این رسمش نبود آقای فغانی

کار برای ایرانی‌ها حالا به‌طور تمام و کمال در جام جهانی به پایان رسیده است. در‌حالی‌که تیم ملی فوتبال ایران از همان مرحله گروهی از دور مسابقات کنار رفته بود، تیم داوری ایران همچنان به‌عنوان نماینده کشور در قطر حضور داشت و این امیدواری وجود داشت تا علیرضا فغانی به‌عنوان داور اصلی به همراه محمدرضا منصوری و محمدرضا ابوالفضلی به‌عنوان کمک‌هایش حضور طولانی‌مدتی در قطر داشته باشند.

فغانی در مرحله یک‌هشتم نهایی قضاوتی نکرد تا این شایعه رواج پیدا کند که او بخت زیادی برای ماندن در جام و احتمالا سوت‌زدن در مرحله یک‌چهارم نهایی داشته باشد. موضوعی که البته خیلی زود از دایره گمانه‌زنی‌ها خارج و مشخص شد که کار علیرضا فغانی و تیم ایرانی‌اش در جام جهانی قطر به پایان رسیده است.

این موضوع شب گذشته و پس از اعلام اسامی داورانی که برای ادامه جام جهانی در نظر گرفته شده بودند، رخ داد. در بین اسامی داوران اعلامی اسمی از علیرضا فغانی و تیمش دیده نشد تا پرونده حضور او در جام جهانی خیلی زودتر از جام جهانی روسیه بسته شود.

فغانی، سرشناس‌ترین و بین‌المللی‌ترین چهره داوری ایران، در جام جهانی قبلی دیدار رده‌بندی را سوت زد. آن اتفاق در شرایطی رقم خورد که بسیاری او را شایسته قضاوت در دیدار فینال می‌دانستند. این داور نام‌آشنا که سابقه همکاری با شهرداری تهران را هم در کارنامه دارد، پس از بازگشت از روسیه در تصمیمی خبرساز قصد مهاجرت کرد و ایران را به مقصد استرالیا ترک کرد.

به‌این‌ترتیب جامعه داوری ایران یکی از بهترین‌هایش را از دست داد. فغانی به استرالیا رفت و به قضاوتش در لیگ این کشور ادامه داد، ولی همچنان در تورنمنت‌های بین‌المللی به‌عنوان نماینده ایران شرکت می‌کرد تا اینکه چند وقت پیش خبر رسید کمیته داوران فدراسیون فوتبال تصمیم گرفته نام فغانی را از بین گزینه‌هایش خط بزند.

البته چنین تصمیمی ارتباطی با حضورش در جام جهانی قطر به‌عنوان نماینده ایران نداشت. به هر روی، علیرضا فغانی، داوری که در ابتدای جام هم یکی از بخت‌های اصلی قضاوت در دیدار پایانی یا رده‌بندی جام جهانی بود، درست مثل تیم ملی ایران، ولی با چند روز تأخیر، قطر را بعد از همان مرحله گروهی ترک کرد.

درباره حذف علیرضا فغانی از جام جهانی حرف و حدیث زیاد است و بسیاری نفوذ کشور‌های دیگر از‌جمله اروگوئه را در این تصمیم دخیل می‌دانند؛ اما علیرضا فغانی بیش از هر چیز و فردی باید خودش را سرزنش کند. او اشتباه بحث‌برانگیزی در دیدار‌های مرحله گروهی در تقابل تیم‌های پرتغال و اروگوئه داشت که بدون‌شک در تصمیم فیفا برای کنار‌گذاشتن او از جام جهانی تأثیرگذار است.

ماجرا از این قرار بود که در دقایق پایانی و وقت‌های تلف‌شده دیدار اروگوئه و پرتغال برونو فرناندز پشت محوطه جریمه حریف صاحب موقعیت شد و توانست توپ را از خوزه ماریا خیمنز عبور دهد؛ اما مدافع اتلتیکو‌مادرید که تعادلش را از دست داده بود، روی زمین افتاد و توپ نیز به دست تکیه‌گاه او برخورد کرد. علیرضا فغانی ابتدا تصمیم درستی گرفت و دستور به ادامه بازی داد، ولی با دخالت اتاق VAR و بازبینی صحنه، داور ایرانی نظر خود را تغییر داد و یک خطای پنالتی به سود پرتغال گرفت تا نتیجه بازی ۲ بر صفر شود و لحظاتی بعد نیز بازی به پایان رسید. اوضاع زمانی برای فغانی بدتر شد که اروگوئه فقط به دلیل تفاضل گل کمتر، از دور رقابت‌ها کنار رفت. آن‌ها رقابت نزدیکی با کره‌جنوبی داشتند و در تفاضل گل مساوی با حریف آسیایی، به دلیل گل زده کمتر از جام خداحافظی کردند. چنانچه آن خطای پنالتی در دیدار برابر پرتغال به ضرر اروگوئه اعلام نمی‌شد، یاران سوارز می‌توانستند راهی مرحله یک‌هشتم نهایی شوند. پس از حذف اروگوئه از جام جهانی، فغانی مورد انتقاد رسانه‌های این کشور قرار گرفت. در بسیاری از مسابقات فوتبال در کشور‌های اروپایی، مشابه این صحنه تکرار شده بود که طبق قوانین و به دلیل اینکه مدافع تعادل خود را از دست داده، برخورد توپ به دست تکیه‌گاه او پنالتی اعلام نمی‌شد. همین اشتباه تأثیرگذار باعث شد تا کمیته داوری فدراسیون فوتبال تصمیم بگیرد پایان کار علیرضا فغانی و دیگر کمک‌هایش یعنی محمدرضا منصوری و محمدرضا ابوالفضلی را اعلام کند و تیم داوری ایرانی می‌توانند قطر را ترک کنند.

نکته عجیب داستان دقیقا به تصمیم فغانی بعد از بازبینی صحنه پنالتی مربوط می‌شود. برای داوری که پیش از این مسابقات مهمی از‌جمله دیدار فینال لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۴، دیدار فینال جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۵، دیدار فینال جام باشگاه‌های جهان ۲۰۱۵، دیدار فینال فوتبال المپیک ۲۰۱۶ ریو، دیدار نیمه‌نهایی جام کنفدراسیون‌ها ۲۰۱۷ و دیدار رده‌بندی جام جهانی ۲۰۱۸ را قضاوت کرده، چنین تصمیمی حسابی عجیب بود؛ آن‌قدر عجیب که شاید حالا بشود گفت این رسمش نبود آقای فغانی.