دفاع ما از عنوان "خلیج فارس" باید دانشگاهی، علمی، مستند و محترمانه باشد

فرارو- یک استاد دانشگاه گفت: «برخی معتقدند نباید نسبت به اقدامات اعراب واکنشی نشان داد و برخی دیگر معتقدند باید به جای واژه "خلیج فارس" از واژه "خلیج همیشه فارس" استفاده کنیم که هر دو این نظرات اشتباه و بی ربط است.»

دکتر پیروز مجتهدزاده استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «نام خلیج فارس به قدمت تاریخ و حتی کهن تر از تاریخ است. مطالعات جغرافیایی ایرانی و یونانی به سه هزار سال قبل برمی گردد که از همان ابتدا یونانی ها این منطقه را "سینوس پرسیکوس" به معنای خلیج فارس و ایرانی ها "پارسا درایا" که همان دریای پارس باشد می نامیدند.»

وی ادامه داد: «این نام در طول تاریخ وجود داشته و ما وقتی به عصر اسلام می رسیم مورخین و جغرافی دانان عرب و اسلامی "سینوس پرسیکوس" یونانی را ترجمه نکردند؛ بلکه "پارسا درایا"ی ایرانی را به "البحر الفارسی" ترجمه کردند.»

وی افزود: «لذا ما در طول تاریخ اسلامی شاهدیم کلیه اسناد و مدارک با نام "البحر الفارسی" می باشد؛ تا قرن نوزده و بیست میلادی که اعراب (و نه ایرانی ها) کلمه خلیج فارس را از "سینوس پرسیکوس" یونانی اقتباس کردند. یعنی اینکه در قرن بیستم واژه "خلیج فارس" جانشین واژه "البحر الفارسی" می شود کار خود جغرافی دانان عرب است.»

این پژوهشگر و محقق حوزه خلیج فارس اظهار کرد: «در سال 1935 نماینده انگلیس در خلیج فارس پیشنهاد تغییر نام این منطقه به خلیج عربی را می دهد اما دولت انگلیس به این پیشنهاد توجه نمی کند.»

وی ادامه داد: «عبدالکریم قاسم که در سال 1958 با کودتا در عراق به قدرت می رسد نیز این پیشنهاد را مطرح می کند که کسی به حرف او هم توجه نمی کند. تا اینکه در سال 1962 جمال عبدالناصر در مصر که داعیه های زیادی داشت این نام جعلی را استفاده می کند که مقداری مورد توجه قرار می گیرد اما خیلی به آن اعتنا نمی شود.»

وی افزود: «بالاخره در سال 1968 حسن البکر و صدام حسین که در عراق کودتا کردند یک برنامه طولانی و پرهزینه را برای تغییر نام خلیج فارس شروع کردند و میلیاردها دلار خرج نویسندگان، مورخین و رسانه های اروپایی و آمریکایی کردند تا این نام را تغییر دهند که تا حدودی هم موفق شدند و رسانه های انگلیسی شروع به استفاده از کلمه خلیج کردند.»

وی خاطرنشان کرد: «در اینجا است که اعتراضات ایران نیز آغاز می شود و به تفصیل روسای کشورها و ارباب رسانه ها و مطبوعات را مورد خطاب قرار دادیم و اسناد و مدارک متقنی را در این باره برای آنها ارسال کردیم.»

وی خاطرنشان کرد: «امروز حتی بسیاری از اعراب که نام جعلی برای این منطقه استفاده می کنند نیز اقرار دارند که نام این منطقه در طول تاریخ خلیج فارس بوده است.»

مجتهدزاده درباره عملکرد وزارت خارجه در سال های اخیر و در رابطه با این موضوع گفت: «در این باره وزارت خارجه همیشه خوب عمل کرده منتهی در دوره وزارت خارجه آقایان خرازی و متکی روابط خاصی میان دستگاه دیپلماسی ایران و شیخ قطر برقرار شد که این روابط منجر به برخی مسائل سوال برانگیز شد.»

وی ادامه داد: «از جمله این مسائل که در نتیجه قول و قراری که با شیخ قطر و نماینده وی که دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس بود ایجاد شد، دعوت آقای احمدی نژاد به اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس بود و ترتیبی که آنها داده بودند تا ایشان در صندلی ای بنشیند که پشت آن بنری با نام جعلی برای خلیج فارس نصب شده بود.»

وی با بیان اینکه این اقدام به منافع و حیثیت ملی ایران لطمه زد گفت: «در همان اجلاس بیانیه ای صادر شد که در آن آمده این اجلاس (که رئیس جمهور ایران هم در آن حضور دارد) اذعان می کند جزایر سه گانه متعلق به اعراب است.»

این استاد دانشگاه ادامه داد: «بعد از آن هم آقای متکی را برای تهیه شکایت علیه ایران به سازمان ملل درباره مالکیت جزایر به شورای وزیران خارجه اتحادیه عرب کشاندند که حضور ایشان در این جلسه به معنای این است که یکی از طرفین دعوا محسوب می شود.»

وی افزود: «بنده به هیچ وجه قصد ندارم عملکرد وزارت خارجه کشور خود را زیر سوال ببرم؛ اما وزارت خارجه در قبل از انقلاب خیلی خوب کار می کرد و بعد از انقلاب تحولات زیادی را شاهد بودیم؛ اما در دوره آقای متکی که با شیخ قطر قول و قرارهای پنهانی گذاشته شد بر کارکرد وزارت خارجه آسیب وارد کرد که خوشبختانه با اعتراضاتی که صورت گرفت آقای احمدی نژاد متوجه این خرابکاری ها شد و اقدام به تصفیه حسابی در وزارت خارجه کرد و بیشتر عواملی که درگیر این کار بودند مرخص شدند.»

مجتهدزاده درباره نوع واکنش های صورت گرفته به اقدام اعراب برای تغییر نام خلیج فارس گفت: «برخی معتقدند نباید نسبت به اقدامات اعراب واکنشی نشان داد و برخی دیگر معتقدند باید به جای واژه "خلیج فارس" از واژه "خلیج همیشه فارس" استفاده کنیم که هر دو این نظرات اشتباه و بی ربط است.»

وی ادامه داد: «ما باید خط میانه و اعتدال را در پیش بگیریم و آن این است که هرکس در هر کجا صحبتی از تغییر نام خلیج فارس کرد ما در مقابل آن بایستیم و از موضع خود دفاع کنیم.»

وی تصریح کرد: «دفاع ما باید دانشگاهی، علمی، مستند و محترمانه باشد. چنانکه ما نیز تاکنون دفاع از نام خلیج فارس را به همین صورت انجام دادیم.»

وی افزود: «امروز ما در این راه بسیار موفق و سربلند هستیم و آثاری که در این راه و در دفاع از حقانیت، حیثیت، هویت و مایملک خود در خلیج فارس تولید کردیم مشعشع است و حتی برخی رسانه ها در بریتانیا که به دلیل دریافت پول از صدام حسین از نام جعلی استفاده می کردند امروز برگشتند و از نام خلیج فارس استفاده می کنند.»

وی تاکید کرد: «لذا بنده قاطعانه می توانم به شما بگویم اعراب در این راه شکست خورده اند. اما این شکست خوردن به این معنا نیست که این توطئه تمام شده است و اینها همچنان این توطئه ها را انجام خواهند داد.»

مجتهدزاده همچنین با رد هرگونه ارتباط میان استقلال بحرین از ایران در زمان شاه و مسئله جزایر سه گانه گفت: «این شایعه را روزنامه الاهرام مصر منتشر کرد. اما همان زمان بنده چون دانشجوی دوره دکتری آکسفورد بودم و تز بنده درباره خلیج فارس و نقش ایران بود و با تمام دست اندرکاران ایرانی و طرف های مقابل در تماس بودم، کاملا در جریان اخبار و اطلاعات قرار داشتم و لذا با قاطعیت عرض می کنم این ادعا صحت ندارد.»

وی ادامه داد: «بحرین در زمان ناصرالدین شاه و در سال 1862 طی یک قرارداد و در سال 1867 طی قرارداد دیگری که بریتانیا با شیخ بحرین به امضاء رساند از ایران جدا شد؛ اگرچه بحرینی ها خود از ناصرالدین شاه خواستند که کمک کند این اتفاق نیفتد اما ناصرالدین شاه هیچ توجهی به آنها نکرد. لذا بحرین در آن زمان از ایران جدا شد.»

وی افزود: «در زمان رضا شاه که تلاش برای یکپارچگی سرزمین ایران شروع شد ادعای نسبت به بحرین هم مطرح شد و البته فقط ادعایی مطرح شد نه اینکه گفته شود بحرین متعلق به ایران است.»

این کارشناس مسائل بین الملل اظهار کرد: «در سال 1970 که انگلیس قصد داشت از منطقه خلیج فارس خارج شود صحبت از این شد که تکلیف این سرزمین ها روشن شود. در آن موقع شرایط به صورتی پیش رفت که ایران به مصلحت خود دید این ادعا را پس بگیرد؛ منتهی یک صورت قانونی به این امر داد که به وسیله سازمان ملل و آرای مردم انجام شود.»

وی ادامه داد: «آنچه که باید در این بحث مورد توجه قرار گیرد این است که در گذشته های دور فقط بحرین جزو ایران نبود؛ بلکه سرتاسر جنوب خلیج فارس جزو ایران محسوب می شد. یعنی ایران می توانست در همان زمان رضا شاه که ادعایی نسبت به بحرین مطرح کرد، نسبت به قطر، ابوظبی، کویت و حتی عراق نیز مطرح کند.»

وی افزود: «وقتی در آن زمان درباره بحرین صحبت بود هنوز صحبتی از جزایر نشده بود. اما چون قرار بود انگلیس از تمامی منطقه خلیج فارس خارج شود بلافاصله مسئله جزایر مطرح شد.»

این استاد دانشگاه گفت: «بحرین و قطر از قبل جدا شده و اعلام استقلال کرده بودند و سایر شیخ نشین ها هم در قالب امارات متحده عربی گرد آمدند. در این بین ایران اعلام کرد امارات متحده عربی را به رسمیت نمی شناسد چون پاره خاک های ایران (جزایر) را شامل می شد.»

وی ادامه داد: «عربستان و عراق هم چنین ادعایی کردند و انگلیس دید اگر بخواهد با این وضعیت از منطقه خارج شود این قدرت ها و به خصوص قدرت اول منطقه (ایران) به راحتی امارات متحده عربی را از بین خواهند برد.»

وی افزود: «لذا انگلیس تصمیم گرفت با ایران کنار بیاید و پس از 68 سال که ایران درخواست می کرد اینها پای میز مذاکره آمده و جزایر را برگردانند، بالاخره در سال 1971 پای میز مذاکره آمدند و جزایر به ایران بازگشت و لذا مسئله جزایر هیچ ربطی به مسئله استقلال بحرین ندارد.»

مجتهدزاده گفت: «روزنامه الاهرام که این شایعه را مطرح کرد به دنبال این هدف بود که اعلام شود این جزایر حق ایران نیست و معامله شده است و جنبه حقوقی ندارد و متاسفانه اکنون با اینکه اعراب دیگر این مسئله را عنوان نمی کنند، اما برخی از ایرانی ها هنوز این مسئله را تکرار می کنند در حالی که عنوان این مسئله به ضرر ایران است.»

وی ادامه داد: «بنده قاطعانه می گویم این بحث هیچگاه مطرح نشده است و لذا هشدار می دهم تکرار این حرف که معامله ای در رابطه با جزایر و مسئله استقلال بحرین صورت گرفته فقط و فقط در راستای تضعیف موقعیت حقوقی ایران درباره این جزایر است.»

وی در پایان تاکید کرد: «این جزایر ملک طلق ایران بودند و انگلیس آنها را به زور از ما گرفت و به نام شارجه کرد و سپس انگلستان به ما باز گرداند.»