شهاب سنگ

‌ ساکنان شمال شرقی سیبری در روسیه، بامداد چهارشنبه ۱۴ آذر/۴ دسامبر شاهد لحظه برخورد یک شهاب‌سنگ بزرگ با جو زمین بودند که گلوله آتشین حاصل از آن آسمان منطقه را روشن کرد. آژانس فضایی اروپا اعلام کرد که اخترشناسان این شهاب‌سنگ را که اندازه آن ۷۰ سانتیمتر تخمین زده شده است، ۱۲ ساعت قبل از برخورد با جو زمین مشاهده کرده بودند. در گزارش مقام‌های محلی آمده است که این شهاب‌سنگ ساعت ۱:۱۵ دقیقه بامداد به وقت محلی وارد جو زمین شد و هیچ خسارتی پس از فرود آن گزارش نشده است.

سیارک‌هایی که از «فلز خالص» ساخته شده‌اند، مانند سایک که اغلب فرض می‌شود چنین است، احتمالاً افسانه‌ای بیش نیستند. اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد حتی سیارک‌هایی با خلوص پایین فلزات نیز می‌توانند حاوی مقادیر اقتصادی قابل‌ملاحظه‌ای از فلزات قابل‌استخراج باشند.

جمعه شب، ۱۵ تیر، شهروندان در استانبول تصاویر متعددی از سقوط جسمی از فضا را در آسمان شهر ثبت کردند. گمانه‌زنی‌ها درباره ماهیت این جسم که در برخی تصاویر نارنجی و در برخی دیگر سبز یا آبی دیده می‌شد در شبکه‌های اجتماعی، توجه رسانه‌ها را نیز به خود جلب کرد. دکتر سلجوک توپال، استاد اخترفیزیک‌شناسی دانشگاه وان در گفتگو با شبکه «خبرگلوبال» ترکیه، با توجه به سرعت این جسم و چند تکه شدن آن پیش از سقوط، احتمال این‌که این جسم، زباله فضایی باشد را بیشتر دانست. دکتر توپال، دلیل تغییر رنگ در تصاویر مختلف را به وضعیت ابر‌ها در آسمان مربوط دانست و احتمال این که این جسم بخشی جدا شده از یک ماهواره باشد را مطرح کرد. او تاکید کرد که با افزایش حضور انسان در فضا، در آینده بیشتر شاهد چنین صحنه‌هایی خواهیم بود. شهروندان در شهر‌های مختلف ترکیه از جمله آنکارا نیز این جسم نورانی را در آسمان دیدند. مقام‌های ترکیه هنوز درباره این پدیده و محل سقوط آن اطلاعاتی در اختیار رسانه‌ها نگذاشته‌اند.

مردم شهر لامگو، پرتغال، شامگاه شنبه، ۲۹ اردیبهشت، شاهد یک شی که آسمان را با رنگ‌های آبی و سبز روشن می‌کرد، بودند. به گزارش آژانس فضایی اروپا (ESA)، یک قطعه ستاره دنباله‌دار درخشان اواخر روز شنبه آسمان بخش‌هایی از اسپانیا و پرتغال را روشن کرد. صبح یکشنبه، آژانس فضایی اروپا (ESA) با انتشار ویدئویی در حساب کاربری ایکس خود این شی را با عنوان « شهاب سنگ ی خیره کننده» معرفی کرد که تصویر آن بر فراز آسمان شهر کاسرس در غرب اسپانیا در نزدیکی مرز پرتغال ضبط شده بود. اما این آژانس بعداً گفت که به نظر می‌رسد این شی یک «قطعه کوچک دنباله‌دار» است و نه یک شهاب. تخمین زده شده که این دنباله‌دار بر فراز اسپانیا و پرتغال با سرعت ۴۵ کیلومتر در ثانیه عبور کرده و سپس بر فراز اقیانوس اطلس سوخته است.

این شهاب سنگ خاص، به احتمال زیاد از کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری بیرون آمده و توسط برخی سیارک‌ها که با یکدیگر برخورد می‌کنند، از آنجا به بیرون پرتاب شده و روزی به کره زمین برخورد کرده است.

چیزی که این ساعت را از بقیه ساعت‌ها متمایز می‌کند، فقط برچسب قیمت ۱.۱ میلیون دلاری آن نیست، بلکه داستانی است که این ساعت را به یک سیارک برخورد کرده با زمین وصل می‌کند.

وقتی دانشمندان برای بازیابی و طبقه‌بندی قطعات این شهاب‌سنگ به صحنه رسیدند، چیز بسیار نادری را کشف کردند: این سنگ‌ها متعلق به یک گروه بسیار غیرمعمولی از شهاب‌سنگ‌ها به نام اوبریت بودند که هنوز برای محققان مرموز باقی مانده‌اند. پیش از این برخورد جدید، تنها ۸۰ قطعه از حدود ۷۰۰۰۰ قطعه شهاب‌سنگ یافت‌شده، به‌عنوان اوبریت طبقه‌بندی شده بودند.

۱۲ فوریه ۱۹۴۷ بزرگ‌ترین شهاب سنگ آهنی مشاهده‌شده‌ تا آن زمان، یک دهانه برخوردی در سیخوته-آلین، اتحاد جماهیر شوروی ایجاد کرد. تخمین زده‌ می‌شود ۲۳ تن از قطعات، هنگام عبور آتشین از جو جان سالم به‌در برد و به زمین رسید.

آوی لوب دانشمند جنجالی دانشگاه هاروارد مدعی شد که شواهدی تازه پیدا کرده است که نشان می‌دهد شهاب‌سنگ سقوط کرده در اقیانوس ردی از یک فناوری فرازمینی است.

براساس پژوهش‌های انجام شده، قطعاتی از یک سیارک که در روز ۲۱ ژانویه بر فراز آسمان آلمان منفجر شد و پنج روز بعد بازیابی شد، نوعی سنگ فضایی کمیاب است که می‌تواند به آشکار کردن منشا زمین کمک کند.

یک فیلم برداری به موقع در هنگام سقوط شهاب سنگ و لحظه برخورد آن با زمین را ببینید.

معمولا از رد نورانی شهابی در آسمان، کسی به طور اتفاقی با دوربین موبایلش ویدیو می‌گیرد یا دوربین مدار بسته‌ای آن را ثبت می‌کند. اما این بار مایکل آی، محققی در یک انستیتو تحقیقات نجوم در برلین برای ثبت این لحظه کمین کرده بود. یک منجم مجارستانی تنها سه ساعت پیش از برخورد این شهاب با قطر یک متر، با جو زمین، آن را رصد کرده بود. مایکل آی هم توانسته بود در یک برآورد کم سابقه لحظه برخورد آن را با جو زمین پیش‌بینی کند و به انتظار ثبتش بنشیند. آقای آی می‌گوید این هشتمین بار است که برخورد یک شهاب سنگ در این ابعاد در چند دقیقه پیش‌بینی می‌شود. شهاب سنگ ‌ها اجرام کوچکی هستند که اندازه شان ممکن است به کوچکی یک ذره شن باشد. آن‌ها که در فضا سرگردانند در برخورد با جو زمین آتش می‌گیرند و ردی از نور را در آسمان به جای می‌گذارند. برخورد این شهاب سنگ ‌ها معمولا آسیبی به جا نمی‌گذارد.

۳۸۴ شهاب سنگ که به نام ایران در بولتن جهانی شهاب سنگ به ثبت رسیده حدود ۸۰ درصد آن مورد آن‌ها متعلق به کرمان است.

زمین‌شناس دانشگاه مرکزی میشیگان بعد از بررسی یک شهاب سنگ ، گفته بود: «فوری متوجه شدم که این شی، یک چیز خاص است. این ارزشمندترین نمونه‌ای است که در زندگی‌ام چه از نظر مالی و چه از نظر علمی در اختیار دارم.»

درموت هنری، زمین‌شناس موزه ملبورن درباره این سنگ گفت: «این سنگ ظاهری حجاری شده و گود داشت و زمانی که یک شهاب سنگ از اتمسفر عبور می‌کند، بخش بیرونی آن ذوب شده و اتمسفر به آن شکل می‌دهد.»

حدود ۳۶۰ نمونه شهاب سنگ روی زمین یافت شده‌است که منشا مریخی دارند. حدود ۳۰۲ مورد از آن‌ها به عنوان شرگوتیت طبقه بندی می‌شوند.

بزرگ‌ترین شهاب سنگ ایران، یکی از ۱۴۵ شهاب سنگ مزوسیدریتی جهان است که تا ژوئیه ۲۰۰۹ میلادی کشف و ثبت شده، این شهاب سنگ ‌ها نوع خاصی از شهاب سنگ ‌های سنگی - آهنی هستند، همچنین این شهاب سنگ یکی از هفت شهاب سنگ مزوسیدریتی در جهان است که هنگام سقوط و برخورد با چشم رصد شده و به یقین شهاب سنگ است.

تعداد زیادی شهاب‌سنگ از ماه و مریخ به ما رسیده‌اند. نزدیک به ۶۰۰ نمونه آن‌ها از ماه آمده‌اند و بزرگترین آن‌ها با وزن ۱.۸ کیلوگرم، با قیمت حدود ۴۷۰۰ دلار در هر اونس (۱۶۶ دلار در هر گرم) فروخته می‌شود.

این حفره گمانه‌زنی‌های جدی را برانگیخت و علاقه‌مندان به اخترفیزیک در مورد عمق فرورفتگی‌های موجود در شن بحث می‌کردند که ممکن است آن را به یک رویداد آسمانی مرتبط کند.

تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، درخشش یک شهاب‌ در آسمان ترکیه در شامگاه روز شنبه ۲ سپتامبر را نشان می‌دهد. تصاویر این شهاب‌سنگ بر فراز ناحیه ارزروم در شرق ترکیه ثبت شده است.