کلیات

علی اکبر صالحی متولد چهارم فروردین ماه سال ۱۳۲۸ در شهر کربلا کشور عراق، سیاستمدار و دیپلمات ایرانی است که در حال حاضر به عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران مشغول به فعالیت می‌باشد. صالحی که پیشتر نیز مدتی همین سمت را بر عهده داشته، در مسئولیت‌های دیگری همچون نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، معاونت دبیرکل سازمان همکاری اسلامی و وزیر امورخارجه ایران، سابقه فعالیت دارد.

زندگی و تحصیلات

علی اکبر صالحی اگرچه اصالتاً اهل قزوین بود، اما به علت اینکه یکی از اجداد او یعنی محمدصالح برغانی قزوینی، یکی از روحانیون سرشانس در عصر قاجار و ساکن کربلا بود، او نیز به مانند بسیاری از بستگان خود در این شهر مذهبی چشم به جهان گشود. علی اکبر صالحی دوران کودکی و بخشی از دبستان خود را در کشور عراق سپری کرد تا اینکه در سن ۹ به ایران بازگشت و بخشی از تحصیلات خود را در ایران ادامه داد. وی همچنین بخشی از تحصیلات دبیرستان خود را در یک دبیرستان شبانه روزی در سوریه سپری کرد و پس از دریافت دیپلم متوسطه، در سال ۱۹۶۸ میلادی (۱۳۴۷) به دانشگاه آمریکایی بیروت رفت و در سال ۱۳۵۰ مدرک کارشناسی فیزیک دریافت کرد. وی یک سال بعد کارشناسی ارشد فیزیک خود را در سال ۱۳۵۱ از همان دانشگاه دریافت کرد، اما طی این مدت که در لبنان حضور داشت ارتباط نزدیکی با جریان‌های مقاومت پیدا کرد. نهایتاً در ۱۳۵۶ از مؤسسه فناوری ماساچوست آمریکا به اخذ درجه دکترا در رشته مهندسی هسته‌ای نائل آمد.

مسئولیت‌ها

با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، علی اکبر صالحی به ایران بازگشت و در سال ۱۳۵۸ قائم مقام معاون آموزشی دانشگاه صنعتی شریف شد. در همان سال جزو گروه هیئت اعزامی ایران به کشور لیبی، برای دیدار با معمر قذافی رهبر این کشور آفریقایی قرار گرفت. در اوایل دهه ۶۰ به ریاست دانشگاه صنعتی شریف منصوب شد و پس از اتمام دوره ریاست خود در اواسط دهه شصت همراه هیأتی به ایالات متحده آمریکا رفت تا از میان ایرانی‌های مقیم آمریکا برای دانشگاه‌های کشور، هیئت علمی جذب کند. صالحی در سال ۱۳۶۷ به عنوان اولین رئیس دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین انتخاب شد و به دلیل بیماری رئیس وقت دانشگاه صنعتی شریف، همزمان ریاست این دانشگاه را برای بار دوم و از سال ۱۳۶۸ برعهده گرفت. در دوره اول ریاست جمهوری سید محمد خاتمی و در زمان ریاست غلامرضا آقازاده بر سازمان انرژی اتمی ایران، علی اکبر صالحی در سال ۱۳۷۷ به عنوان نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منصوب شد که تا سال ۱۳۸۲ در این سمت باقی ماند. او در ۱۸ دسامبر ۲۰۰۳، از سوی ایران پروتکل الحاقی پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضاء کرد. صالحی در سال ۱۳۸۳ و هم‌زمان با آغاز مذاکرات ایران به ریاست حسن روحانی و سه کشور اروپایی در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران، از سوی کمال خرازی، وزیر امور خارجه دولت هشتم جمهوری اسلامی ایران به عنوان مشاور وزیر در مسائل بین‌الملل منصوب شده و در برخی جلسات مذاکرات هسته‌ای حضور داشت. در سال ۱۳۸۴ و با ریاست اکمل‌الدین احسان‌اوغلو ترک تبار بر سازمان کنفرانس اسلامی، معاونت وی را برای مدت چهار سال برعهده گرفت تا اینکه در دور دوم ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، در سال ۱۳۸۸ به ریاست سازمان انرژی اتمی ایران رسید. صالحی در سال ۱۳۸۹ و پس از برکناری منوچهر متکی، با حفظ سمت ریاست سازمان انرژی اتمی به عنوان وزیر امور خارجه ایران انتخاب شد. در سال ۱۳۹۲ و در دور اول ریاست جمهوری حسن روحانی، صالحی مجدداً به ریاست سازمان انرژی اتمی ایران منصوب شد و در جریان مذاکرات هسته‌ای ایران با گروه ۱+۵ حضور داشت.