افزایش نزاع‌های خیابانی عمدی؛ آمار و دلایل

فرارو- جعفر بای رئیس اداره اجتماعی حوزه پیشگیری قوه قضاییه می‌گوید: بررسی ما در قوه قضاییه نشان می‌دهد که آمار نزاعهای خیابانی عمدی در دوسال پیش نسبت به سالهای قبل افزایش داشته است. قبلا این نسبت 30 به 70 بود اما از دو سال پیش درصد نزاع خیابانی عمد به غیر عمد 70 به 30 شده است. متاسفانه در جامعه امروزی خانواده با مشکلات فراوانی مواجه است که همین سبب می شود تا آسیبهای فراوانی هم ببیند. وقتی خانواده به‌عنوان اولین نهاد اجتماعی در معرض مشکلات اقتصادی، گرفتاری‌های شغلی، مسکن و... باشد مشکلات اجتماعی بروز پیدا می‌کند...

دکتر هادی معتمد آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با فرارو دیدگاه خود درباره علل افزایش نزاع در جامعه را چنین بیان می‌کند.

•    در بحث آسیب های اجتماعی باید به این نکته توجه شود که در سال های اخیر میزان جمع آوری اطلاعات ما بسیار قوی تر شده است. لذا ممکن است واقعا آمار اینقدر تغییر نداشته باشد.

•    به نظر می رسد که در سال های گذشته مکانیزم های دریافت اطلاعات ما کم بوده و بسیاری از آن نزاع هایی که غیرعمدی تلقی می شده است در واقع عمدی بوده است؛ اما چون اطلاع رسانی یا دریافت اطلاعات ما قوی نبوده ناچار بودیم این موارد را در موارد نزاع های غیرعمدی محاسبه کنیم.

•    مثلا درباره فحشا گفته می شود که در حال حاضر میزان فحشا افزایش یافته است. در حالی که ما الزاما نمی گوییم افزایش یافته بلکه می گوییم میزان اطلاع ما از فحشا افزایش یافته است. یعنی قبلا اصلا گزارشی در این باره نداشتیم ولی اکنون منابع جمع آوری اطلاعات ما قوی تر شده است و نحوه بروز رسانی اطلاعات بهتر شده است. بر این اساس گفته می شود این آمار تغییر کرده است.

•    حال اگر واقعا چنین آماری از صحت و دقت و روش آمارگیری درستی برخوردار باشد، باید اشاره کرد که ما جامعه جوانی داریم و درباره این جامعه برنامه ریزی خیلی منسجم و دقیقی نداریم و خیلی از جوانان ساعات بسیاری از روز را به بطالت می گذارنند و کار مفیدی برای انجام ندارند؛ لذا به همین میزان چالش و برخورد بالا می رود.

•    جامعه ما یک جامعه در حال صنعتی شدن است. در جوامع صنعتی سطح تحمل افراد خیلی پایین می آید. جامعه ماشینی است. شما روز به روز در تهران و شهرهای بزرگ شاهد افزایش ترافیک هستید که نسبت به دو سال قبل اصلا قابل مقایسه نیست.

•    این موضوعات بر روی اعصاب مردم فشار می آورد و عوامل اجتماعی و اقتصادی از قبیل گرانی، تورم و بیکاری زمینه های ذهنی افراد را تغییر می دهند و همه این مسائل بر روی هم باعث می شود میزان التهاب در جامعه بالا رود. افزایش میزان التهاب در جامعه طبیعتا می تواند منجر به افزایش نزاع در جامعه شود. اما باید حتما دقت کرد که این آمار در شهرهای بزرگ چگونه است و باید مقایسه ای در این باره داشت.

•    باید در ارائه آمار، جرایم را از هم تفکیک کرد. مثلا مواردی مانند بدپوششی، مشروب خوری و ... در کشورهای خارجی جرم محسوب نمی شود. لذا قوه قضائیه باید دو نوع آمار ارائه کند. یکی آمار جرایم بین المللی، یعنی جرایمی که در همه جای دنیا جرم محسوب می شود مانند نزاع و قتل و دیگری آماری که در فرهنگ ما وجود دارد مانند بی حجابی و ... .

•    وقتی آمار به صورت کلی ارائه می شود سطح وقوع جرایم بالا می رود در حالی که وقتی در شهر راه می رویم همچین آمار بالایی از درگیری نمی بینیم. اما به آمار که نگاه می کنیم انگار در تگزاس زندگی می کنیم.

•    نه اینکه من اعتقاد ندارم میزان نزاع بیشتر شده است. اما معتقدم باید ابتدا نزاع را تعریف کرد. نزاعی که منجر به خونریزی شده است یا نزاعی که فقط منجر به دادن فحش و ناسزا شده است. بنابراین این مسائل باید به دقت تفکیک شود.

•    لذا پیشنهاد من همیشه این بوده که بعضی از آمارها باید به عنوان مبنای بررسی در کشور تلقی شود و بعضی دیگری برای ارائه به خارج در نظر گرفته شود. وگرنه ممکن است وجهه کشور ما در میان کشورهای دیگر خراب شود.

•    به هر تقدیر مواردی که ذکر کردم می تواند موجب افزایش نزاع (در صورت درست بودن این آمار) در جامعه شود. یعنی هر عاملی که باعث افزایش تنش در جامعه شود مانند بیکاری، گرانی، بی مسکنی (که مجموعه این عوامل را به عنوان عوامل تنش زا می شناسیم) می تواند باعث ایجاد نزاع در جامعه شود.

•    قسمت زیادی از آموزش مهارت های زندگی به آموزش مهارت های ارتباطی بر می گردد و اینکه افراد ارتباطات مناسب با یکدیگر داشته باشند. لذا آموزش مهارت های زندگی می تواند راهکاری در جهت پایین آمدن میزان نزاع در جامعه باشد.