ايران و باز هم ايران. از نخستين روزى که باراک اوباما در جامه رئيس‌جمهورى آمريکا پا به کاخ سفيد گذاشت همگان نام ايران را با نام اين رئيس‌جمهور دموکرات و جوان گره زدند. رئيس‌جمهورى که با شعار تغيير آمد و دو سال در دستگاه ديپلماسى اين کشور تعامل و تحريم را در پرونده ايران وارد کرد تا شايد بتواند دستاوردى در اين حوزه را از آن خود کند. دسامبر ماه آغاز مذاکرات ميان ايران و غرب نام گرفته است. گروه پنج به اضافه يک به زودى با ايران سر يک ميز بنشينند و همزمان با چاى نوشيدن از توقف غنى سازى سخن بگويند و برنامه هسته‌اى که ايران مى‌گويد صلح آميز است و غرب آن را تلاشى در راستاى دستيابى به تسليحات هسته‌اى مى‌داند.
سايت راديو ملى آمريکا در تازه‌ترين تحليل خود نگاهى به افشاگرى‌هاى ويکى ليکس مى‌اندازد و ادعا مى‌کند که مذاکرات ميان ايران و غرب در حقيقت نخست معيار براى محک زدن تاثير افشاگرى‌هاى ويکى ليکس بر دستگاه ديپلماسى آمريکا و ايران است. نگرانى اعراب از برنامه هسته‌اى ايران در حقيقت هسته اصلى و اوليه افشاگرى‌هاى ويکى ليکس بود. بر همين اساس است که بسيارى از تحليل‌گران ادعا مى‌کنند که تحريم‌هاى اعمال شده از سوى آمريکا بر ايران در حقيقت چيزى بيش از يک معامله ساده است.
رضا مرعشى از کارکنان شوراى امريکايى – ايرانى مقيم ايالات متحده اعتقاد دارد که افشاگرى‌هاى ويکى ليکس در حقيقت هيچ امر تازه‌اى را شامل نمى‌شد اما نشان داد که در کابينه باراک اوباما هم بزرگان بر اين باورند که استراتژى رئيس‌جمهور در قبال ايران جواب نمى‌دهد و منجر به توقف برنامه هسته‌اى ايران هم نخواهد شد. اين کارشناس در ادامه مى‌افزايد: اکنون من درک مى‌کنم که سه دهه خصومت ايران و آمريکا در چه ريشه دارد. اما بايد از خود اين سوال را بپرسيم که: آيا سياستمداران امريکايى مى‌توانند با اين پيش زمينه که ما هيچ‌گاه نمى‌توانيم با ايران وارد گفتگو شويم، مذاکرات را به مقصد ببرند؟ چرا ايران بايد با علم به اينکه امريکا هيچ‌گاه راه‌هاى ديپلماتيک را جدى نمى‌گيرد، منش جديد اوباما را باور کند؟
سايت راديو ملى آمريکا در اين باره مى‌نويسد: باراک اوباما در حالى بر مسند قدرت نشست که از دستان باز و گشاده در مقابل ايران سخن مى‌گفت و البته چماق را هم در دست ديگر فراموش نکرده بود. چماق همان سياستى بود که جورج بوش جمهورى خواه نيز آن را دنبال مى‌کرد. افشاگرى‌هاى ويکى ليکس در حقيقت بسيارى از موضع‌گيرى‌هاى پشت پرده را عيان کرد. تلاش‌هايى براى تحريم بيشتر ايران و البته استفاده جدى‌تر از همان ابزار چماق. مرعشى در ادامه مى‌گويد: اکنون دستگاه ديپلماسى آمريکا به اين نقطه حساس رسيده که از خود مى‌پرسد: حالا که چه؟
باراک اوباما بايد همچنان انتخاب کند: يا استراتژى فعلى خود را ادامه دهد که البته ادامه آن کار چندان آسانى هم نيست چرا که ماهيت بسته‌هاى تشويقى در اختيار ايران آنچنان هم مشخص نيست. راهکار دوم هم زير و رو کردن تمامى رويکردهاى اقتصادى و سياسى در قبال ايران است. نماينده ايالات متحده هفته آينده با دستان پر و سرى پرسودا در ژنو حاضر خواهد شد. دنيس راس که نماينده باراک اوباما در سازمان ملل است در مورد پيشنهاد احتمالى گروه پنج به اضافه يک به ايران مى‌گويد: ايران در حال حاضر فرصت فوق العاده‌اى براى استفاده از بسته‌هاى تشويقى ما در تمامى حوزه‌ها از اقتصاد تا علم و تکنولوژى دارد. اميدوارم ايرانى‌ها اين فرصت را ببينند و آن را خراب نکنند.
راس با رد ادعاهاى ويکى ليکس در اين مورد که امريکا از به ثمر نشستن برنامه خود در قبال ايران نااميد است، گفت: مطمئن باشيد که غربى‌ها اگر از نيت ما در تعامل با ايران آگاهى نداشتند در تحريم‌ها با ما همراه نمى‌شدند. رئيس‌جمهورى آمريکا همواره به ديپلماسى به عنوان اولين وسيله براى مهار بحران ايران نگاه کرده است. ما به دنبال توسل به راهکارى هستيم که منجر به تغيير رفتار در ايران شود.
راس در ادامه افزود: تغيير دادن رفتار ايران از اهداف اصلى و اوليه ما است.
کم نيستند تحليل‌گرانى که ادعاى ويکى ليکس در خصوص نااميدى کابينه اوباما از تعامل با ايران را باور نمى‌کنند. همين طيف ادعا مى‌کنند که گفت و شنودهاى اعراب با مقام‌هاى امريکايى که به ملاعام کشيده شد نمى‌تواند تاثيرى بر استراتژى‌هاى کلان داشته باشد.
اعراب سالانه ميليون‌ها دلار صرف تقويت توان نظامى خود مى‌کنند و ادعاى ويکى ليکس در خصوص درخوسات کمک آنها از امريکا براى حل بحران ايران اگر صحت و سقم داشته باشد نشان مى‌دهد که اين طيف تا چه اندازه به واشنگتن براى پيشبرد اهداف خود وابسته هستند. برخى هم ادعا مى‌کنند که هدف از افشاگرى‌هاى ويکى ليکس به تصوير کشيدن انزوايى بود که ايران حتى در منطقه با آن روبه‌رو است. نوعى تحت فشار روانى قرار دادن دولتمردان ايرانى آن هم درست چند روز مانده به مذاکرات در ژنو.
بسيارى از تحليل‌گران موفقيت در نشست ژنو را به توافق طرفين براى ادامه ديدارها خلاصه مى‌کنند. نشستى که از هم‌اکنون به باور کارشناسان تنها محلى براى گپ و گفتگو خواهد بود. اروپايى‌ها ادعا مى‌کنند که هويت مذاکره کننده ايران در اين مذاکرات وزن اين کشور و ميزان جديت آن نشست براى تهران را به تصوير خواهد کشيد.
