ایران و معمایی به نام «کامالا هریس»
عدهای در کشور ما به این مساله اشاره دارند که پیروزی کامالا هریس در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، میتواند گزینهای مطلوب برای ایران باشد. حامیان این ایده بر این باورند که دموکراتها رویکردهای منعطفتر و البته تعاملیتری را در قیاس با جمهوریخواهان و چهرههایی نظیر دونالد ترامپ اتخاذ میکنند. این در حالی است که واقعیتهای میدانی از این گزاره پشتیبانی نمیکنند.
چالش افکار عمومی جهان عرب و اقتدارگرایی عربی
رژیم اسرائیل در وضعیت کنونی صرفا در زمینه مدیریت افکار عمومی، با مشکل رو به رو نیست. بلکه دولت آمریکا به عنوان اصلیترین حامی تل آویو نیز با چالشهای گستردهای در حمایتهای خود از اسرائیل رو به رو است. اگر تاثیرات منفی تداوم جنگ غزه بر شانسهای انتخاباتی بایدن را کنار بگذاریم، آمریکا به دو دلیل عمده، فرسایشی شدن جنگ غزه را حامل خسارتهای سنگین علیه خود میبیند.
یکی از رویکردهایی که دولت بایدن و تیم سیاست خارجی وی در روزهای اخیر، تاکید زیادی بر آن داشتهاند، این است که هر چه سریعتر یک وقفه انساندوستانه در روند جنگ غزه ایجاد شود. این ایده با استقابل چندانی از سوی دولتهای منطقه و دیگر کنشگران بینالمللی رو به رو نشده است چرا که در پوشش ظاهر زیبا و انسانی خود، کاملا به نفع اسرائیل است.
تقویت جناح تندرو و سخت گیر نسبت به ایران در کاخ سفید
«اقدام جدید دولت بایدن در انتصاب یک چهره شناخته شده ضدایرانی یعنی "الیوت آبرامز"، نماینده سابق دولت ترامپ در پیشبرد سیاست فشارحداکثر علیه ایران، حامل پالس ها و پیام های معناداری، چه برای ایران و چه در قالب معادلات حاکم بر سیاست داخلی آمریکا است. موضوعی که واکاوی دقیق آن می تواند پیام های معناداری را به ویژه در مورد آینده روابط ایران و آمریکا مخابره کند.»
سیاست خارجی آمریکا، معکوس شد
بر اساس گزارش اخیر اندیشکده کوئینسی، هر ۱۰ اندیشکده برتر آمریکا در حوزه سیاست خارجی این کشور و بیش از ۸۵ درصد از رسانههای جریان اصلی آمریکا، کمکهای مالی قابل توجهی را از شرکتهای تسلیحاتی این کشور دریافت میکنند. موضوعی که از ماهیت چند لایه و پنهانِ چرخههای تصمیمساز در سیاست خارجی آمریکا حکایت دارد.
رقابتهای حزبی در آمریکا و معمای ایران
ایران سال هاست که ترکیبی از تئوریها و روشهای بازدارندگی را جهت ایجاد امنیت برای خود در مقابل دشمنان و رقبای بین المللیاش در دستورکار قرار داده است. موضوعی که سبب شده تا تهران پاسخهای متنوعی را جهت ارائه به اقدامات مخرب و منفی رقبا و دشمنانش داشته باشد. در این فضا، دولت بایدن نیز ضمن توجه به این گزاره راهبردی، در عین حملات تند و منتقدانه خود به ایران، بواسطه رایزنیهای پشت پرده با کشورمان سعی دارد از هزینهها و تبعات تحرکات و پاسخهای احتمالی ایران به رویههای مخربش بکاهد.
باید توجه داشت که اکنون اوکراین به یکی از خط قرمزهای جدی دولت آمریکا در عرصه نظام بین الملل تبدیل شده است. اگر آمریکا، اسرائیل را کنشگری محوری برای خود جهت رصد تحولات خاورمیانه میبیند، اوکراین نیز از موقعیتی مشابه برای این کشور در قاره اروپا و در همسایگی کشوری نظیر روسیه برخوردار است. مجموع این شباهتها از این پتانسیل برخوردارند که به تدریج، اوکراین را به اسرائیلِ دوم برای دولت آمریکا تبدیل کنند.
آن چه رویدادهای سیاست خارجی سال گذشته میتواند در مورد سال جاری بگوید
اکنون "بنیامین نتانیاهو" به مقام نخست وزیری اسرائیل بازگشته و در راس دست راستیترین دولت در تاریخ اسرائیل قرار دارد. هر گونه امکان دستیابی به توافقی جدید برای محدود کردن برنامه هستهای ایران اکنون مانند یک رویا به نظر میرسد.
یادداشت دیوید ایگناتیوس
جو بایدن سیاست خارجی غیر عاطفیای را در پیش گرفته سیاست خارجی برای جهان آن گونهای که هست نه آن گونه که ما میخواهیم باشد.
کوروش احمدی دیپلمات سابق و کارشناس سیاست خارجی در گفتگو با فرارو بررسی میکند:
«قدرت گیری جمهوریخواهان در کنگره آمریکا، سیاست دو خطی دولت بایدن در رابط با ایران که هم بر دستیابی به توافق با تهران و هم اعمال فشار بر آن تاکید دارد را کاملا تحت تاثیر قرار میدهد. در این راستا، جمهوریخواهان از قدرت خود در کنگره و اثرگذاریِ این نهاد قانونی بر سیاست خارجی دولت مستقر استفاده خواهند کرد و زمینه را جهت تقویت آن بُعد از سیاست خارجی دولت بایدن در قبال ایران که بر تشدید فشارها علیه این کشور تاکید دارد، بیش از پیش فراهم میکنند و البته در مسیر تعامل با ایران، چالشهای گستردهای را ایجاد خواهند کرد.»
پایگاه خبری اینترسِپت گزارش می دهد:
«"ویلیام برنز"، در جریان سفر به عربستان و ملاقات با محمد بن سلمان، وی را در موضوعاتی نظیر ضرورت افزایش تولید نفت عربستان، آزاد شدن هر چه سریعتر افراد برجستهای از شاهزادگان سعودی که بن سلمان آنها را زندانی کرده، و خودداری عربستان از توسعه روابط با چین، تحت فشار قرار داده است».
اندیشکده کوئینسی گزارش میدهد:
«نِد پرایس و کلیت وزارت خارجه آمریکا تردیدی ندارند که هر چه اعلام کنند، اغلب رسانههای رسمی آمریکا آن را به مثابه حقیقت مسلم میپندارند و هیچگونه تحقیقی نیز در این رابطه انجام نخواهند داد. البته که شاید آنها تا حدی هم حق دارند. بسیاری از روزنامه نگاران آمریکایی در مسائل مرتبط با سیاست داخلی و خارجی کشورشان، سوالهای سخت و پیچیدهای را از صاحبان قدرت میپرسند با این حال، آنها این اقدام را نَه در جستجوی حقیقت، بلکه به نمایندگی و در راستای منافع یکی از دو حزب اصلی این کشور انجام میدهند».
سیاست خارجی بایدن؛ تداوم ذهنیت اشتباه دوران جنگ سرد
اعضای کلیدی تیم بایدن در گذشته با استفاده اشتباه از نیروی نظامی مرتبط بودهاند. "آنتونی بلینکن" وزیر خارجه، "جیک سالیوان" مشاور امنیت ملی کاخ سفید و "سامانتا پاور" رئیس آژانس توسعه بین الملل به شدت در تصمیم فاجعه بار تغییر رژیم در لیبی از طریق مداخله نظامی در ده سال پیش دخیل بودند.
بر پایه این بیانیه، وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد که حل و فصل درگیریها در یمن همچنان اولویت اصلی سیاست خارجی آمریکا است.
روایت نشریه نیوزویک از نژادپرستیِ سیاست خارجی آمریکا در رابطه با ایران
شاید غیرانسانیترین و نژادپرستانهترین جنبه از سیاست آمریکا علیه ایران، مربوط به بخش تحریمها علیه تهران باشد. ساختار تحریمهای آمریکا علیه ایران که حتی در مورادی از سوی نزدیکترین متحدان آمریکا نیز نکوهش شده، عملا با هدف فلج کردن تک تکِ ایرانیان طراحی شده و سعی دارد موجب ایجاد گرسنگی، عدم دسترسی به دارو و امکانات پزشکی، و ایجاد فقر و بدبختی گسترده در ایران شود.
بایدن قصد دارد یک سری حکم مربوط به سیاست خارجه را امضا کند از جمله سندی درخصوص تشکیل کارگروهی برای اتحاد مجدد خانوادههای مهاجر که در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ از یکدیگر جدا شدهاند.
ولفگانگ ایسینجر، رییس کنفرانس امنیتی مونیخ:
ولفگانگ ایسینجر، رییس کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: متاسفانه در طول سالهای گذشته در همکاریهای دو سوی اقیانوس اطلس، اعتماد از دست رفته زیادی انباشته شده است. به اعتقاد من هیچ کس به اندازه بایدن برای استفاده از فرصت بالقوه پیش رو، تواناتر نیست. او روابط شخصی بسیار قوی با رهبران اروپایی دارد. نمیتوانم تصور کنم کسی بهتر از او بتواند مساله اعتماد میان اروپا و امریکا را حل کند.
دیاکو حسینی کارشناس مسائل بین الملل:
دیاکو حسینی کارشناس مسائل بین الملل گفت: بایدن در ادامه مسیری که اوباما طی کرده بود، ترجیح میدهد یک توافق منطقهای بین ایران و کشورهای همسایه شکل بگیرد و نگرانیها برطرف شوند. من تصور میکنم که همین مساله میتوان فشار قابل توجهی را به عربستان سعودی برای پایان دادن به جنگ یمن و نشستن پشت میز مذکره با ایران برای حل اختلافاتشان وارد کند و همچنین از مانع تراشیهای اسرائیل جلوگیری میشود
ترامپ درباره کشورهای مختلف دنیا چه گفته است؟
به یادماندنیترین لحظه او در اجلاس ناتو در بلژیک زمانی بود که او نخستوزیر مونتهنگرو، دوسکو مارکویچ، را پیش از انداختن عکس خانوادگی با اعضای ناتو کنار زد تا شعار انتخاباتی خود «آمریکا اول» را قویاً عملی کند. نخستین سفر بولسونارو به آمریکا بود. او طی این دیدار لباس بازیکن فوتبال را به نام ترامپ به او اهدا کرد و گفت: «من همیشه آمریکا را تحسین کردهام و این احساس تحسین از زمانیکه شما رئیسجمهور آمریکا شدهاند بیشتر شده است.»
پایگاه خبری آسیا تایمز گزارش میدهد:
تا زمانی که مایک پمپئو سکان دار دستگاه سیاست خارجی آمریکا باشد، تمایل ادعاییِ دونالد ترامپ مبنی بر انعقاد یک توافق جدید با ایران، رنگ واقعیت به خود نخواهد گرفت.