فراز و نشیب‌های زندگی الیزابت دوم؛ ملکه رکورددار

الیزابت دوم، ملکه بریتانیا در سال ۲۰۱۵ میلادی با پشت سر گذاشتن رکورد ملکه ویکتوریا صاحب رکورد طول دوره سلطنت در کشورش شد.

دختر ارشد جورج ششم هنگام تولدش در سال ۱۹۲۶ قرار نبود به سلطنت برسد زیرا پدرش پسر ارشد پادشاه وقت بریتانیا، جورج پنجم نبود. ادوارد هشتم، عموی الیزابت دوم و فرزند ارشد پادشاه وقت وارث تاج و تخت سلطنت و ولیعهد بریتانیا محسوب می‌شد. ادوارد هشتم همانطور که انتظار می‌رفت پس از مرگ پدرش به سلطنت رسید اما کمتر از یک سال بعد برای ازدواج با معشوقه‌اش مجبور به کناره گیری از سلطنت شد.

رویدادی غیرمنتظره که باعث شد جورج ششم (پدر الیزابت دوم) در سال ۱۹۳۶ به سلطنت برسد و به این ترتیب سرنوشت الیزابت و مارگارت، خواهر کوچکترش تغییر کند.

شاهزاده الیزابت با آغاز جنگ جهانی دوم حضور در مجامع عمومی به عنوان فرزند ارشد پادشاه را آغاز کرد. او همچنین در دوران جنگ جهانی دوم دوره سربازی ویژه زنان در بریتانیا را گذراند.

وارث تاج و تخت سلطنت بریتانیا پس از پایان جنگ جهانی دوم و در سن ۲۱ سالگی با فیلیپ مونباتن، شاهزاده پیشین یونان و دانمارک ازدواج کرد. ازدواجی که تا زمان مرگ شاهزاده فیلیپ در بهار سال ۲۰۲۱ یعنی به مدت ۷۳ سال ادامه یافت. الیزابت دوم از شاهزاده فیلیپ صاحب چهار فرزند (شاهزاده چارلز، شاهزاده ان، شاهزاده اندرو و شاهزاده ادوارد) شد.

شاهزاده چارلز، فرزند اول آنها در سال ۱۹۴۸ یعنی یک سال پس از ازدواج والدینش به دنیا آمد. او پس از آغاز سلطنت مادرش در سال ۱۹۵۲ به عنوان ولیعهد بریتانیا شناخته شد.

مرگ پدر و آغاز سلطنت در ۲۵ سالگی

یکی از مهمترین رویدادهای زندگی الیزابت دوم و در سال ۱۹۵۲ روی داد. هنگامی که او در روز ششم فوریه سال ۱۹۵۲ به همراه شاهزاده فیلیپ در کنیا به سر می‌برد، پدرش در سن ۵۶ سالگی بر اثر ابتلا به سرطان ریه و دیگر مشکلات جسمانی درگذشت.

به این ترتیب شاهزاده الیزابت سفرش را نیمه‌تمام گذاشت و به عنوان ملکه بریتانیا به لندن بازگشت.

مراسم تشییع پیکر پادشاه فقید و پدر ملکه ۹ روز بعد برگزار شد. الیزابت دوم به همراه شاهزاده فیلیپ در کاخ باکینگهام مستقر شدند و مراسم تاج‌گذاری او در روز دوم ژوئن سال ۱۹۵۳ برگزار شد.

الیزابت دوم در سال‌های ابتدایی سلطنتش علاوه بر همراهی و مشورت شاهزاده فیلیپ می‌توانست بر روی توصیه‌های مادرش، ملکه الیزابت مادر نیز حساب کند.

ملکه بریتانیا طی دهه‌ها سلطنت صدها سفر رسمی به کشورهای مختلف انجام داد. او در سال ۱۹۵۳ و پس از مراسم تاج‌گذاری سفری دوره‌ای به ۱۳ کشور را به مدت هفت ماه آغاز کرد.

الیزابت دوم در جریان این سفر به اولین پادشاه بریتانیا تبدیل شد که در طول دوره سلطنتش به استرالیا و نیوزیلند سفر می‌کند.

او نه تنها نفر اول حکومت بریتانیا محسوب می‌شد بلکه ملکه چند کشور دیگر از جمله کانادا، استرالیا و نیوزیلند نیز بود.

ملکه بریتانیا در بهار سال ۱۹۵۹ (۱۳۳۸ شمسی) میزبان محمدرضا پهلوی، شاه ایران در لندن بود. او نزدیک به دو سال بعد در ماه مارس سال ۱۹۶۱ (اسفند ۱۳۳۹) به دعوت شاه ایران به تهران سفر کرد.

الیزابت دوم در سال ۱۹۵۷ به آمریکا سفر کرد و در جریان این سفر از طرف کشورهای مشترک المنافع در مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی کرد.

حضور ملکه بریتانیا در مجمع عمومی سازمان ملل برای ایراد سخنرانی بار دیگر در سال ۲۰۱۰ تکرار شد. الیزابت دوم همچنین دو بار در سال‌های ۱۹۷۶ و ۲۰۱۲ رقابت‌های المپیک مونترال و لندن را افتتاح کرد.

ملکه الیزابت دوم در دوران سلطنتش بسیاری از سنت‌ها و رسوم قدیمی در خاندان سلطنتی بریتانیا را تغییر داد. او از همان ابتدای سلطنتش احتمالا به دلیل اینکه ملکه جوانی محسوب می‌شد به دنبال نوآوری‌های جدید در زمینه ارتباط خاندان سلطنتی با مردم عادی بود.

اولین نمونه از این رویکرد الیزابت دوم علاقه او به پخش تلویزیونی مراسم تاجگذاری‌اش بود. به این ترتیب با اصرار الیزابت دوم و با وجود مخالفت اعضای مسن‌تر خاندان سلطنتی مراسم تاجگذاری الیزابت دوم از تلویزیون پخش شد. این برای اولین بار بود که بریتانیایی‌ها می‌توانستند مراسم تاجگذاری پادشاه را از تلویزیون دنبال کنند.

الیزابت دوم بعدها در سال ۱۹۷۰ به دوربین‌های تلویزیونی اجازه داد تا از زندگی خانوادگی او و فرزندانش برنامه مستند تهیه کنند. امری که در خاندان سلطنتی بریتانیا یک سنت‌شکنی بزرگ محسوب می‌شد.

ملکه الیزابت دوم بعدها برای مراسم افتتاحیه بازی‌های المپیک سال ۲۰۱۲ حاضر شد تا با دنیل کریگ، بازیگر نقش جیمز باند همبازی شود تا ویدئویی برای پخش در مراسم افتتاحیه المپیک لندن و لحظه ورود ملکه بریتانیا به ورزشگاه تهیه شود.

چالش‌های دوران سلطنت الیزابت دوم

خاندان سلطنتی بریتانیا طی دهه‌ها سلطنت ملکه الیزابت دوم روزهای دشوار یا رسوایی کم نداشت. یکی از اولین چالش‌ها برای الیزابت دوم در نقش ملکه بریتانیا تمایل شاهزاده مارگارت، خواهر او به ازدواج با یک افسر سابق نیروی هوایی بریتانیا در سال ۱۹۵۳ بود. بنا به مقررات کلیسای رسمی انگلستان ازدواج یکی از اعضای خاندان سلطنتی با فردی که تجربه طلاق را داشت ممنوع بود.

پیتر تاونسند، مردی که با شاهزاده مارگارت روابط عاشقانه داشت پیش از آن از همسر اولش طلاق گرفته بود. ملکه الیزابت دوم که همزمان رئیس کلیسای رسمی انگلستان نیز بود نمی‌توانست با ازدواج خواهرش موافقت کند. به این ترتیب شاهزاده مارگارت برای ازدواج با پیتر تاونسند چاره‌ای نداشت جز اینکه مانند عمویش ادوارد هشتم بین زندگی شخصی و عضویت در خاندان سلطنتی دست به انتخاب بزند.

در نهایت شاهزاده مارگارت از ازدواج با پیتر تاونسند صرف نظر کرد. مقررات کلیسای رسمی انگلستان برای اعضای خاندان سلطنتی بعدها کمتر جنبه سختگیرانه داشت زیرا شاهزاده چارلز، ولیعهد بریتانیا توانست در سال ۲۰۰۵ بدون اینکه از مقامش کنار برود برای دومین بار ازدواج کند. کامیلا پارکر بولز، همسر دوم ولیعهد بریتانیا از همسر اولش طلاق گرفته بود.

جدایی چند فرزند الیزابت دوم از همسرانشان در دهه ۱۹۹۰، انتقادها از واکنش خاندان سلطنتی به مرگ شاهزاده دایانا در سال ۱۹۹۷ و تصمیم شاهزاده هری و همسرش مگان مارکل برای کنار کشیدن از وظایف سلطنتی در سال ۲۰۲۰ از دیگر چالش‌های مهمی بود که الیزابت دوم در طول دوره سلطنتش با آنها روبرو شد.

رویدادهای ۱۹۹۲؛ «سال وحشتناک» برای ملکه بریتانیا
یکی از مهمترین چالش‌ها طی دهه‌های گذشته برای نهاد سلطنت در بریتانیا در اوایل دهه ۱۹۹۰ روی داد.

شاهزاده چارلز، ولیعهد بریتانیا و همسرش شاهزاده دایانا که محبوبیت عمومی زیادی داشت در آن زمان در آستانه جدایی قرار داشتند. پوشش رسانه‌ای اختلافات این زوج و ارتباط شاهزاده چارلز با کامیلا پارکر بولز که در آن زمان معشوقه‌اش بود تصویر کل نهاد سلطنت را زیر سوال می‌برد.

ملکه بریتانیا پس از جدایی شاهزاده چارلز از شاهزاده دایانا در سال ۱۹۹۲ گفت که این سال برایش «سال وحشتناک» (Annus Horribilis) بوده است.

او در این سال شاهد جدایی شاهزاده اندور، پسر دومش از همسر خود نیز بود. شاهزاده ان، تنها دختر ملکه بریتانیا و شاهزاده فیلیپ نیز در همان سال از همسرش طلاق گرفت. قلعه ویندزور که از اقامتگاه‌های مورد علاقه الیزابت دوم محسوب می‌شود نیز در سال ۱۹۹۲ طعمه حریق شد.

مرگ شاهزاده دایانا و عقب‌نشینی خاندان سلطنتی در برابر خواست عمومی

مرگ شاهزاده دایانا بر اثر تصادف خودرو در سال ۱۹۹۷ بار دیگر نهاد سلطنت و الیزابت دوم به عنوان پادشاه بریتانیا را با چالش بزرگی روبرو کرد.

اعضای خاندان سلطنتی از یک سو باید هم غم شاهزاده ویلیام و شاهزاده هری را که عزادار مادرشان بودند تسلی می‌دادند و هم از سوی دیگر وجهه عمومی خاندان سلطنتی را که متهم به نامهری با شاهزاده دایانا بودند حفظ می‌کردند.

ملکه بریتانیا از آنجا که شاهزاده دایانا پس از جدایی از شاهزاده چارلز دیگر عضو رسمی خاندان سلطنتی محسوب نمی‌شد در ابتدا حاضر نشد تا پرچم‌ها در بالای کاخ باکینگهام را به صورت نیمه افراشته در آورد.

با این حال فشار افکار عمومی و تونی بلر، نخست‌وزیر وقت بریتانیا باعث شد که الیزابت دوم نه تنها به نیمه‌افراشته شدن پرچم‌ها تن دهد بلکه زودتر از موعد نیز به لندن بازگردد. او به دلیل محبوبیت زیاد شاهزاده دایانا مجبور شد تا با تاخیر در پیامی به مردم بریتانیا از عروس سابقش تجلیل کند و خود را در غم آنها شریک بداند.

ملکه بریتانیا در حالی در مراسم تشییع شاهزاده دایانا شرکت کرد که در جریان برخی سخنرانی‌ها در این مراسم به صورت تلویحی انتقادهایی از خاندان سلطنتی مطرح شد.

شکافی دیگر در خاندان سلطنتی؛ مهاجرت شاهزاده هری و مگان مارکل به آمریکا

خاندان سلطنتی بریتانیا پس از بحران‌های دهه ۱۹۹۰ طی سال‌های بعد با چالش‌های کمتری روبرو شد. محبوبیت شاهزاده ویلیام و شاهزاده هری به ترمیم وجهه خاندان سلطنتی در دوره پس از مرگ مادرشان کمک کرد.

شاهزاده ویلیام که پس از پدرش وارث اصلی تاج و تخت محسوب می‌شود در سال ۲۰۱۱ با کاترین میدلتون ازدواج کرد و از او صاحب سه فرزند شد. شاهزاده هری نیز هنگام ازدواجش با مگان مارکل در سال ۲۰۱۸ به نظر می‌رسید که مانند برادرش مسیر کمک به حفظ وجهه خاندان سلطنتی را خواهد پیمود.

با این حال او و همسرش در ابتدای سال ۲۰۲۰ و پس از چند ماه انتقاد رسانه‌های بریتانیا از مگان مارکل اعلام کردند که قصد دارند از وظایف سلطنتی خود کناره‌گیری کنند و از نظر مالی نیز به نهاد سلطنت وابسته نباشند.

اعلام عمومی تصمیم این زوج سلطنتی بدون اطلاع ملکه الیزابت دوم صورت گرفت. او در واکنش به تصمیم شاهزاده هری و مگان مارکل به صورت اضطراری نشستی خانوادگی برگزار کرد. در این نشست که با حضور شاهزاده چارلز و شاهزاده ویلیام و در غیاب مگان مارکل برگزار شد تصمیم گرفته شد که شاهزاده هری و مگان مارکل دیگر عضو فعال خاندان سلطنتی و صاحب عنوان «والاحضرت همایونی» نباشند.

شاهزاده هری و مگان مارکل یک سال بعد در مصاحبه‌ای که در آمریکا با اپرا وینفری، مجری سرشناس تلویزیونی انجام دادند انتقادهای تندی را علیه خاندان سلطنتی مطرح کردند. آنها در جریان این مصاحبه بدون نام بردن از فردی خاص ادعا کردند که یکی از اعضای خاندان سلطنتی پیش از تولد فرزند اولشان سخنانی نژادپرستانه درباره رنگ پوست او گفته بود.

الیزابت دوم در همین دوران با رسوایی ارتباط شاهزاده اندرو، پسر دومش با جفری اپستین، میلیاردر آمریکایی که متهم به سوءاستفاده جنسی از دختران نوجوان بود نیز روبرو شد. شاهزاده اندرو از سوی یکی از قربانیان جفری اپستین متهم به « تعرض جنسی» شد و از فعالیت به عنوان عضو فعال خاندان سلطنتی کنار کشید.

ملکه بریتانیا نه تنها رکورددار طول دوره سلطنت در بریتانیا بود بلکه رکورد بیشترین طول عمر در میان پادشاهان این کشور را نیز در اختیار داشت. او همچنین در میان زنانی که در کشورهای مختلف به ریاست حکومت‌ها رسیدند بیشترین دوره فعالیت در مقام نفر اول کشور را داشت.

الیزابت دوم با وجود نقش تشریفاتی‌اش رئیس حکومت بریتانیا، کانادا استرالیا نیز محسوب می‌شد.

همه نخست‌وزیران بریتانیا پس از وینستون چرچیل از سوی الیزابت دوم مامور تشکیل دولت شده بودند.

او در میان روسای جمهوری آمریکا با ۱۳ نفر از آنها یعنی هری ترومن، دوایت آیزنهاور، جان اف کندی، ریچارد نیکسون، جرالد فورد، جیمی کارتر، رونالد ریگان، جورج بوش پدر، بیل کلینتون، جورج بوش پسر، باراک اوباما، دونالد ترامپ و جو بایدن دیدار کرده بود.

ملکه بریتانیا همچنین به دلیل دوره طولانی سلطنتش با بسیاری از مهمترین شخصیت‌های نیمه دوم قرن بیستم و ابتدای قرن بیست و یکم دیدار کرده بود. نلسون ماندلا، رهبر مبارزات ضد آپارتاید در آفریقای جنوبی، میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی، پاپ ژان پل دوم، رهبر پیشین کاتولیک‌های جهان، ایندیرا گاندی، نخست‌وزیر پیشین هند، جان اف کندی، رئیس‌جمهوری پیشین ایالات متحده و هایله سلاسی، آخرین امپراتور اتیوپی از جمله این شخصیت‌ها بودند.

الیزابت دوم در مجموع صاحب چهار فرزند، هشت نوه و ۱۲ نتیجه شد. اولین نوه او پسر شاهزاده ان (تنها دختر ملکه بریتانیا) بود که در سال ۱۹۷۷ به دنیا آمد. با این حال فرزندان شاهزاده چارلز و شاهزاده دایانا، ویلیام و هری شناخته شده‌ترین نوه‌های او هستند.

شاهزاده چارلز از زمان آغاز دوره سلطنت مادرش در سال ۱۹۵۲ تا زمان مرگ او ولیعهد بریتانیا بود و حالا با مرگ الیزابت دوم پادشاه بریتانیا خواهد بود.

منبع: یورونیوز