در شرایطی که کار سوریه حتی با اتحادیه عرب هم گره در گره شده و در مواردی دچار اختلاف و بدفهمی نسبت به یکدیگر شده اند، دولت چین اعلام کرده که راهبردها و میانجی گری های اتحادیه عرب را برای حل بحران سوریه قبول دارد و اساسا مشکل سوریه می تواند به دست این اتحادیه مرتفع شود.
پس از ماه ها کشمکش و درگیری در چند استان سوریه، مقاومت و مخالفت با رژیم بشار اسد وارد مرحله تازه ای شده و شواهد و اخبار موجود از گسترش درگیری های مسلحانه میان ارتش و مخالفان حکایت دارد. آنچه این روزها مشکلات را در سوریه عمیق و پیچیده تر کرده، شکل گیری ارتش سوریه آزاد است که از راه های مختلف مسلح شده و عضوگیری کرده و با پیوستن فراریان از ارتش سوریه، به یک مشکل جدی امنیتی برای رژیم بشار اسد تبدیل شده است.
می توان گفت پس از ماه ها تظاهرات خیابانی و درگیری های پراکنده میان نیروهای امنیتی و معترضان سیاسی، اکنون نزاع مسلحانه و مقابله به مثل در دستور کار مخالفان قرار دارد و این مسئله باعث تشدید خشونت ها و افزایش شمار کشته شدگان در هر دو طرف شده است. مخالفان اسد بر این باورند که اگر در این کشور نیز مثل لیبی، منطقه پرواز ممنوع – از جانب ناتو یا اتحادیه عرب - ایجاد شود، آنها می توانند مردم عادی را نیز به خیابان ها بکشانند و تظاهرات منسجم تر و عظیم تری را علیه رژیم سامان دهند. اما نه اروپا و ناتو و نه اتحادیه عرب هنوز روی چنین گزینه ای متمرکز نشده و فعلا درصدد افزایش فشار های اقتصادی بر سوریه هستند.
رسانه های دولتی سوریه معتقدند که هم اسلحه از مرزها به دست مخالفان می رسد و هم مزدورانی برای انجام اعمال تروریستی و کمک به شورشیان در رفت و آمد هستند. مخافلان اسد اما این مسئله را رد می کنند و می گویند سلاح موردنیازشان را از داخل و توسط فراریان از ارتش به دست می آورند.
از سوی دیگر پیشنهادهای اتحادیه عرب که حالت اولتیماتوم و هشدار داشته و به صورت ضرب الاجل به دمشق اعلام شده، یک به یک نادیده گرفته شده و در مواردی، دولت اسد اعلام کرده که مقصود نهایی اتحادیه را از آن پیشنهادها متوجه نشده و نیاز به توضیحات بیشتری دارد تا آنها را اجرا کند. عرب ها این نحوه برخورد و عدم اجرای پیشنهادهایشان را نوعی دفع الوقت از جانب دمشق می دانند و به همین خاطر قصد دارند فشارهای دیپلماتیک و اقتصادی را بر سوریه افزایش دهند.
از دیگر سو، حمایت های ترکیه و برخی کشورهای اروپایی از اپوزیسیون خارج نشین سوریه تحت عنوان شورای ملی مخالفان این احتمال را تقویت کرده که قرار است این شورا مورد حمایت و پشتیبانی قرار بگیرد و به لحاظ دیپلماتیک صاحب وجهه و جایگاه معتبری شود. هنوز اتحادیه عرب درباره به رسمیت شناختن این شورا سخنی به میان نیاورده است.
موضع مسکو نیز در نوع خود جالب توجه است. این کشور که همراه با چین مخالفت خود را با هرگونه دخالت نظامی در سوریه اعلام کرده اند، همچنان معتقد به برقراری گفتگو میان مخالفان و دولت هستند. البته چین دیروز یک گام به جلو برداشت و اعلام کرد که بحران سوریه می بایست توسط اتحادیه عرب حل و فصل شود. این موضع گیری تازه، مسکو را عقب تر از چین نگه می دارد و دست اتحادیه عرب را برای تصمیم گیری درمورد مسئله سوریه بازتر می کند.
لیو وی‌مین سخنگوی وزارت خارجه چین گفته است که واگذار کردن این بحران به اتحایه عرب، با منافع عمومی در سوریه و منافع کشورهای عرب و مجامع بین‌المللی همسویی بیشتری دارد و بنابراین بحران این کشور باید توسط این نهاد منطقه ای حل و فصل شود.
چین اعلام کرده که شرایط سوریه را به دقت دنبال می‌کند و از دمشق می‌خواهد با اتخاذ ابتکارعمل های سیاسی متعادل و توام با صبوری و آرامش، به سمت کاهش تنش‌ها حرکت کند. وی‌مین تاکید کرده است: چین انتظار دارد اتحادیه عرب و سوریه روابط خود را تقویت کنند تا از این طریق به حل‌وفصل صحیح مسائل مربوطه با توجه به چشم‌انداز منافع بنیادین مردم سوریه و صلح و ثبات در خاورمیانه بپردازند.
موضع چین در شرایط حاضر بسیار قابل تامل است و می تواند اتحادیه عرب را خوش بیاید. اما مسکو هنوز واکنشی به ابتکارعمل ها و هشدارهای اتحادیه عرب درخصوص سوریه نشان نداده و پیش بینی می شود اگر مسکو نیز چنین حمایتی را از اتحادیه عرب در پیش بگیرد، بشار اسد ناگزیر از پذیرش شرط و شروط اعراب و عقب نشینی گام به گام خواهد بود.
البته این نکته نیز باید درنظر گرفته شود که دمشق در روزها و هفته های گذشته، وقع چندانی به اتحادیه عرب نگذاشته و آن را حامی منافع غرب در منطقه برشمرده و توافقی با پیشنهادهای آن در حل بحران داخلی خود نداشته است. اتحادیه عرب هم اعلام کرده است اگر سوریه همچنان از پذیرش طرح های آن امتناع ورزد، تصمیماتی درباره اعمال تحریم‌های اقتصادی سوریه اتخاذ خواهد کرد.
