سومین هفته از آبان‌ماه ۱۴۰۲ را در حالی سپری می‌کنیم که سیروس مقدم، نیکی کریمی، فرهاد اصلانی، ژاله صامتی و زنده‌یاد اکبر گلپایگانی را می‌توان از چهره‌های خبرساز فرهنگ و هنر در این هفته دانست.
فرارو- «پنج چهره خبرساز هفته» عنوان بسته خبری‌ای است که می‌توانید هر جمعه در سرویس فرهنگ و هنر «فرارو» با آن همراه شوید.
به گزارش فرارو؛ در این بسته خبری تلاش داریم با تمرکز بر تازه‌ترین اخبار و حواشی مرتبط با هنرمندان فعال در سینما، تلویزیون و شبکه نمایش خانگی، درباره مهمترین چهره‌های خبرساز هر هفته بنویسیم.
در هفته سوم آبان‌ماه ۱۴۰۲ که امروز جمعه ۱۹ آبان‌ماه به پایان آن رسیده‌ایم، تحولات سینمایی زیر سایه رفع اختلال سامانه سمفا و مهمتر از آن استعفای ناگهانی مرضیه برومند از مدیرعاملی خانه سینما بود. در میان چهره‌های تلویزیونی هم مطرح شدن نام مهران مدیری در نشست خبری سخنگوی قوه قضاییه و اعلام آخرین پرونده وضعیت شکایت معاونت حقوقی صداوسیما از این چهره برنامه‌ساز، خبرساز شد. با این همه، اما ترجیح دادیم سراغ چهره‌های دیگر برویم که شاید خبر‌های مرتبط با آن‌ها کمتر در ویترین رسانه‌ها جلب توجه کرده باشد.
آنچه در این گزارش می‌خوانید، روایت فرارو از پنج چهره خبرساز این هفته در عرصه فرهنگ و هنر است.
اکبر گلپایگانی؛ سکوت و سرگیجه تلویزیون!
زنده یاد اکبر گلپایگانی یکی از سرآمدان موسیقی ایرانی بود که این هفته چشم بر جهان فروبست. درگذشت این خواننده محبوب و کهنه‌کار، جامعه هنری ایران را داغ‌دار کرد، اما آنچه در قبال این خبر عجیب بود، بلاتکلیفی و سردرگمی رسانه ملی در انعکاس آن بود.
البته پیش‌تر هم شاهد این جنس از سرگیجه‌های تلویزیون در مواجهه با جریان‌های خبری روز بوده‌ایم، اما این سطح از بلاتکلیفی در انعکاس خبر درگذشت یک هنرمند ملی، هیچ منطق و توجیهی نمی‌تواند داشته باشد.
روزنامه «هفت صبح» در بخش آنالیز روزانه خود، فردای انتشار خبر درگذشت این هنرمند در رسانه‌های رسمی، درباره واکنش تلویزیون به بررسی بخش‌های خبری مختلف اشاره کرد و نوشت: «تا روز گذشته هر چه گشتیم، ندیدیم که تلویزیون اشاره‌ای به این خبر داشته باشد!»
با کمی تأخیر برخی برنامه‌های فرهنگی و هنری تلویزیون به این موضوع اشاره کردند و حتی تصاویری از این هنرمند را هم نمایش دادند، اما واکنش رسانه‌های دیگر به این اقدام تلویزیون هم اینگونه بود: «پخش تصویر گلپا برای اولین بار بعد از انقلاب در یک برنامه رسمی!»
سیروس مقدم؛ از اتهام «نفوذ» تا کمپین «فارس»!
هفته پیش در همین بسته خبری به زمزمه‌های مربوط به مذاکره مدیران تلویزیون با محسن تنابنده برای ساخت فصل جدید سریال «پایتخت» اشاره کردیم و نوشتیم که این مذاکرات احتمالا با واکنش‌هایی مواجه خواهد شد. همین گونه هم شد و این هفته خبرگزاری فارس کمپینی را علیه ساخت این سریال به‌راه انداخت تا مانع همکاری مجدد تلویزیون با محسن تنابنده شود.
اما نکته کلیدی این است که فارغ از نقش محوری تنابنده در پروژه «پایتخت» کارگردان این سریال، سیروس مقدم از چهره‌های معتمد و موردوثوق جبهه فرهنگی انقلاب است. کارگردانی که تا همین چند ماه پیش قرار بود سریال «ترور» با موضوع حاج قاسم سلیمانی را کارگردانی کند و به دلایلی جای خود را به خیرالله تقیانی‌پور داد.
حامد عنقا فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده سریال‌های موفق تلویزیون که همین امسال فیلم سینمایی «غریب» را هم روی پرده سینما داشت، این هفته در یک برنامه زنده تلویزیونی حاضر شد و به انتقاد جدی از مباحث مطرح شده درباره سریال «پایتخت» و موضع‌گیری‌های مدیران تلویزیون در این زمینه پرداخت.
عنقا گفت: «داریم از کارگردان بسیاربسیار موفقی حرف می‌زنیم به اسم سیروس مقدم. چرا مقدم در این دو سال سریال نساخته برای تلویزیون؟ چرا تا می‌گوییم سیروس مقدم می‌رسیم به اینکه بازیگر پایتخت بعد از فصل ششم فلان چیز را گفته؟ سیروس مقدم به جز پایتخت این همه سریال موفق داشته. از بین بیست سریال موفق دو دهه اخیر تلویزیون، دست کم پنج تاش مال او بوده. چرا مسئله پایتخت یک‌مرتبه تابو شده؟ این طبیعی است یک بخش رسانه‌ای نسبت به یک کاری همسو باشد یک بخش دیگر گارد بگیرد.»
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره موضع پایین مدیران تلویزیون در قبال نقد‌ها صحبت کرده و مثالی از دوران مدیریت عبدالعلی علی‌عسگری، رئیس سابق صداوسیما زد: «یادم نمی‌آید قبل از علی‌عسگری رئیس سازمانی به واسطه یک موضوع رسانه‌ای تیم برنامه‌ساز خودش را توبیخ علنی رسانه‌ای کرده باشد. یکبار زمان اختتامیه جشنواره فجر بود که آقای حاتمی‌کیا نسبت به اجرای رضا رشیدپور در آن برنامه هفت مسئله داشت که علی‌عسگری آن موضع عجیب را گرفت. یکی هم درباره پایتخت که علی‌عسگری بعد از شنیدن اعتراض‌ها گفت بروید تجسس کنید شاید مسئله نفوذ باشد.»
طرح اتهام «نفوذ» علیه تیم تولید «پایتخت» یکی از اتفاقات عجیبی بود که در فصل ششم این مجموعه اتفاق افتاد و هنوز هم مشخص نشد ایده رئیس وقت رسانه ملی برای طرح چنین اتهامی چه بوده است!
نیکی کریمی؛ از «عروس» تا «بوی پیراهن یوسف»
نیکی کریمی این هفته فعالیت ویژه‌ای نداشت، اما قرار گرفتن نامش در فهرست چهره‌های هفته به‌واسطه طرح موضوعاتی تازه درباره کیفیت حضور او در برخی فیلم‌های تاریخ سینمای ایران بوده است.
سلسله نشست‌های «بر سینمای ایران چه گذشت» این هفته به فصل دوم خود رسید و این بار هم سینماگران مختلف با حضور در این نشست‌ها ناگفته‌هایی از تحولات چهاردهه گذشته سینمای ایران را مرور کردند. روایت‌هایی که پیش‌تر در گزارش «نسخه‌ای که مخملباف برای زنان سینما پیچید» به بخش‌هایی از آن اشاره کردیم.
اما یکی از مهمترین فیلم‌ها در روایت‌های این نشست فیلم «عروس» به کارگردانی بهروز افخمی بود. فیلمی که نیکی کریمی برای اولین‌بار و پیش از رسیدن به سن ۲۰ سالگی، در آن ایفای نقش کرده بود و یکی از فیلم‌های پیشتاز در زمینه تغییر استاندارد‌های نمایش زن در سینمای ایران به حساب می‌آید.
سیدضیا هاشمی در این نشست‌ها نکات تازه‌ای را درباره حساسیت‌های مدیران سینمای ایران درباره جزییاتی مانند تماس دو بازیگر اصلی در برخی پلان‌های فیلم مطرح کرد.
اما دیگر فیلم‌های نیکی کریمی که از سوی فریدون جیرانی به آن‌ها اشاره شد، دو فیلم از ابراهیم حاتمی‌کیا بودند که گویی به دلیل آنکه کاراکتر زن در آن‌ها محوریت داشته‌اند، مورد بی‌مهری قرار گرفته‌اند. به گفته جیرانی دو فیلم «بوی پیراهن یوسف» و «برج مینو» صرفا به دلیل حساسیت مدیران وقت ارشاد به نقش‌هایی که نیکی کریمی در این دو فیلم ایفا کرده بود، نسبت به آن‌ها بی‌مهری کردند.
فرهاد اصلانی؛ دورخیز برای عبور از حاشیه‌ها
نام فرهاد اصلانی طی یک سال گذشته با «حاشیه» عجین بوده است. روایت یکی از دستیاران کاراگردان سینما از اتفاقاتی که درپشت صحنه یکی از فیلم‌ها رخ داده بود، نام این بازیگر را بر سر زبان‌ها انداخت و کار به‌جایی رسید که خود اصلانی به‌عنوان شاکی، علیه این خانم دستیار، طرح شکایت کرد.
ابعاد آن پرونده که خیلی زود تبدیل به یکی از نماد‌های جریانی می‌تو در سینمای ایران هم تبدیل شد، هنوز مشخص نشده دستگاه قضا درباره هیچ‌یک از طرفین اعلام حکم نکرده است، اما طرح اولیه این موضوع باعث شکل‌گیری واکنش‌هایی در میان سینماگران زن شد.
جدی‌ترین این واکنش‌ها را هم ترانه علیدوستی نشان داد، زمانی که بعد از پذیرفته شدن «برادران لیلا» در جشنواره کن، بدون آنکه از فرهاد اصلانی به‌عنوان بازیگر نقش یکی از برادرهایش در فیلم، نامی ببرد، درباره حضور در فرش قرمز این رویداد بین‌المللی اعلام کرد: «کنار متهم به آزار جنسی نمی‌ایستیم.»
این حواشی تبعات بسیاری برای اصلانی داشته و او مدت‌ها از ویترین خبری رسانه‌ها دور بود. چه اینکه فیلم در حال اکرانش یعنی «ستاره‌بازی» هم سهمی حداقلی از تبلیغات رسانه‌ای داشته است. در این شرایط انتشار خبر رسمی حضور او در فیلم سینمایی «لاک پشت» به‌عنوان بازیگر نقش اصلی، اتفاقی قابل توجه بود.
این هفته خبر رسید بهمن کامیار در مقام نویسنده و کارگردان، فیلم «لاک‌پشت» را در فضایی روانشناسانه به پایان رسانده است و بعید نیست در جشنواره چهل و دوم فیلم فجر شاهد رونمایی از این فیلم با نقش‌آفرینی متفاوت فرهاد اصلانی باشیم.
ژاله صامتی؛ اکران بی‌رمق «سرهنگ ثریا»
زمانی که زمزمه‌های حضور فیلمی با محوریت خانواده جوانان فریب‌خورده از سوی سازمان منافقین در رسانه‌ها منتشر و اعلام شد کاراکتر اصلی فیلم «سرهنگ ثریا» مادری است که ۲۱ سال از عمر خود را وقف رهایی جوانش از پادگان اشرف کرده است، اصلی‌ترین کنجکاوی این بود که کدام بازیگر این نقش دشوار را ایفا کرده است. ژاله صامتی بازیگر نقش این مادر است که برگرفته از شخصیتی واقعی است.
صامتی در «سرهنگ ثریا» انرژی فوق‌العاده‌ای گذاشته و تا حدود زیادی هم موفق شده است شمایل درهم شکسته این مادر را، در اجرای خود به تصویر درآورد، اما جنس بازیگری او در فیلم، در همان بازه زمانی رونمایی در جشنواره هم موافقان و منتقدانی داشت.
با این همه، اما بعد از شهرت و محبوبیت فراگیری که با حضور در مقام داور برنامه «عصر جدید» برای صامتی رقم خورده بود، اینگونه به نظر می‌رسید که حضور او در نقش اصلی «سرهنگ ثریا» بتواند پشتوانه خوبی برای توفیق فیلم در گیشه باشد.
فیلم «سرهنگ ثریا» در حالی اولین هفته اکران خود را پشت سر گذاشته که هیچ اتفاق ویژه‌ای را رقم نزده و باید اذعان کنیم که فروش آن در گیشه، بسیار پایین‌تر از حد انتظار بوده است. ژاله صامتی هم در این چند روز گفتگوی شاخصی با رسانه‌ها نداشته تا بتواند پشتوانه‌ای برای بهتر دیده شدن فیلم باشد.
