دوره صفویه

شاه عباس با بلندپروازی‌های خود و درایت شیخ بهایی، نقشه‌ای نو برای پایتخت خود طراحی کرد؛ نقشه‌ای که شامل خیابان‌ها، بازارها، قصر‌ها و باغ‌هایی بود که هر یک شاهکاری از هنر ایرانی-اسلامی به شمار می‌رفت. در این میان، میدان نقش جهان همچون نگینی درخشان در این شهر خودنمایی می‌کرد.

سفرنامه شاردن را یکی از دقیق‌ترین و واقع بینانه‌ترین توصیف‌های اروپائیان از ایرانیان میدانند که تاکنون به نگارش درامده است. شاردن تاجر و سیاح فرانسوی بود که در زمان شاه عباس دوم صفوی به ایران آمد و شرح مشاهدات خود را در سفرنامه‌ای ۱۰ جلدی به ثبت رساند که بار‌ها و بار‌ها ارزش خواندن دارد.

«حمام مهدی قلی‌بیگ» یا گرمابه شاه متعلق به دوره صفویه است و در شهر مشهد، ابتدای بازار بزرگ، جنب مسجد ۷۲ تن واقع شده. حمام از چهار بخش اصلی «سربینه»، «گرمخانه»، «گلخن» یا «تون» و «حوضخانه» جمعاً در وسعت ۱۸۷۵ مترمربع با مصالح سنگ، آجر و ساروج در عمق ساخته شده است. یکی از ویژگی‌های منحصر بفرد این حمام، نقاشی‌های سقف بخش «سربینه» است که در سیزده مرحله از عصر صفوی تا دوران معاصر اجرا شده‌اند.  «حمام مهدی قلی بیگ» در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شماره ثبت ۱۳۷۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

یکی از مهم‌ترین اسناد وقفی به جامانده از تهران صفوی متعلق به یکی از شبستان‌های مسجد جامع بازار در دوره شاه سلطان حسین، آخرین پادشاه صفوی، تعلق دارد که فردی به نام «مولانا ملا محمد مقیما رازی» آن را وقف کرده است.