استان شمالی و خوش آب‌وهوای گلستان دارای جاذبه‌های طبیعی و تاریخی متعددی دارد، اما یکی از حیرت‌انگیزترین دیدنی‌های گلستان پدیده‌های شگفت‌انگیز و نادر به نام گِلفشان یا گل فشان است.
استان شمالی و خوش آب‌وهوای گلستان دارای جاذبه‌های طبیعی و تاریخی متعددی دارد. آبشار‌های زبیا و تماشایی مانند کبودوال، لُوه، پارک ملی گلستان و پارک جنگلی النگدره، تالاب‌های گمیشان و آلماگل، گنبد قابوس و دیوار گرگان از جمله آن‌ها است. اما یکی از حیرت‌انگیزترین دیدنی‌های گلستان پدیده‌های شگفت‌انگیز و نادر به نام گِلفشان یا گل فشان است. گلفشان یارن قارق، اینچه گوبکلجه و نتفلیجه؛ گلفشانهای این استان هستند.
به گزارش ایرنا، در این مطلب به گلستان و شهرستان گمیشان سفر می‌کنیم و از گلفشان نفتلیجه در نزدیکی گُمیش تپه دیدن می‌کنیم. پس با ما در این سفر همراه باشید.
سفر کردن به برخی مکان‌ها و دیدن بعضی از جاذبه‌ها، چیزی مثل خواب و رویا می‌ماند. گلفشان نفتلیجه نیز یکی از همین مکان‌ها است. جایی که تا وقتی به نزدیکی آن نرسید، نمی‌توانید حدس بزنید و تصور کنید که چه چیزی در انتظارتان است. گلفشانی شگفت‌انگیز و تماشایی که گاهی به رنگ بنفش در می‌آید و نفتلیجه را به حوضچه‌ای به رنگ بنفش و رویایی تبدیل می‌کند
گلفشان نفتلیجه از جا‌های دیدنی استان گلستان است که در شهرستان گمیشان و در کرانه‌های شرقی دریای خزر واقع شده است. این گلفشان در ۱۵ کیلومتری شهر مرزی و ترکمن‌نشین گمیش تپه قرار دارد و فاصله کمی با بندر ترکمن دارد.
گفشان نفتلیجه از جاذبه‌های گردشگری بندر ترکمن محسوب می‌شود که در ارتفاع ۲۶ متری از سطح دریا قرار دارد و شکل مخروطی دارد. این گلفشان حدود هشت متر ارتفاع و ۵۰۰ متر قطر دارد و در بالای آن دریاچه کوچکی شکل یافته و از دهانه‌ی آن آب شور به‌همراه گِل رس و گاز با فشار و غلظت زیاد خارج می‌شود. این گلفشان، روان روی زیادی دارد و غلظت مواد خروجی آن در مقایسه با نمونه‌های مشابه در مناطق جنوبی کشور کمتر است. از این مکان بوی نفت خام به مشام می‌رسد که البته این چیزی از زیبایی آن کم نمی‌کند. از زیبای‌های دیگر این گل فشان، دهانه‌های فرعی گاز است که به‌شکل چاله‌های کوچک آتش‌فشانی دیده می‌شود.
نفتلیجه دارای خواص درمانی است و گِل‌های آن برای درمان بیماری‌هایی مانند درد‌های مفاصل و ستون فقرات و سفتی مفاصل، بیماری‌های عصبی، مراحل اولیه تنگی عروق و انقباضات عضلانی مفید است و استحمام در گلفشان‌ها به‌دلیل وجود عناصر شیمیایی خاص در ترکیبات آن‌ها برای بدن سودمند است.
بدون شک اگر زمانی که به نفتلیجه بروید و حوضچه‌ی آن را به رنگ بنفش یا صورتی ببنید، متعجب می‌شوید و این سوال برایتان پیش می‌آید که علت این تغییر رنگ چیست؟ تغییر رنگ نفتلیجه که به‌تازگی اتفاق افتاده است، نشان از وجود ماده‌ی معدنی و ارزشمند ید در محیط اطراف آن است؛ چنانچه در دشت‌های شمال و شمال غربی گلستان این ماده به‌وفور یافت می‌شود. بد نیست بدانید ید در آب دریا و شورابه‌های خارج شده از اعماق زمین با ترکیبات سدیم و پتاسیم وجود دارد و در آب‌های شور خروجی از چاه‌های نفت و نمک نیز مشاهده می‌شود.
در دهه‌ی ۸۰ میلادی ماده‌ی ید از نوعی سنگ رسوبی کشف شد. این ماده به حالت جامد، بلور‌های خاکستری و بنفش مایل به سیاه است که کمی درخشندگی فلزی دارد. با توجه به وجود ترکیبات مواد محلول در آب خروجی این گلفشان و رنگ و شکل ظاهری آن، آب خروجی نفتلیجه دارای ید است که در معرض هوا و در فعل‌وانفعالات شیمیایی با آب به رنگ بنفش درآمده است.
جالب است بدانید که ید در صنعت اهمیت بالایی دارد و از آن در ساخت اسید استیک، کائوچو، رنگ‌دانه، مواد آلی، تولید فلزات با خلوص بالا، مکمل غذایی، لاستیک اتومبیل، صنایع هوافضا و الکترونیک نیز به کار می‌رود؛ بنابراین گلفشان‌ها علاوه بر اینکه یک جاذبه‌ی گردشگری به شمار می‌روند، از اهمیت اقتصادی بالایی نیز برخودار هستند.
فعالیت‌های زیرزمینی گلفشان نفتلیجه در زمان‌های مختلف سال متفاوت است، اما معمولاْ در هر زمان که از آن‌ها دیدن کنید، می‌بینید که هر چند دقیقه، آب شور به‌همراه گاز از مرکز آن فوران می‌کند که دیدن آن خالی از هیجان نیست. نکته دیگر اینکه نفتلیجه به‌تازگی تغییر رنگ داده و به‌صورت دریاچه‌ای از رنگ صورتی و بنفش در آمده است. پس اگر هنگامی که به این مکان سفر کردید و آن را به رنگ بنفش دیدید، آدم خوش‌شانسی هستید.
گلفشان نفتلیجه به شهر گمیش تپه نزدیک است و تنها ۱۵ کیلومتر با آن فاصله دارد. بعد از گلشفان‌گردی اگر مایل بودید تا در این منطقه بمانید و از سایر جاذبه‌های دیدنی آن دیدن کنید، می‌توانید در اقامتگاه‌های بوم گردی و سایر مراکز اقامتی اسکان داشته باشید.
حالا اگر به گلفشان‌ها علاقه‌مند شدید و دوست دارید تا در مورد این پدیده‌های جالب بیشتر بدانید، در ادامه با ما همراه باشید تا ببنیم گلفشان‌ها چه هستند و چگونه به وجود می‌آیند.
گلفشان‌ها از پدیده‌های طبییعی و جالب زمین‌شناسی هستند که از یک یا چند دهانه‌ی آتش‌فشانی تشکیل شده‌اند و از دهانه‌ی آن‌ها گل و لجن خارج می‌شود. علت اصلی خروج گل، وجود فشار بخار آب در زیر گل فشان است. اغلب به شکل مخروطی از جنس گل رس بوده و از ارتفاع دو متر تا حداکثر ۴۰۰- ۵۰۰ متر از اطراف خود و با قاعدهای به قطر ۲۰ متر تا حداکثر ۳۵۰۰ متر در طبیعت دیده می‌شوند. این گل فشان‌ها تپه‌ای یا دایره‌ای شکل دارای یک دهانه‌ی اصلی و چند دهانه‌ی کوچک‌تر جانبی هستند و هم در خشکی‌ها و هم در اقیانوس‌ها وجود دارند.
زمین‌شناسان در مورد چگونگی شکل‌گیری گل فشان نظرات مختلفی دارند؛ برخی آن را مربوط به روند‌های خاص زمین‌شناسی دانسته و علت به وجود آمدن آن را فشار‌های ناشی از حرکات تکتونیکی زمین می‌دانند. عده‌ای گل فشان را از پیامد‌های آتش‌فشان‌ها می‌دانند. برخی نیز آن را به عواملی مثل زمین لرزه و تغییرات فشار لایه‌ها نسبت می‌دهند، اما همگی در یک مورد هم عقیده هستند و آن این که عامل اصلی بالا آمدن گل فشان به سطح زمین گاز‌های موجود در تله‌های نفتی اعماق زمین هستند و گل فشان‌ها در مناطق رسوبات جوان و در مناطق ضعیف مثل امتداد گسل‌ها به وجود آمده و به سطح زمین رسیده‌اند. جالب است بدانید که این عوارض می‌توانند نشان‌دهنده‌ی وجود منابع آب‌های زیر زمینی، گاز‌های هیدروکربن و نفت باشد.
جالب است بدانید که گلفشانهای زمین بیش از ۸۰۰ عدد نیست که بیش از نیمی از آن‌ها در اطراف دریای خزر و دریای عمان قرار گرفته‌اند. در ایران این گلفشان‌ها را می‌توانید در جلگه‌ی ساحلی دریای عمان در جنوب استان سیستان و بلوچستان، استان هرمزگان و در شمال استان گلستان ببینید و از تماشای آن‌ها لذت ببرید.
اگر تصمیم گرفتید که گلفشان بی‌نظیر و حیرت‌انگیز نفتلیجه را ببنید، پس بساط سفر را مهیا کنید و با هر وسیله‌ای خود را به استان گلستان برسانید. بعد از رسیدن به گلستان راهی شهرستان گمیشان و مرکز آن یعنی شهر گمیش تپه شوید و سپس مسیر دهستان نفتلیجه در بخش مرکزی این شهر را پیش بگیرید و روستای صفاایشان را جستجو کنید.
نفتلیجه در شمال شرقی این روستا قرار دارد؛ البته لازم است بدانید حدود هفت کیلومتر از مسیر دسترسی خاکی است و در هنگام بارندگی گل و لای وجود دارد.
به گزارش وب گاه کجارو، حالا که به شمال کشور سفر کردید و از گلفشان نفتلیجه دیدن کردید پیشنهاد می‌دهیم از سایر جاذبه‌های دیدنی گمیشان نیز دیدن کنید. جزیره‌ی آبسکون، موزه‌ی مردم‌شناسی، تالاب بین‌المللی گمیشان و گلفشان تماشایی یارن قارق از دیگر مکان‌های گردشگری گمیش تپه هستند.
