امسال هم همچون سال گذشته مستاجران در بازار رهن و اجاره واحدهای مسکونی در حال تنزل هستند، چراکه افزایش سرسام آور نرخ‌های اجاره و کاهش چشمگیر قدرت مالی متقاضیان در بازار اجاره باعث شده تا آنها به واحدهای قدیمی‌تر با امکانات کمتر و همچنین متراژ کوچک تر نقل مکان کنند و در این بین تنها عده‌اندکی از موجران با مشاهده چنین وضعیتی راضی می‌شوند حداقل واحد خود را با شرایط رهن به بازار عرضه کنند، البته رفتار این دسته از موجران دردی از مستاجران دوا نمی‌کند، چراکه مبلغ‌های پیشنهادی رهن کامل به اندازه‌ای سنگین است که اکثر مستاجران توان پرداخت چنین نرخ‌هایی را ندارند.
یکی از بنگاهداران مسکن در منطقه پونک درباره وضعیت کنونی بازار اجاره و اوضاع مستاجران به «دنیای اقتصاد» گفت: یک واحد مسکونی که سال گذشته به ارزش 40 میلیون تومان به بازار رهن عرضه شده بود در حال حاضر با نرخ 60 میلیون تومان آماده تحویل به مستاجر است.
وی در ادامه افزود: امسال هم حدود 80 درصد موجران تصمیم به گرفتن اجاره بها به صورت رهن و اجاره دارند و این موضوع باعث شده تا مستاجران در مقایسه با سال‌های قبل بیشتر گرفتار شوند.
این بنگاهدار خاطر نشان کرد: در بین مالکان تنها 60 درصد آنها حاضر می‌شوند تا شرایط پرداخت رهن و اجاره را تبدیل کنند البته منظور تبدیل به رهن کامل نیست، بلکه نسبت مبالغ پیشنهادی ودیعه و اجاره ماهانه تغییر می‌کند. برای مثال اگر نرخ اجاره واحدی با ودیعه 15 میلیون تومان و اجاره ماهانه 500 هزار تومان باشد مالک قبول می‌کند که ودیعه 10 میلیون تومان و اجاره ماهانه 650 هزار تومان شود.
در محله تهران نو یکی از مشاوران املاک تاکید کرد: اگرچه حجم قابل توجهی از موجران شرایط رهن و اجاره را برای واحدهای استیجاری خود اعلام می‌کنند، اما نزدیک به 30 درصد آنها به مستاجر این اختیار را می‌دهند که شرایط پرداخت اجاره را طبق توانایی خود تغییر دهند.
وی درباره میزان افزایش نرخ اجاره طی یکسال گذشته تصریح کرد: 7 میلیون تومان ودیعه به اضافه 200 هزار تومان اجاره ماهانه، اجاره بهای واحدی در سال گذشته بود که امسال تبدیل شده به 15 میلیون تومان ودیعه به همراه 200 هزار تومان اجاره ماهانه. همین مورد نشان می‌دهد که وضعیت اجاره بها با گذشت یک سال چقدر اسفناک شده است و خودخواهی این دسته از موجران دلیلی بر نزول کیفیت معیشت مستاجران شده است.
دلالی در بازار مسکن منطقه شمس آباد نیز به «دنیای اقتصاد» اظهار کرد: اکثر مالکانی که واحدهای خود را در بازار اجاره فایل کرده‌اند شرایط دریافت اجاره بها را رهن کامل تعیین کرده‌اند شاید نرخ‌های پیشنهادی رهن کامل ارزنده یا واقعی نباشند. اما آنها معتقدند که براي واحدهای رهن کامل، راحت‌تر و سریع‌تر قرارداد اجاره عقد می‌شود.
وی درباره میزان رشد نرخ اجاره در یکسال گذشته تاکید کرد: واحدی که سال قبل با 10 میلیون تومان ودیعه و 400 هزار تومان اجاره ماهانه به بازار معرفی شده بود حال با همان مبلغ ودیعه اما با 600 هزار تومان اجاره ماهانه برای امسال تعیین قیمت شده است.
این بنگاهدار عنوان کرد: شاید افزایش 10 درصدی نرخ اجاره بطور سالانه رقم معقولی باشد، اما در حال حاضر اجاره بها، سالانه نزدیک به 30 درصد صعود می‌کند که شاکیان این مساله تنها مستاجران نیستند زیرا بنگاهداران آرزو دارند تا مستاجران در وهله اول صاحب خانه شوند و در نهایت واحد مورد نظر خود را اجاره کنند نه اینکه بر اساس بودجه خود واحدی را اجاره کنند.
در خیابان مجیدیه شمالی، یکی از فعالان بازار رهن و اجاره واحدهای مسکونی، گفت: در بین کل فایل‌های اجاره واحدهای مسکونی هیچ مالکی در فایل اجاره واحدش عنوان نکرده که شرایط پرداخت اجاره بها قابل تبدیل است.
وی میزان افزایش اجاره بها را با این مثال ذکر کرد: سال گذشته نرخ اجاره واحدی 10 میلیون تومان ودیعه به اضافه 200 هزار تومان اجاره ماهانه بود، اما همین واحد در سال جاری با شرایط 10 میلیون تومان ودیعه و 350 هزار تومان اجاره ماهانه به متقاضی تحویل داده می‌شود.
آیا واقعا" هیچ راهی برای شکستن این دور باطل وجود ندارد؟ و هیچ نیرویی توان اصلاح اوضاع را؟