افزایش جمعیت گونه‌ در حال انقراض «گورخر ایرانی»

«حسن اکبری» ضمن بیان این که گورخر‌ها در جهان دارای چند گونه هستند که یکی از آنها گورخر آسیایی با ۹ زیرگونه است، اظهار کرد: یکی از این زیرگونه‌ها، گورخر ایرانی است که با نام علمی «Equus hemionus onager» شناخته می‌شود.

به گزارش ایسنا، وی با اشاره به اینکه در گذشته، گورخر ایرانی در کشور‌های ایران، عربستان و برخی از کشور‌های همسایه زندگی می‌کرد و جمعیت قابل‌توجهی از آن در دشت‌های استپی و بیابانی ایران وجود داشت، تصریح کرد: زیستگاه اصلی این گونه در دشت‌های سیاهکوه اردکان، ساغند، بهاباد، دیهوک طبس و دیگر مناطق بیابانی استان یزد بوده است.

مدیر کل محیط زیست استان اظهار کرد: متأسفانه از دهه ۱۳۳۰، با ورود خودرو‌های تندرو مانند جیپ و موتورسیکلت و همچنین تجهیزاتی نظیر تفنگ‌های خودکار و نیمه‌خودکار به بازار، شکار این گونه به دلیل جثه بزرگ و سهولت مشاهده در طبیعت به شدت افزایش یافت.

اکبری افزود: این وضعیت تا اواسط دهه ۵۰ ادامه یافت، به طوری که جمعیت گورخر ایرانی تقریباً از تمامی دشت‌های ایران به‌جز دو منطقه توران در استان سمنان و بهرام گور در استان فارس از بین رفت و در استان یزد نیز این گونه به صورت پراکنده باقی ماند.

وی با بیان این که در حال حاضر، گورخر ایرانی یکی از گونه‌های در معرض انقراض در کشور محسوب می‌شود، گفت: در سال‌های اخیر، اقداماتی برای حفاظت و تکثیر این گونه در اسارت، انجام شده است.

اکبری خاطرنشان کرد: سازمان محیط زیست به حفظ این گونه توجه ویژه‌ای داشته به طوری که از دهه ۱۳۷۰ مراکز تکثیر و پرورش گورخر را در دیگر مناطق راه‌اندازی کرد و در سال ۱۳۷۶، مرکز تکثیر و پرورش گورخر به نام «گوراب» در شهرستان مهریز استان یزد افتتاح شد.

وی افزود: برای این کار، چهار گورخر از منطقه توران در استان سمنان به سایتی با محدوده‌ای فنس‌کشی‌شده به وسعت ۱۳۳ هکتار منتقل شدند.

مدیر کل محیط زیست استان ضمن بیان این که زنده‌گیری و انتقال این گونه، به دلیل جثه بزرگ و نبود ابزار بیهوشی در آن زمان، با دشواری‌های زیادی همراه بود، اظهار کرد: علاوه بر این کشور فاقد تجربه در تکثیر این گونه در اسارت بود، اما به همت کارشناسان و مأموران اجرایی، تکثیر در اسارت از سال ۱۳۷۶ آغاز شد.

اکبری یادآور شد: ظرف ۲۷ سال گذشته، ضمن معرفی مجدد گونه‌های تکثیر شده به طبیعت منطقه حفاظت‌شده کالمند بهادران، جمعیت گورخر ایرانی به بیش از ۷۰ رأس افزایش یافته است.

وی با اشاره به این که سایت گوراب همچنان به عنوان سایت اصلی فعال است و ۹ گورخر در آن نگهداری می‌شوند، گفت: برنامه تقویت ژنتیکی جمعیت این سایت از طریق افزوده شدن اعضای جدید از جمعیت‌های اصلی همچنان ادامه دارد و این فرایند با انتقال یک گورخر نر از پارک ملی کویر در تابستان امسال آغاز شده و با جدیت در سال‌های آینده نیز ادامه خواهد یافت.

مدیر کل محیط زیست یزد در پایان اظهار کرد: امید است که با اولویت دادن به حفظ گونه در زیستگاه‌های طبیعی، روند تکثیر و حفاظت از ژن‌های باقی‌مانده گونه‌های در معرض انقراض، همچون گورخر ایرانی، به شکلی پایدار ادامه یابد.