یک تحلیگر اقتصادی معتقد است که بحث نقدی کردن یارانه ها که یکی از محورهای اصلی طرح تحول اقتصادی دولت نهم ،آن هم در آخرین سال دوره آن ، بیشتر جنبه و اثر سیاسی دارد تا اقتصادی و تاکید کرد که اساسا نظام یارانه ای به عنوان یک تغییر پایدار در نظام اقتصادی نمی تواند یک اقتصاد پایدار را به وجود بیاورد.
طرح تحول اقتصادی که مهمترین فراز آن نقدی کردن یارانه است هفته گذشته از سوی آقای محمود احمدی نژاد تشریح شد که با بازتاب های متفاوتی روبرو شده است.
از یک سو برخی تحلیگران معتقدند که نقدی کردن یارانه ها به هدفمند شدن یارانه ها منجر خواهد شد که سال ها است دولت ها در پی آن بوده اند اما با مخالفت های جدی روبرو شده اند و از سوی دیگر برخی تاکید می کنند که نقدی کردن یارانه ها به تشدید نقدینگی به عنوان اصلی ترین عامل تورم در جامعه تبدیل می شود و این رویکرد در آخرین سال دوره دولت نهم آن هم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری جنبه تبلیغاتی و سیاسی دارد.
درهمین حال دکتر محمد قاسمی استاد دانشگاه و تحلیل گر امور اقتصادی با اشاره به طرح تحول اقتصادی در گفتگو با خبرنگار «فرارو» گفت:« طرح تحول اقتصادی یک نکته اساسی را برای ما روشن می کند و آن این است که بالاخره دولت به این نتیجه رسیده است که بخش اقتصاد کشور مشکل و معضلاتی دارد و روشن شد که نظام اقتصادی نیازمند تحول است.»
وی با بیان اینکه نگاه جدی تحول در مراجع تصمیم گیری کشور در اشکال گوناگون مطرح شده است گفت:« برخی برای این طرح از واژه انقلاب اقتصادی استفاده کردند. برخی منتقدان هم که خواستار تغییرات در بنیان های اقتصادی بودند از واژه جراحی اقتصادی استفاده کردند، این در حالی است که دولت از آن به عنوان تحول اقتصادی نام می برد.»
قاسمی با تاکید بر این که این سه رویکرد با هم تفاوت های بسیاری دارد تصریح کرد:« درانقلاب اقتصادی تمامی بنیان های اقتصادی را می توانید تغییر دهید و روی آن کار کنید و نظام اقتصادی جدیدی به وجود بیاورید که به طور طبیعی این انقلاب اقتصادی در شرایطی که نظام اقتصادی ما دچار رکود تورمی است اما بیان کردن این که ما قصد ایجاد انقلاب اقتصادی را داریم منطقی نیست.»
وی افزود:« گروهی هم که بحث جراحی اقتصادی را مطرح می کنند در حالی که تغییرات در بنیان های اقتصادی را خواستار هستند حفظ شاکله نظام اقتصادی طلب می کنند اما در برخی موارد به هر حال پرداختن به آن را متاثر از مشکلاتی که به وجود آمده و با ارایه نقطه نظرات کوتاه مدت برای رفع مشکلات اقتصادی توصیه می کنند.»
قاسمی ادامه داد: «در ارتباط با بحث تحول اقتصادی با رویکردی که دولت به نظام یارانه ای دارد ،که در واقع محور این طرح هم است نکته ای در آن وجود دارد وآن این است که نظام یارانه ای را نمی توان به عنوان یک برنامه قوی اقتصادی مطرح کرد به دلیل آنکه نظام یارانه ای یک کار اجرایی است و در مباحث تحول اقتصادی ضرورتا بایستی که ابعاد بیشتری از پارامترها و شاخص های اقتصادی را مورد توجه قراردهیم.»
این استاد دانشگاه با بیان اینکه نقدی کردن یارانه تنها خصوصیتی که دارد این است که می تواند نظام یارانه ای را هدفمند کند گفت:« در نتیجه آنچه که ضرورتا یک رویکرد برنامه ای قوی در طرح تحول اقتصادی ای که قرار است انجام بگیرد، ندیدم.»
وی تصرح کرد:« بحث تحول اقتصادی در شرایطی که یک سال بیشتر از دوران دولت آقای احمدی نژاد باقی نمانده است خیلی با عنوانش همخوانی ندارد چرا که تحول اقتصادی به هر حال یک برنامه حداقل میان مدت است که این برنامه اگر قرار است اجرایی شود اولا نیازمند زمان است ثانیا کار کارشناسی را می طلبد.»
قاسمی با تاکید بر اینکه« نظام یارانه ای اساسا یک برنامه مقطعی است که به کمک برنامه های اقتصادی می آید» گفت:« نظام یارانه ای ، یک برنامه پایدار نیست. ممکن است در مقطعی تحول ایجاد کند ولی به عنوان یک تغییر پایدار در نظام اقتصادی نمی تواند یک اقتصاد پایدار را به وجود بیاورد.»
این تحلیل گر اقتصادی در بیان چرایی مطرح شدن بحث نقدی کردن یارانه ها گفت:« یک مقداری باید عمیق تر به بحث نقدی کردن یارانه های توجه کرد چرا که باید پذیرفت که در چنین شرایطی وقتی پرداخت نقدی یارانه ها مطرح می شود بیشتر اثرات سیاسی این برنامه مورد توجه است تا اثرات اقتصادی ، زیرا بحث نقدی کردن یارانه ها، بحث امروز و دیروز نیست، سالها است که دولت ها برای آنکه تعدیل اقتصادی و عدالت اقتصادی صورت بگیرد این نکته را عموما مطرح کرده اند که یارانه های به کسانی داده شود که استحقاق دریافت آن را دارند.»
وی افزود:« در نتیجه وقتی در چنین شرایطی طرح نقدی کردن یارانه ها مطرح می شود مقداری این احساس به وجود می آید که این طرح رنگ و بوی سیاسی دارد تا اقتصادی چرا که یارانه به عنوان یکی از بخش های جزئی تحول اقتصادی می تواند مطرح باشد و یارانه تحول ایجاد نمی کند، یارانه تنها می تواند بخشی از روند حرکت اقتصادی در امور اجرایی را تعدیل کند.»
قاسمی همچنین نقدی کردن یارانه ها را تورم زا دانسته و گفت:«به طور طبیعی اگر معتقد باشیم که اقتصاد کشور دچار رکود تورمی است تزریق هر نوع نقدینگی به جامعه چه در قالب یارانه و چه در قالب کمک های دیگری که پول را به دست مردم هدایت می کند، برای اقتصاد سم است.»
وی افزود:« این در حالی است که تزریق نقدینگی به جامعه با سیاست خود دولت هم منافات دارد که در واقع سعی اش بر این است که سیاست انبساطی نظام پولی و اقتصادی را به سمت انقباضی ببرد.»
این استاد دانشگاه تصریح کرد:« بر این اساس پرداخت نقدی یارانه ها به رشد نقدینگی در جامعه منجر خواهد شد واین نقدینگی هم به نوعی اثرات تورمی خود را نشان خواهد داد.»
وی در خاتمه گفت:« نکته مهم دیگری که باید مورد اشاره قرار گیرد این است که در تحول اقتصادی باید ضرورتا بر زیر ساخت های اجتماعی توجه داشته باشیم. زیر ساخت های اقتصادی ما متاسفانه به گونه ای است که امکان تحول را در عرصه اقتصاد فراهم نمی کند، یکی از زیر ساخت ها مهم هم نظام توزیع کشور است که اکنون مغفول مانده است.»
قاسمی تاکید کرد:« این ها چیز هایی است که ما را ازبحث تحول اقتصادی دور می کند بنابراین بایستی به مباحث اصلی تر توجه داشته باشیم به شرط آنکه در پس بحث نقدی کردن یارانه ها ، مباحث سیاسی مطرح نباشد.»
