای حفظ ژنوم این گونه ارزشمند ادامه خواهد داد.
سلاجقه در پایان آورده است: به منظور تبادل تجربه تکثیر یوزپلنگ و افزایش احتمال بقای توله باقیمانده از یکی از متخصصان خارجی هم در یک مقطع کوتاه بهره گیری خواهد شد. در پایان از محضر حضرتعالی استدعا دارد دستور تقویت اعتبارات ویژه برای نجات این گونه در خطر انقراض در طبیعت همچنین اجرای مجدد فرآیند تکثیر در اسارت به صورت کاملاً حرفه ای و در حد انتظار مردم شریف و دوستداران محیط زیست را صادر فرمایند.
