فرارو- «عباس آقا سوپری» پیرمردی است که طی این سالیان ارزاق محله را تامین می‌کرده است. اما این روزها حال و روز خوشی ندارد. وقتی که می پرسم چرا جنس مغازه‌اش جور نیست با نگاهی شکایت آمیز به طبقه اجناس مغازه اش نگاه می کند.
به سراغ سوپر مارکت های دیگر می روم تا وضعیت درآمد و فروش‌شان را تحت تاثیر افزایش پی در پی قیمت کالا در این روزها جویا شوم.
اولین مورد سوپر مارکت نسبتا بزرگی است. معمولا جنس‌اش جور است. فروشنده حدودا پنجاه ساله است و خوش برخورد. خودم را معرفی می کنم و سوالاتم را می پرسم.
خودمختاری در قیمت ها
از او می پرسم در این شرایط آیا پیش آمده که قیمت جنسی را بیش از قیمت درج شده بر کالا بفروشید؟ می گوید: «بله! چاره ای نداریم.» از او توضیح می خواهم که چرا این کار را می کند و وی در پاسخ یک بسته شکلات «فرمند» را نشان می دهد و می گوید: «از مهرماه تا حالا دوبار گران شده، هفته پیش 30 درصد گران شد! شما فرض کن من این را 1000 تومان خردیده ام و به مشتری بر اساس قیمت روی کالا 1100 تومان می فروشم. اما وقتی برای خرید دوباره‌‌‌ی آن اقدام می کنم باید کالا را 1400 تومان بخرم. این تفاوت قیمت را از کجا جبران کنم؟ گاهی از قیمت، گاهی هم از حجم کالای مغازه.»
به قفسه اجناس مغازه اش نگاه می کنم. می پرسم در این مدت چقدر تغییر کرده است؟ او ادامه می دهد که « اجناس مغازه ام کم شده است شاید تا 30 درصد.» طبقه های بالا را نشان می دهد و می گوید: «سابقا آن بالا ها پر بود. وقتی نقدینگی ندارم اجناس کمتری هم می آورم ولی تا کی می توانم به این طریق ادامه دهم؟»
اما این تنها بخشی از مشکلات وی است. در مورد سود مغازه از او می پرسم، می گوید: «علاوه بر هزینه تلفن و آب و برق و اجاره مغازه از دو طریق مالیات می دهیم.» می پرسم چطور؟ جواب می دهد: «کارخانه جنسش را با احتساب مالیات بر ارزش افزوده به ما می فروشد یعنی علاوه بر سودش، مالیات پرداختی خود را از جیب ما می گیرد. اما ما اجازه این کار را نداریم و مجبوریم که کالا را به قیمت روی آن بفرشیم. این علاوه بر مالیاتی است که به طور معمول پرداخت می کنیم.»
او اضافه می کند: «پیش از این 15 تا 20 درصد سود فروش مان بود اما با این وضع، اکنون در حدود 10 تا 12 درصد سود داریم که جوابگوی هزینه های مغازه هم نیست.»
از مغازه بیرون می آیم. در طول مسیر به چند سوپر مارکت دیگر هم سری می زنم. در یکی از مغازه ها یک وزیتور ( نماینده فروش کارخانه) با فروشنده در حال گفتگو است. از فروشنده در مورد وضعیت خرید و فروش از کارخانه ها می پرسم. او با اشاره به نماینده فروش می گوید: « پیش از این تمام معاملات ما با چک صورت می گرفت. اما با وضعیت این چند وقته که کارخانه نقدینگی کافی ندارند، اکثر معاملات به صورت نقد یا با چک کوتاه مدت صورت می گیرد.
یک تخلف جدید
او از یک تخلف جدید هم گفت. به گفته وی چند وقتی است که شرکت های پخش، اجناس از تاریخ گذشته را جمع آوری می کنند و با تغییر تاریخ انقضاء، آن را به مغازه ای دیگر می فروشند!
از او در مورد تغییر قیمت ها و تاثیر آن بر خرید و فروش مغازه اش سوال پرسیدم. او هم از کاهش 30 درصدی سود و کاهش30 تا 40 درصدی اجناس مغازه‌اش می گوید. اما در عین حال می گوید که مشتری مغازه اش کم نشده است هرچند گاهی با کمبود کالا برخورد می کنند.
چندی پیش
رئیس اتحادیه سوپر مارکت و مواد پروتئيني با تاكيد بر نوسان بازار و عدم ثبات در وضعيت داد و ستد، دليل افزايش قيمت كالاها را كاهش توليد دانسته و اظهار كرده بود: «كالاي توليدي به بازار عرضه نمي‌شود و همين موضوع باعث شده كه فروشندگان كالاها را با قيمت بالاتر عرضه كنند.»
دکتر احمد روستا کارشناس امور بازار یابی در گفتگو با فرارو به این موضوع پرداخته است. وی در پاسخ به این سوال که چه عاملی در شرایط جاری بازار نقش داشته است گفت: « وقتی بازار در یک شرایط بلاتکلیفی قرار می گیرد، این شرایط همه را تحت تاثیر قرار می دهد، چه فروشنده و چه خریدار.»
وی با اشاره به تاثیرات و واکنش های بازار به این شرایط گفت : « اولین واکنش ها می تواند توقف موقت یا کاهش دادو ستد و همچنین به تاخیر انداختن برخی از خرید ها باشد. بنابراین فروشنده احساس می کند که از میزان حجم خریدار کاسته شده است.»
احمد روستا اضافه کرد: « از سوی دیگر مشتری هم با مراجعه به فروشگاه با قیمت های جدیدی روبرو می شود. علاوه براین کمبود کالا در نتیجه افزایش قیمت محصولات و ناتوانی فروشنده در جایگزین کردن آن، هم خریدار و هم فروشنده را با احساس عدم رضایت مواجه کرده است.»
وی با اشاره به چشم انداز فروشندها از آینده تاکید کرد که فروشندگان ضمن فروش کمتر در مورد آینده هم نگران هستند.
وی با اظهار امیدواری در مورد تغییر وضعیت جاری گفت: «تا زمانی که بازار با نوعی از عدم شفافیت و تصمیمات ناگهانی از سوی دولت روبرو است، بی اعتمادی و نگرانی، فروشنده و خریدار ادامه خواهد یافت. این بی اعتمادی فضای کسب و کار را تحت تاثیر قرار داده است.»
این کارشناس امور بازار یابی گفت: «در شرایط ابهام و نگرانی، کار نکردن بهتر از کار کردن است.»
