بایدن برخی از اشتباهات نیکسون را در برخورد با ریاض و تهران تکرار می‌کند

فرارو- کارن الیوت هاوس؛ روزنامه نگار آمریکایی و سردبیر سابق وال استریت ژورنال و شرکت مادر آن "داو جونز" است. او در سال ۱۹۸۴ میلادی به دلیل گزارش‌های بین‎المللی خود و پوشش مسائل خاورمیانه زمانی که خبرنگار وال استریت ژورنال بود برنده جایزه پولیتزر شد. این جایزه به دلیل مجموعه مصاحبه‌های او با ملک حسین پادشاه وقت اردن اعطا شد که در آن مشکلاتی که طرح صلح خاورمیانه "رونالد ریگان" با آن روبرو شد پیش بینی شده بود. او پیش از بازنشستگی در بهار ۲۰۰۶ میلادی ناشر وال استریت ژورنال بود. از دیگر جوایزی که او برنده شده می‌توان به جایزه دستاورد برجسته در روزنامه نگاری دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (۱۹۸۳)، جایزه ادوارد وینتال از دانشگاه جورج تاون برای پوشش برجسته سیاست خارجی آمریکا (۱۹۸۰) و جایزه ادوین ام هود باشگاه ملی مطبوعات امریکا برای گزارشگری دیپلماتیک (۱۹۸۲) اشاره کرد. کتاب "هزار توی سعودی" نوشته "کارن الیوت هاوس" با ترجمه "نگار باغبانی" و "ابراهیم موسوی" توسط نشر "اسم" به زبان فارسی چاپ شده است. کارن الیوت هاوس معتقد است که مشکلات داخلی عربستان سعودی عمیق‌تر از مشکلات بیرونی آن است از جمله یافتن شغل برای نسل جدید بیکار سعودی که او آن را یکی از معضلات اصلی عربستان سعودی می‌داند. او معتقد است در چنین شرایطی حکومت سعودی به این نتیجه رسیده که بهترین کاری که می‌تواند انجام دهد آن است که هرج و مرج منطقه را در نظر مردم عربستان سعودی به حدی بزرگ نشان دهد که آنان به این نتیجه برسند که ثبات نسبی خاندان آل سعود و کشورشان بهتر از هر چیز دیگری است.

به گزارش فرارو به نقل از وال استریت ژورنال، دولت بایدن به طور همزمان از سوی دو رقیب سرسخت یعنی عربستان سعودی و ایران نادیده گرفته شده است. این یک شاهکار بسیار پرهزینه برای ایالات متحده است! برای کشوری که به منظور حفظ یک اقتصاد سالم به قیمت‌های باثبات نفت متکی است.

پیگیری بی امان تلاش برای حصول توافق هسته‌ای وسوسه‌آمیز با ایران که ابتدا توسط دولت اوباما و اکنون توسط بایدن سبب شده تا عربستان سعودی به امریکا به عنوان شریک و حامی سابق خود بی اعتماد باشد. در نتیجه، اکنون پادشاهی سعودی که جو بایدن زمانی گفته بود می‌خواهد آن کشور را به عنوان یک دولت "یاغی" معرفی کند با دوستی با روسیه و چین و از طریق کاهش تولید نفت برای افزایش درآمد خود علیرغم درخواست‌های مکرر کاخ سفید برای افزایش تولید نفت به صراحت استقلال خود را از رهبری امریکا اعلام کرده است.

نزدیک به نیم قرن پیش، عربستان سعودی به تنهایی آمریکا و اقتصاد جهان را از رکود نجات داد و با خودداری از افزایش قیمت ۱۵ درصدی پیشنهاد شده توسط کارتل نفتی که در آن زمان تحت سلطه شاه ایران بود این اقدام را انجام داده بود. زمانی که کارتل کار خود را انجام داد سعودی‌ها بازار را با عرضه فراوان نفت اشباع کردند امری که باعث کاهش قیمت نفت شد و ایران را ورشکسته ساخت. در ازای این اقدام سعودی‌ها ایالات متحده با فروش تسلیحات به ریاض موافقت کردند و یک معامله ۵۰ ساله را آغاز نمودند که پادشاهی سعودی را به بزرگترین خریدار تسلیحات امریکا تبدیل نمود.

"احمد زکی یمانی" وزیر نفت وقت عربستان سعودی با استعدادی قابل توجه که جنبه‌ای از جسارت "محمد بن سلمان" ولیعهد فعلی عربستان سعودی را در خود داشت در نشست کارتل در دسامبر ۱۹۷۶ در دوحه قطر حضور یافت تا توقف شش ماهه افزایش قیمت نفت را پیشنهاد کند. پیشنهاد با مخالفت تمام اعضای کارتل مواجه شد. او محل برگزاری نشست را ترک کرد و هشت ساعت بعد از ریاض بازگشت تا اعلام کند که پادشاهی سعودی نه تنها افزایش قیمت را رد کرده بلکه تصمیم خود را با افزایش تولید نفت خود از ۸.۵ میلیون بشکه در روز به ۱۱.۸ میلیون بشکه در روز اجرا خواهد کرد.

او در حالی که از جلسه بیرون می‌رفت به خبرنگاران گفت: " آیا این عادلانه است که دیگران برخلاف میل ما قیمت نفت خام عربستان سعودی را تعیین کنند؟» پادشاه وقت ایران که به زودی چند سال پس از برگزاری آن نشست سرنگون شد "زکی یمانی" را "یهودای اسخریوطی" (یکی از حواریون عیسی بود که مکان وی را به دشمنان‌اش نشان داد؛ م.) نامید.

در آن روزها، ایالات متحده برای ۴۰ درصد از نیاز‌های خود به انرژی خارجی وابسته بود. تا سال ۲۰۱۹ میلادی ایالات متحده یک صادرکننده خالص انرژی بود. با این وجود، به دلیل سیاست بایدن برای سرکوب تولید انرژی داخلی در تلاش برای تقویت انرژی سبز ایالات متحده امسال بار دیگر به وارد کننده خالص انرژی تبدیل شده است. با این وجود، برخی چیز‌ها تغییر نکرده‌اند و کاخ سفید هم چنان سیاست داخلی را مقدم بر منافع ملی می‌داند.

در دهه ۱۹۷۰ میلادی مانند امروز کاخ سفید از کارتل تقاضا کرد تا پس از انتخابات ایالات متحده منتظر بماند و قیمت‌ها را افزایش ندهد.

یکی دیگر از مواردی که تغییر نکرده اشتباهات رئیس جمهور امریکا است. "ریچارد نیکسون" پیش از استعفا از مقام خود همانند بایدن از قیمت‌های بالای انرژی به عنوان انگیزه‌ای برای توسعه منابع انرژی جایگزین و تامین مالی خرید‌های انبوه تسلیحات از آمریکا توسط ایران حمایت می‌کرد تا شاه وقت ایران بتواند به عنوان سنگر امریکا برای ثبات در خاورمیانه محسوب شود. افزایش فروش تسلیحاتی امریکا به ایران در آن زمان، سعودی‌ها را نگران ساخت. امروز پادشاهی سعودی از توهین مکرر بایدن به نفت و شر قلمداد کردن آن به ستوه آمده است. بایدن معتقد است نفت باید به سرعت با منابع انرژی سبز گران قیمتی جایگزین شود که هنوز قادر به تامین نیاز‌های جهانی برای انرژی نیستند.

یک دژاوو (وضعیت پیش‌تر دیده شده و رخ داده) دیگر جاه طلبی‌های هسته‌ای ایران است. حتی نیم قرن پیش نیز ایران به دنبال بمب اتمی بود. بنابراین، ایالات متحده در آن برهه زمانی مجبور به پیگیری دو هدف متناقض شد: مهار گسترش جهانی فناوری هسته‌ای و آرام کردن شاه. آمریکایی‌ها قراردادی را پیشنهاد کردند که به ایران اجازه می‌داد پلوتونیوم را در خاک خود باز فرآوری و ذخیره کند با این شرط که این کار در کارخانه‌ای چند ملیتی که امریکا آن را مدیریت می‌کرد و کنترل امنیت آن را برعهده داشت صورت می‌گرفت. شاه سرسختانه اصرار داشت که اگر او دوست ارزشمند واشنگتن است امریکا باید به وی اجازه دهد تا خود کنترل سوخت هسته‌ای را در اختیار داشته باشد. امروز این خواسته تا حد زیادی از سوی جمهوری اسلامی ایران مطرح می‌شود نظامی که خود جایگزین نظام شاهنشاهی پیشین ایران شد که در جریان یک انقلاب ساقط شد.

دشمنی بین ایران و عربستان سعودی عمیق است اگر چه اکنون این سعودی‌ها و نه ایرانی‌ها هستند که معتقدند در صندلی راننده قرار دارند. با این وجود، ریاض بهتر است به خاطر داشته باشد زمانی که نیروهای نزدیک به ایران در سال ۲۰۱۹ میلادی حملات پهپادی را به تاسیسات نفتی شرکت سعودی آرامکو در بقیق عربستان انجام دادند که باعث حذف ۵.۷ میلیون بشکه نفت آن کشور در روز از بازار‌های جهانی شد هیچ اقدام تلافی جویانه‌ای از سوی آمریکا صورت نگرفت.

نیروهای نزدیک به ایران می‌توانند با این فرض که خشم بایدن از تصمیم سعودی‌ها برای کاهش تولید نفت بدان معناست که ایالات متحده به سادگی کنار می‌ایستد و نظاره گر خواهد بود بار دیگر چنین حمله‌ای را علیه تاسیسات سعودی امتحان کند. با توجه به این که دموکرات‌ها در کنگره خواستار پایان دادن به فروش تسلیحات آمریکا هستند که به حفاظت از تاسیسات نفتی عربستان کمک کرده، همزمان با ادامه تلاش‌های ناامیدانه دولت بایدن برای تضمین توافق هسته‌ای با ایران به نظر می‌رسد که واشنگتن این موضوع را به عنوان درس عبرتی برای سعودی‌ها می‌بیند هر چند که درس عبرتی گران قیمت و پرهزینه خواهد بود.

واقعیت آن است که سخن گفتن از تاثیر جدی پیامد‌های ناشی از اختلال در عرضه نفت عربستان سعودی برای ثبات سیاسی و اقتصادی جهانی و بر روی وضعیت ریاض مبالغه گویی نیست. عربستان سعودی در حال حاضر بزرگترین تولیدکننده نفت جهان است و هرگونه وقفه جدی در عرضه نفت آن کشور در حالی که غرب نفت روسیه را تحریم کرده، می‌تواند کشور‌های غرب اروپا را چنان در تامین انرژی مورد نیازشان ناامید سازد که مجبور شوند اوکراین را رها کنند.

در آن صورت، این یک پیروزی بزرگ برای روسیه و یک شکست بزرگ برای ایالات متحده خواهد بود به ویژه در شرایطی که جهان در آستانه رکود اقتصادی قرار دارد یک جهش بزرگ در قیمت نفت ناشی از اختلال در تولید نفت عربستان سعودی می‌تواند رکودی طولانی مدت و عمیق را در سطح جهانی تسریع کند. ولیعهد عربستان سعودی که اصلاحات بلندپروازانه و پر هزینه‌اش در مورد دستیابی به اهداف سند ۲۰۳۰ او را به سوی بالا نگهداشتن درآمد‌های نفتی سوق می‌دهد ممکن است با رکود اقتصادی و ناامیدی تمام شهروندان سعودی بیقرار و مطالبه‌گر مواجه شود.

به نظر می‌رسد تاریخ به پرزیدنت بایدن و محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی می‌آموزد که در مورد پیامد‌های سیاست‌های خود بسیار فراتر از انتخابات نوامبر امریکا فکر کنند.