کرم ابریشم

استان گیلان با برخورداری از آب و هوای مناسب از دیر باز خاستگاه صنعت نوغانداری ایران بوده و پرورش کرم ابریشم و تولید نخ ابریشم در گیلان به حدود ۱۴ قرن پیش بازمی‌گردد و پرورش کرم ابریشم و تولید رشته‌های ابریشم همواره یکی از مهم‌ترین منابع درآمد روستاییان گیلان بود. پرورش کرم ابریشم و تولید فرآورده‌های ابریشمی از جمله کسب و کار‌هایی است که به واسطه سرمایه‌گذاری کم و طی دوره کوتاه چهل روزه برای به بار نشستن تخم نوغان در کنار فعالیت‌های کشاورزی مردم این منطقه می‌تواند نقش برجسته‌ای در افزایش درآمد خانواده‌ها داشته باشد. با پرورش هر جعبه تخم نوغان به طور متوسط ۳۵ کیلوگرم پیله‌تر ابریشم تولید می‌شود و از هر پنج کیلوگرم پیله‌تر نیز پس از فرآوری یک کیلوگرم نخ ابریشم خام به دست می‌آید.

محققان دانشگاه دونگوای چین در پژوهش تازه‌ای که در مجله Matter به چاپ رسیده است، توانستند با استفاده از تکنیک‌های اصلاح ژنتیکی، نحوه استفاده از کرم ابریشم برای تولید تار عنکبوت را کشف کنند.

دانشمندان چینی جایگزینی خلاقانه و سبز برای نایلون و کولار معرفی کرده‌اند و توانسته‌اند تار عنکبوت را با مهندسی ژنتیکی، ۶ برابر قوی‌تر از کِولار کنند.

پرورش کرم ابریشم در شهرستان ساحلی آستارا تولید پیله کرم ابریشم در شهرستان ساحلی و مرزی آستارا که زمانی از کانون‌های مهم نوغانداری استان گیلان بشمار می‌رفت، پس از یک دوره رکود، دوباره قوت گرفته است. آب و هوای سازگار منطقه برای پرورش درخت توت شرایط مناسبی برای پرورش کرم ابریشم در این شهرستان مرزی و ساحلی استان گیلان ایجاد کرده است. مدت پرورش پیله کرم ابریشم ۴۵ روز است، لذا کشاورزان با کمترین هزینه می‌توانند اقدام به پرورش کرم ابریشم و درآمد مناسبی کسب کنند. نوغانداری و تولید فرآورده‌های ابریشمی از فعالیت‌های جانبی در کنار کشاورزی و اقدامی برای اشتغالزایی و درآمد پایدار روستاییان شهرستان مرزی آستارا است. با پرورش کرم ابریشم ماده اولیه مورد نیاز صنایع فرش بافی نیز تولید می‌شود.

جشنواره ملی کج‌چینی "برداشت پیله کرم ابریشم " و جشن ثبت جهانی نوغانداری با حضور پرشور مردم در شهرستان لنگرود برگزار شد.

استان گلستان سومین استان پرورش دهنده کرم ابریشم در کشور است که سالانه بیش از ۳۰۰۰ جعبه تخم نوغان توسط نوغانداران پرورش داده میشود. شهرستان‌های مینودشت، کلاله، گالیکش، مراوه تپه، رامیان، آزادشهر، گنبدکاووس و علی آباد از مناطق مستعد پرورش پیله ابریشم در گلستان هستند، اما قطب اصلی پرورش پیله این استان، شهرستان مینودشت است. نوغانداری به عنوان شغلی که در دوره کوتاه پرورش و با سرمایه اندک می‌تواند سود قابل توجهی را برای نوغانداران به همراه داشته باشد در استان گلستان پتانسیل‌های فراوانی به همراه دارد، اما بیش از ۹۰ درصد پیله‌های استان بدلیل نداشتن امکانات جهت نخ ریسی و تولید پارچه از استان خارج میشود.

شدت افزایش دمای هوا در جنگل‌های شرق مازندران و اثرگذاری آن بر خاک سبب شیوع آفتی به نام «پروانه ابریشم‌باف ناجور» شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که برگ درختان این مناطق علاوه بر هجوم این آفت، در حال خزان زودهنگام هستند.

گلستان دومین قطب پرورش کرم ابریشم در کشور و یکی از مهمترین تولیدکننده‌های نخ و پارچه‌های ابریشمی است. عملیات پرورش این کرم در شهرستان مینودشت و روستاهای این شهر انجام می‌شود. آقای کرامتلو و خانواده او در روستای چمانی بالا از توابع مینودشت جز معدود کسانی هستند که به پرورش کرم ابریشم و تولید پارچه‌های ابریشمی مشغولند. تولید و پرورش ابریشم از فروردین ماه با توزیع تخم نوغان در بین کشاورزان آغاز می‌شود و کل فرایند آن تا ۵۰ روز ادامه دارد که هفته آخرین مهمترین بخش است. زیرا کرم دور خود پیله تنیده و آماده برداشت است. پرورش کرم باید در محیط مرطوب و با نور کم انجام می‌شود تا کرم‌ها حسابی رشد کنند و آماده پیله بستن شوند. برای تهیه نخ ابریشم، پیله را ابتدا در آفتاب خشک می‌کنند، سپس در آب داغ می‌جوشانند تا تارهای نخ از آن جدا شود و توسط دستگاه ریسندگی تارها را به هم تنیده و تبدیل به دسته‌های نخ می‌کنند. دسته‌های نخ هم پس از خشک شدن در دیگ‌ها بزرگ آب جوش رنگ آمیزی می‌شوند تا از آنها پارچه‌های ابریشمی ببافند.

برای اولین بار در شهرداری بجنورد طرح نوغانداری ( کرم ابریشم ) با توجه به شعار سال "جهش تولید" با هدف افزایش درآمدزایی اجرا شد. مدت اجرای این طرح دو ماه است و با وجود درختان توت در سطح شهر و داشتن فضایی برای پرورش کرم ابریشم از سوله بحران شهرداری به صورت موقت برای اجرای این طرح استفاده شده است.