روبسپیر، شخصیتی جنجالی تا به امروز 

وحید محمود قره باغ؛ هر چند برخی مقاطع و شخصیت های تاریخ بسیار روشن و واضح است ولی در این بین گویی قسمی از چهره ها و موضوعات در گذر زمان، با جنجال و ابهام عجین شده اند. یکی از این موارد مربوط به یک حقوقدان و دولتمرد فرانسوی است کسی که تبدیل به یکی از معروف ترین و اثرگذارترین و همچنین جنجالی ترین چهره های انقلاب فرانسه شد.

 ماکسیمیلیان روبسپیر، کسی که به خاطر عقاید و سیاست‌هایش، نه تنها در عصر خود بلکه تا به امروز نیز چهره ای جنجالی و تفرقه انگیز بوده و هست. به عبارتی میراث و کارنامه او همچنان موضوع بحث عمومی و دانشگاهی است. در حقیقت برخی روبسپیر را نظریه پرداز اصلی انقلاب فرانسه و البته آغازگر نخستین تجربه دموکراتیک این کشور می دانند و از سویی به زعم بعضی دیگر، او مظهر و تجسم وحشت است.

گفتنی است روبسپیر نقش مهم و پررنگی در سقوط پادشاهی فرانسه و همچنین تشکیل کنوانسیون ملی فرانسه داشت. او که شخصیت بسیار جدی داشت هیچ گاه سعی نمی کرد در سخنرانی هایش کسی را بخنداند و یا لطیفه ای بگوید؛ کسی که در زندگی اهداف خاصی را دنبال می کرد که از جمله آنها تشکیل فرانسه واحد، ایجاد برابری در برابر قانون، لغو حقوق و امتیازهای ویژه و انحصاری و دفاع از اصول دموکراسی مستقیم بود. روبسپیر تا بدانجا به ارزش‌های اخلاقی پای بند بود که به او لقب فسادناپذیر داده بودند.

روبسپیر در مقطعی و با فراخواندن ژاکوبن ها، یک نیروی نظامی موسوم به ارتش پابرهنگان را به منظور اجرای قوانین انقلابی و البته حذف عوامل توطئه ضد انقلابی تشکیل داد. همچین در برهه ای که برای بار دیگر دادگاه انقلابی را سازماندهی کرد، بیش از سیصد هزار متهم دستگیر شده و هفده هزار نفر از آنها اعدام شدند. ضمن این که گمان می رود ده هزار نفر نیز در زندان و یا بدون محاکمه حذف شده اند.

چنین بود که در جریان انقلاب فرانسه، روبسپیر و هم قطارانش آحاد ملت فرانسه را به دقت زیر نظر داشتند و در واقع هر مخالفت کوچک داخلی را از بین می بردند. این تشکیلات قادر بود اشراف سابق، خارجی‌ها، فرانسوی های تازه از خارج برگشته، مقامات دولتی منفصل از خدمت و بسیاری دیگر را شناسایی کرده و آنها را بازداشت کند.

با وجود این که روبسپیر همیشه متحدان همفکری داشت، اما از سویی دیگر خشونت هایی که با انگیزه های سیاسی از سوی برخی گروه و افراد صورت می گرفت و اشاعه پیدا می کرد، منجر به جدایی غالب طیف ها از تشکیلات و در نتیجه طرد شدن آنها شد؛ در نهایت روبسپیر و متحدانش در تالار شهر پاریس دستگیر شده و در طی روزهای بعد به گیوتین سپرده شدند.