حافظ و سعدی

هم حافظ حقوق‌بگیر بوده، هم سعدی، اما این با آن فرق دارد. جایی گفته «مرا در نظامیه ادرار بود/ شب و روز تلقین و تکرار بود». ادرار یعنی همان وظیفه و مستمری. او آن‌جا درس می‌داده و حقوق می‌گرفته، اما وقتی می‌آید اتابک ابوبکر زنگی، حاکم جلاد زمان خودش را ستایش می‌کند، روشن است که دارد مدح می‌کند حافظ مطلقا عارف نبوده؛ متاله به معنای دقیق کلمه نبوده...، اما سعدی متاله و دیندار بوده؛ من -شاید به عنوان اولین کسی که دارم سعدی و حافظ را به این صورت مقایسه می‌کنم- می‌گویم که حافظ آزاداندیش‌تر از سعدی بوده است.