(تصاویر) نیروی هوایی مصر؛ ترکیبی رنگارنگ از تسلیحات آمریکایی، روسی و چینی

سیاست خارجی مصر به شکل منحصربفردی پیچیده است (این کشور همچنین یکی از بزرگترین ذینفعان کمک‌های نظامی ایالات متحده بوده و در سال ۲۰۲۴ تقریباً ۱.۳ میلیارد دلار کمک نظامی دریافت کرده است).

به گزارش روزیاتو، مصر به دنبال ایجاد توازن در روابط خود با ایالات متحده، کشور‌های اروپایی، روسیه و چین است، اما اغلب خود را در موقعیت دشواری می‌بیند. 

ایالات متحده مصر را از خرید جنگنده‌های روسی منع کرده و در عین حال از فروش جنگنده‌های پیشرفته F-۳۵ نیز به این کشور خودداری کرده است.

نه به هواپیما‌های جدید روسی و F-۳۵

مصر روابط کاری خود را با ایالات متحده، کشور‌های اروپایی، چین و روسیه حفظ می‌کند. در طول جنگ سرد، مصر هواپیما‌های نظامی شوروی را خریداری می‌کرد، اما خرید هواپیما‌های نظامی جدید روسیه دیگر جزو گزینه‌های آسان این کشور نیست. در سال ۲۰۱۷، ایالات متحده قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم‌ها (CAASTA) را تصویب کرد که بر اساس آن کشور‌های خریدار تجهیزات پیشرفته نظامی روسیه (مانند جت‌های جنگنده) تحریم می‌شوند. این امر باعث شد تا کشور‌هایی – مانند مصر – سفارشات خود را برای خرید هواپیما‌های جنگنده روسی لغو کنند. بدین ترتیب برخی رسانه‌ها و کارشناسان نظامی مدعی شده‌اند که ۲۴ فروند جت Su-۳۵S ساخته شده برای مصر اکنون قرار است به ایران تحویل داده شوند که مدت هاست مشتاق خرید این جنگنده‌های نسل ۴.۵ است.

در دوره اول دولت ترامپ، مصر با خرید ۲۰ فروند جنگنده نسل پنجم F-۳۵A آمریکا موافقت کرد. با این حال، با مخالفت پنتاگون با فروش این جنگنده‌ها به مصر، این معامله به سرعت از هم پاشید. ایالات متحده به شدت از فناوری جنگنده‌های F-۳۵ خود محافظت می‌کند (به همین دلیل است که از فروش این جت به امارات و ترکیه خودداری کرده است). علاوه بر این، ایالات متحده نگران برهم زدن توازن قوا در منطقه است، جایی که اسرائیل از برتری تکنولوژیکی متمایزی برخوردار است.

مصر که قادر به خرید جت‌های جنگنده روسی یا هواپیما‌های پیشرفته آمریکایی نیست، طبق گزارش ها، جت‌های جنگنده چینی J-۱۰C را سفارش داده (یا در نظر دارد سفارش دهد).

ناوگان بزرگ و متنوع جت‌های جنگنده مصر

روی کاغذ، مصر یکی از بزرگترین نیرو‌های هوایی جهان را دارد. بر اساس گزارش فلایت گلوبال در سال ۲۰۲۴، نیروی هوایی مصر با ۱۰۸۰ فروند پرنده نظامی یا ۲ درصد از کل موجودی جهان (که از هر کشور اروپایی غیر از روسیه بالاتر است) در رتبه هشتم جهان قرار دارد. از نظر هواپیما‌های جنگی، مصر با ۳۲۶ جت جنگنده در رتبه نهم جهان قرار دارد (دومین ناوگان بزرگ خاورمیانه پس از ناوگان بسیار مدرن‌تر عربستان سعودی با ۳۶۴ فروند جنگنده).

ناوگان جت‌های جنگنده نیروی هوایی مصر متشکل از جنگنده‌های فرانسوی، شوروی و آمریکایی است. ستون فقرات این ناوگان را ۲۱۸ فروند جنگنده آمریکایی F-۱۶A/C Fighting Falcon و ۲۴ فروند داسو رافال فرانسوی (با سفارش ۳۱ فروند دیگر) تشکیل می‌دهد. علاوه بر این، مصر دارای ۷۸ فروند Mirage ۵ پیر قدیمی، ۴۳ فروند MiG-۲۹ نسبتاً خارج از رده ساخت شوروی، ۱۹ فروند Mirage ۲۰۰۰ فرانسوی و ۴۰ فروند جت جنگنده/آموزشی سبک Alpha است.

گزارش‌های تایید نشده‌ای وجود دارد مبنی بر اینکه مصر توافق نامه‌ای برای خرید جت‌های جنگنده چینی Chengdu J-۱۰C “Mighty Dragon” برای جایگزینی F-۱۶‌های قدیمی خود امضا کرده است. تا زمان نگارش این مقاله (آذر ۲۰۲۴)، این موضوع تایید نشده باقی مانده است. همچنین این احتمال وجود دارد که مصر در تلاش برای تحت فشار قرار دادن ایالات متحده برای فروش جت‌های جنگنده جدید یا بسته‌های ارتقا برای جنگنده‌های از قبل خریداری شده باشد.

مصر همچنین ممکن است تعداد زیادی جنگنده MiG-۲۱، MiG-۱۷، F-۴ Phantom II و سایر هواپیما‌های منسوخ شده را در انبار‌های خود داشته باشد. با این حال، هیچ کدام در اینجا فهرست نشده‌اند، زیرا فلایت گلوبال هیچ یک از آنها را عملیاتی نمی‌داند.

جنگنده‌های سبک و آموزشی مصر

در حالی که تنها چند کشور می‌توانند جت‌های جنگنده چند منظوره تولید کنند، به نسبت کشور‌های زیادی وجود دارند که جنگنده‌های سبک و هواپیما‌های آموزشی تولید می‌کنند. جنگنده‌های سبک و آموزشی مصر از برزیل (ساخته شده در ایالات متحده)، چین، جمهوری چک و آلمان می‌آیند.

مصر دارای ۱۱۸ فروند جت آموزشی انتقالی و هواپیمای تهاجمی سبک چینی/پاکستانی Hongdu JL-۸ است. در حال حاضر، Hongdu JL-۸ یکی از معدود هواپیما‌های چینی در نیروی هوایی مصر است، اما این شرایط ممکن است در آینده تغییر کند.

مصر همچنین دارای هواپیمای تهاجمی سبک توربوپراپ Embraer ۵۴ EMB-۳۱۲ Super Tucano برزیلی است (اگرچه انواع صادراتی Super Tucano در ایالات متحده ساخته شده است نه برزیل). سایر هواپیما‌های آموزشی یا جنگنده‌های سبک در نیروی هوایی مصر عبارتند از Aero L-۳۹ Albatros ساخت جمهوری چک (یک جت آموزشی با کارآیی بالا) و Grob G۱۱۵ ساخت آلمان (یک هواپیمای آموزشی).

ناوگان ترابری نظامی مصر

در مورد هواپیما‌های ترابری، مصر ترکیبی از هواگرد‌های ترابری شوروی/روسی از جمله هواپیمای سنگین Ilyushin Il-۷۶ و Anontov An-۷۴ شوروی/اوکراینی را دارد. مصر همچنین ناوگانی از هواپیما‌های تاکتیکی مدرن C-۱۳۰H Hercules و C-۱۳۰J Super Hercules را در نیروی هوایی خود دارد.

ناوگان متنوع هلیکوپتر‌های مصر

مصر ناوگان هلیکوپتری بزرگ و متنوعی دارد. شاید قابل توجه‌ترین نکته این باشد که این کشور هلیکوپتر‌های تهاجمی پیشرفته آمریکایی و روسی را در کنار هم به کار می‌گیرد. مصر دارای ۴۶ فروند هلیکوپتر AH-۶۴D Apache و ۴۶ فروند هلیکوپتر تهاجمی Ka-۵۲ “Alligator” روسی است. مصر همچنین از هلیکوپتر توپ دار شوروی/روسی Mil Mi-۲۴ “Hind” (و همچنین هلیکوپتر ترابری Mi-۸/۱۷) نیز استفاده می‌کند.

مصر تنها مشتری صادراتی Ka-۵۲ ساخت روسیه است. این هلیکوپتر‌های تهاجمی به طور گسترده در اوکراین مورد استفاده قرار گرفته‌اند، جایی که خسارات نامتناسبی را متحمل شده‌اند (مشخص نیست که چند فروند Ka-۵۲ عملیاتی برای روسیه باقی مانده است). ویژگی منحصر‌به‌فرد Ka-۵۲ این است که تنها هلیکوپتر عملیاتی است که دارای صندلی اجکتوری است (و دیده شده است که خلبانان روسی پس از هدف قرار گرفتن هلیکوپترهایشان بر فراز اوکراین از آن استفاده می‌کنند).

از دیگر هلیکوپتر‌های ساخت ایالات متحده در ارتش مصر می‌توان به Chinook‌های سنگین CH-۴۷D/F اشاره کرد. هلیکوپتر‌های دریایی مصر (Sea King و Super Seaprite) نیز از سوی ایالات متحده تامین می‌شوند. هلیکوپتر‌های اروپایی شامل هلیکوپتر‌های ایتالیایی AgustaWestland، هلیکوپتر‌های پیشاهنگی مسلح Airbus H۱۲۵M و هلیکوپتر‌های فرانسوی Aerospatiale Gazelle SA۳۴۲ هستند.