اتحادیه طلا و جواهر کشوری در پی اقدامی نا مشخص و بی دلیل تصمیم به تغییر فرمول قیمت گذاری سکه و طلا در بازار کرده و طی نامه ای به صرافی‌ها این فرمول جدید را به آنها ابلاغ کرده است. فرمولی که بر اساس آن بهای طلا و سکه در بازار با افتی شدید مواجه می‌شود و دلیل این اقدام را متولیان اتحادیه رونق بخشیدن به بازار طلا و سکه عنوان کرده‌اند. تصمیمی که البته با پاسخ قاطع و منطقی بانک مرکزی همراه شده.
به گزارش تابناک، در حالی که طی ماه‌های اخیر رشد بهای طلا و سکه در بازار تهران به شکلی کاملاً منطقی بر اساس بنیادهای بازار و نرخ ارز و همچنین بهای اونس جهانی طلا شکل گرفته است، اکنون اتحادیه طلا و جواهر کشوری به دنبال آن است که با فرمولی جادویی و با مبنا قرار دادن نرخ ارز مبادلاتی برای قیمت گذاری طلا سکه، بهای این کالا در بازار را کاهش دهد.
بر اساس این تصمیم قرار است نرخ ارز مبادلاتی در بانک مرکزی به عنوان مبنای قیمت گذاری در فرمول جدید به جای بهای ارز در بازار آزاد قرار گرفته که بر این اساس و از آنجایی که نرخ ارز مبادلاتی فاصله ای تقریباً بیش از 600 تومان با ارز در بازار آزاد (در حال حاضر) دارد، این امر دو معنا در پی دارد: کاهش شدید و یک‌باره بهای طلا و سکه در بازار و به همراه آن و به همان میزان کاهش ارزش دارایی‌های افراد که به شکل طلا و سکه ذخیره شده است.
نکته جالب در این میان آن است که متولیان این اتحادیه عنوان کرده‌اند که هدف از این کار رونق بخشیدن به بازار سکه و طلا است. احمد وفادار رئیس اتحادیه طلا و جواهر استان تهران درباره تصمیم جدید اتخاذ شده مبنی بر محاسبه قیمت سکه و طلا با ارز مبادله ای به جای ارز آزاد، گفته: در صورت اجرای درست، این تصمیم باعث ایجاد رونق در بازار سکه و طلا خواهد شد.
وی همچنین گفته است: این احتمال وجود دارد و می‌توان امیدوار بود که سکه از قیمت‌های فعلی به کمتر از 1 میلیون تومان برسد.
دقیقاً مشخص نیست که منظور از رونق بخشیدن به بازار سکه و طلا با این اقدام چیست؟ آیا بازار طلا و سکه طی ماه‌های اخیر از رونق برخوردار نبوده است؟ اصلاً، باید پرسید که آیا طلا به عنوان یک ارز و ابزار نقد شونده نیازی به رونق دادن بازار خود دارد؟ آیا این سخن به مثابه این نیست که گفته شود، با کاهش ارزش ریال بخواهیم به بازار آن رونق بدهیم؟
طلا بدون شک، طی سالیان دراز از مکانیزم‌های مشخصی در بازار خود پیروی کرده است. از سویی همانند سایر ارزها و در واقع به عنوان یک ارز جایگزین برای سایر ارزها، ارزش آن تابعی از قوت و ضعف سایر ارزها و به خصوص دلار است، و از سویی به عنوان یک شبه کالای نقد شونده تابعی از عرضه و تقاضا در بازار است. اکنون با کاهش ارزش طلا و مبنا قرار دادن نرخ مبادلاتی برای ارزش گذاری آن، اتحادیه طلا به دنبال چه می‌گردد؟
نکته مهم دیگر آنکه ارز مبادلاتی در بازار کشور، هنوز به عنوان یک ارز رسمی و کامل مورد قبول واقع نشده و هرچند بخش مهمی از فعالیت تجاری در کشور با این ارز هدایت می‌شود، اما ارز مبادلاتی ارز نهایی در کشور نیست. ضمن آنکه مبنا قرار گرفتن ارز مبادلاتی در کشور برای کلیه فعالیت‌های اقتصادی به معنای تغییر بنیادین پایه پولی کشور است، که تا همین جا نیز در برخی موارد خود را نشان داده است که نمونه آن بازار بورس است.
در این میان حتی بانک مرکزی نیز با یک استدلال کاملاً منطقی با این تصمیم مبهم اتحادیه طلا به مخالفت برخواسته است. پیمان قربانی مدیر اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی در این رابطه به درستی اشاره کرده است که: چنانچه قیمت سکه بالا رود، به دلیل آن است که یا قیمت ارز بالا رفته است و یا قیمت جهانی طلا صعود داشته است، ضمن اینکه اگر قیمت سکه کاهش یابد نیز دلیل آن کاهش قیمت ارز یا طلا در بازارهای جهانی و یا هر دو این عوامل بوده است.
وی اشاره کرده که: اصولاً قیمت‌گذاری بر اساس نرخ مبادله‌ای ارز برای کالاهایی موضوعیت دارد که ارز مبادلاتی دریافت می‌کنند، در حالی که تاکنون ارز مبادلاتی برای واردات طلا اختصاص داده نشده است. از نظر بانک مرکزی، قیمت طلا در بازار تعیین می‌شود و ما نیز به عنوان یک نهاد نظارتی، مانیتور کامل بر روی قیمت بر اساس عوامل بنیادین صورت می‌دهیم، بنابراین بانک مرکزی به عنوان متولی قانونی بازار طلا، هر زمانی که تصمیمی را اتخاذ کند، راسا اطلاع‌رسانی کرده و از مردم نیز تقاضا دارد تا در این زمینه به اخبار مرجع رسمی توجه داشته باشند.
این سخن پیمان قربانی و استدلال صحیحی که وی در این خصوص به کار برده پاسخی قاطع بر تصمیم مبهم و غیر منطقی اتحادیه طلا و جواهر کشور است. و امید بر آن است که همین گونه باشد.
فضای اقتصادی کشور به گونه ایست که در این میان متأسفانه هر نهاد و صنفی در تلاش است از شرایط آشفته بهره برداری کامل کند. تغییر مبنای قیمت گذاری طلا از ارز بازار آزاد به ارز مبادلاتی به معنای آن است که با کاهش قیمت سکه و طلا مجدداً برخی انگیزه پیدا خواهند کرد که سرمایه خود را روانه این بازار کنند، و شاید منظور اتحادیه از رونق بخشیدن به بازار همین امر است. غافل از آنکه همین اتفاق برای کسانی خواهد افتاد که اکنون دارایی آنها به طلا و سکه ذخیره شده و در واقع ارزش دارایی آنها با این اقدام به شدت سقوط خواهد کرد.
در جایی که هنوز پایه پولی کشور در بخش مهمی از اقتصاد تغییر نکرده، هر گونه تغییر مبنای پولی، در جایی که اساساً ارز مبادلاتی دخل و تأثیری بر آن حوزه ندارد به معنای تغییر بی منطق مکانیزم‌های عمل بازار آن حوزه است. در نتیجه بانک مرکزی باید به همین شکل و با روش‌های منطقی جلوی استفاده های بی مورد از شرایط مبهم اقتصادی کشور را بگیرد.
