کلیات

ابراهیم حاتمی کیا متولد یکم مهر ماه سال ۱۳۴۰ در شهر تهران، کارگردان، نویسنده، تدوینگر و فیلمبردار سینما اهل ایران است که نخستین فعالیت‌های هنری خود را با ساخت فیلم‌های کوتاه و مستند در رابطه با سینمای جنگ آغاز کرد و سپس با ساخت فیلم‌هایی بلندی همچون «دیدبان» (۱۳۶۷)، «مهاجر» (۱۳۶۸) و «از کرخه تا راین» (۱۳۷۱)، به شهرت رسید. حاتمی‌کیا تاکنون نامزد دریافت ۶۸ جایزه داخلی و بین‌المللی شده است که از میان آن‌ها می‌توان به کسب سه سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر برای فیلم‌های «آژانس شیشه‌ای»، «به رنگ ارغوان» و «به وقت شام» اشاره کرد.

زندگی و ورود به عرصه سینما

ابراهیم حاتمی کیا در سال ۱۳۴۰ و در خانواده‌ای با اصالت آذری در شهر تهران چشم به جهان گشود. وی از دوران نوجوانی به سینما و فیلم علاقمند بود، اما چون خانواده‌ای مذهبی داشت، نتوانست آن‌ها را متقاعد کند که وارد سینمای پیش از انقلاب شود. با این حال با شدت گرفتن نهضت انقلاب اسلامی و سپس پیروزی آن وی فرصت یافت تا با استفاده از فضای پیش آمده، فعالیت در این عرصه را آغاز کند. او فعالیت‌های سینمایی‌اش را از سال ۱۳۵۹ با نوشتن فیلم‌نامه و کارگردانی فیلم‌های کوتاه در فضای جبهه و جنگ آغاز کرد و با تجربه حضور در جبهه به عنوان عکاس توانست ارتباط مستقیمی با این فضا برقرار کند. پس کسب تجربه‌های متعدد در ساخت فیلم‌های کوتاه و حتی پویانمایی، حاتمی کیا در نهایت در سال ۱۳۶۵ اولین فیلم بلند خود به نام «هویت» را ساخت که اگرچه از طریق سینما اکران نشد و از طریق تلویزیون پخش شد، اما همین اثر توجه برخی منتقدان را به خود جلب کرد.

فعالیت‌های هنری و افتخارات

پس از ساخت فیلم سینمایی هویت، در سال ۱۳۶۷ با فیلم «دیده بان» نگاهی متفاوت به موضوع دفاع مقدس را به نمایش گذاشت. یک سال بعد با ساخت فیلم «مهاجر» این نگاه متفاوت را ادامه داد تا اینکه در سال ۱۳۷۱ با ساخت فیلم «از کرخه تا راین» توجه منتقدان و مخاطبان را به خود جلب کرد. در سال ۱۳۷۲ با فیلم «خاکستر سبز»، عشقی زمینی و دو ملیتی را در جنگ بوسنی روایت کرد و احساسات را به طرز چشمگیری چاشنی یک فیلم جنگی کرد. با این حال این فیلم «آژانس شیشه ای» ساخته سال ۱۳۷۶ بود که ابراهیم حاتمی کیا را به اوج شهرت در عرصه فیلم‌های با مضمون دفاع مقدس رساند. آژانس شیشه‌ای با ۱۴ نامزدی و دریافت ۹ سیمرغ بلورین در رشته‌های بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلم‌نامه، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل زن، بهترین موسیقی متن، بهترین تدوین، و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران، و نیز یک دیپلم افتخار برای دیگر نامزد در رشته بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، به رکوردی چشم‌گیر در تاریخ جشنواره فیلم فجر دست یافت. پس از ساخت چند فیلم دیگر حاتمی کیا «به رنگ ارغوان» را در سال ۱۳۸۳ ساخت، اما این فیلم ۵ سال توقف بود تا اینکه در سال ۱۳۸۸ و در بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین فیلم شد. دیگر آثار او «چ» و «بادیگارد» بسیار مورد توجه قرار گرفتند و در نهایت با ساخت فیلم «به وقت شام» با موضوع داعش، موفق به دریافت ۳ سیمرغ بلورین در سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر شد. «خروج» (۱۳۹۸) یکی از آخرین ساخته‌های قابل توجهه ابراهیم حاتمی کیا به شمار می‌رود که محتوایی اجتماعی دارد. این فیلم با تصمیم عوامل و با توجه به همه گیری ویروس کرونا، به عنوان اولین فیلم به صورت آنلاین از تاریخ ۲۴ فروردین ۱۳۹۹ اکران شد.