قبرستان تاریخی

در قلب محله دهخدای زنجان، آرامستانی متروکه با نام «کهنه قبرستان» قرار دارد که روزگاری محل دفن عزیزان این شهر بود. قدمت برخی از قبور این مکان به قرن‌های گذشته بازمی‌گردد، اما نزدیک به نیم قرن است که دیگر هیچ تدفینی در آن انجام نشده است. هرکسی که زیر این خاک آرمیده، روزی چشم و چراغ خانه‌ای بوده و هرازگاهی کسی برای فاتحه‌ای به این آرامستان می‌آمد. اما اکنون که سال‌هاست این مکان متروکه شده، گویی سنگ‌قبر‌ها در چشم‌انتظاری گذری یا نگاهی مانده‌اند.

قبرستان تاریخی هفتاد مُلّا که شاهکار معماری اسلامی به حساب آمده و از تاریخ بلوچستان پس از اسلام به جای مانده‌ است در روستای روپس از توابع بخش تمین در شهرستان میرجاوه قرار دارد.

در قبرستان سفید چاه جنسیت افراد دفن شده در آن به روش خاصی نشان داده شده است. این قبرستان عنوان اولین قبرستان مسلمانان ایران نیز یاد می‌شود.

«باغلق» روستایی ترکمن نشین در منطقه جرگلان استان خراسان شمالی است. قبرستان این روستا از قبرستان‌های قدیمی خراسان و شکل آن نیز متفاوت از آرامگاه‌های متداول در ایران است و به همین دلیل جزو ۱۰ گورستان عجیب و پر رمز و راز کشور محسوب می‌شود، این گورستان دور از روستا و بر فراز یک تپه قرار دارد و مشخصات فرد دفن شده بر روی ستون‌های چوبی عمودی ثبت شده است و به همین دلیل در اولین نگاه به این قبرستان، تصویر یک باغ که درختان آن قطع شده‌اند، در ذهن تداعی می‌شود.

از اعتقادات جالب اهالی این روستا آن است که اگر در این قبرستان دفن شوند، جسد آن‌ها سالم باقی می‌ماند یا هیچ آسیبی نمی‌بیند.

مجموعه مقبره «شهنشاه» باقی مانده از صفویه، در روستای «گوشه شهنشاه» یا «شینشاه» در شهرستان خرم‌آباد قرار گرفته است. این مجموعه مقبره که در شهریور ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده، به دلیل قرار گرفتن در بقعه شجاع‌الدین خورشید (ﺳﺮﺳﻠﺴﻠﻪ ﺍﺗﺎﺑﮑﺎﻥ ﻟﺮ) به گوشه شهنشاه نیز مشهور است. در کنار این آرامگاه، گورستان قدیمی با سنگ قبر‌های کهنی وجود دارد که روی آن‌ها آیاتی از قرآن کریم و کلمات مقدس با نقش‌های برجسته و خطوط کوفی کنده‌کاری شده است. این آرامگاه در زمان شاهوردیخان آخرین اتابک لر ساخته شده و شجاع‌الدین خورشید به مدت ۳۰ سال از اواخر قرن پنجم تا اوایل قرن ششم بر ایالات لر کوچک فرمانروایی کرده است. روستای «گوشه شهنشاه» ﺩﻭ ﺩﺭﺧﺖ ﺑﻨﻪ (ﺗﻮﺕ ﻭ سرو ﺯﺭﺑﯿﻦ) را نیز در فهرست میراث طبیعی کشور دارد.

بزرگترین آرامستان عصر امپراتوری روم در غزه با قدمت ۲۰۰۰ سال کشف شده است.

قبرستان ممنوعه تهران که با نام قبرستان دولاب نیز شناخته می‌شود، یک‌گورستان قدیمی مربوط به مسیحیان است. در واقع این قبرستان باغی بزرگ در اتوبان شهید محلاتی، بین خیابان‌های شهید رضایی و مستفیذ است که در میان اهالی به نام قبرستان «دولاب» شناخته می‌شود.

وجود این خاک آهکی سفید سبب تاخیر در فساد اجساد دفن شده در این قبرستان شده و همچنین گفته می شود که دلیل نام گذاری این مکان با نام قبرستان سپید نیز وجود همین خاک سفید رنگ است.