حاصل از مراوده و داد و ستد با اروپا اینکه مردمان پرحرص و آز فرنگستان، همگی شعب عمده و رشته‌های بزرگ و قابل منافع و مداخل ایران را استقلال و استیلاء یافته و تنها رشته‌های کوچک و کوتاهی، چون عمل صابون‌پزی و گچ‌پزی و نمک فروشی و ذغال-فروشی و مکاری‌گری و امثال اینها به دست ایرانیان بخت برگشته مانده بود.
فرارو- از دوره قاجاریه به ویژه در دوره ناصرالدین شاه حجم واگذاری امتیاز به خارجی‌ها به نحو چشمگیری افزایش پیدا کرد. بدین صورت که امتیاز رویتر، بعد قرارداد‌هایی مبنی بر گسترش خطوط تلگراف از اروپا به هند از طریق ایران، خط کشتیرانی و رودخانه کارون را تا شوشتر، امتیاز انحصار چاپ اسکناس، اجازه گسترش شعبه‌ها در ایالات و حق جمع‌آوری عوارض بیشتر جاده‌های جنوبی و چندین و چند امتیاز دیگر راه‌آورد این دوره بود.
به گزارش فرارو، پیامد آشکار و قابل پیش‌بینی چنین امتیازاتی که زیر فشار به قدرت‌های رقیب در ایران واگذار شد، این بود که بازرگانان ایرانی در مقایسه با همتایان اروپاییشان در موقعیت بسیار نامساعدی قرار گرفتند. آنان مجبور شدند مالیات راهداری را که اغلب به ۲۰ یا حتی گاهی به ۳۰ درصد بهای کالا‌های وارداتی بالغ می‌شد، بپردازند. همچنین زوال صنایع دستی ایران و جایگزینی تدریجی یا سازگاری آن با نیاز‌های صنعت اروپایی پیامد دیگر شکست‌های ایران بود.
انعقاد این قرارداد‌ها باعث رواج کالا‌های خارجی در ایران شد. هانری رنه دالمانی سیاح فرانسوی که طی سال‌های اواخر قرن نوزدهم میلادی در ایران حضور داشته، در خصوص کالا‌های روسی در بازار ایران می‌نویسد: «صدور انواع پارچه به خراسان تقریباً در انحصار آن کشور است. چنانچه انواع ظروف شیشه‌ای و فلزی و چینی نیز از همان کشور وارد می‌شود».
«حاصل از مراوده و داد و ستد با اروپا اینکه مردمان پرحرص و آز فرنگستان، همگی شعب عمده و رشته‌های بزرگ و قابل منافع و مداخل ایران را استقلال و استیلاء یافته و تنها رشته‌های کوچک و کوتاهی، چون عمل صابون‌پزی و گچ‌پزی و نمک فروشی و ذغال‌فروشی و مکاری‌گری و امثال اینها به دست ایرانیان بخت برگشته مانده بود». پس کالا‌های خارجی رواج پیدا کرد و اهل ایران رو کردند به خرید متاع خارجی و به تدریج، هر قسمت که در خود ایران بود، برافتاد و عمده اجناسی همچون چلوار، چیت، پارچه‌های پیراهنی سفید و خاکستری، ظروف مسی، شمع، اسلحه و مهمات از انگلستان؛ پارچه‌های نخی، قندوشکر، نفت، شمع، چراغ، ظروف، آئینه، فلزات، کالسکه و سماور از روسیه؛ قند، ظروف چینی و شیشه‌ای، پارچه و اجناس ابریشمی از فرانسه؛ شیشه و بلور و قاشق و پارچه‌های پشمی از آلمان و اتریش؛ چای، چلوار، دارو و پارچه‌های حریر از هندوستان وارد ایران می‌شد. به گفته محمدعلی جمالزاده، از کاغذ قرآن که دستور آسمانی ماست گرفته تا چلوار کفن اموات خود محتاج به خارجیان بودیم.
