افتادن ناپلئونی محمدعلی نجفی برخی نمایندگان بهارستان را متعجب کرده، چه اصلاح‌طلب، چه اصولگرا. کمتر تحلیلی از افتادن او خبر می‌داد اما نمایندگان عضو جبهه پایداری، همان‌طور که از نامشان برمی‌آید، تا دقایق 90، از خود پایداری نشان داده‌اند و به ترتیب، شبنامههایی روی میز نمایندگان گذاشتند، شبنامههایی که در کمال تعجب، برخی آرای خاکستری را به سمت آرای منفی متمایل کرد.
برخی از شبنامه‌ها اصلا به امضای هیات‌رییسه نرسیده. اما «مهدی کوچک‌زاده»، امیرآبادی فراهانی، علیرضا زاکانی، فرهاد بشیری، محمدمهدی زاهدی، احمد امیرآبادی و دوستان هم‌سلک‌اش روز آخری بی‌وقفه کار میکنند و در واپسین ساعت‌های نفسگیر بهارستان با دسته‌ای کاغذ به استقبال نمایندگان می‌روند. روی نامه هیچ امضایی از سوی هیات‌رییسه برای مجوز انتشار نیست، ساعاتی پیش‌تر هم رییس مجلس تذکر داده که نامه‌ای بدون رویت هیات‌رییسه در صحن پخش نشود اما گویا پای «جبهه پایداری» که به میان میآید، خبری از تعلق خاطر به این بایدها و نبایدهای مرسوم در میان نیست.
نمایندگان شبنامه‌ها را به دست نجفی میرسانند«محمدعلی نجفی»، اهل لابی نیست و در تمام مدت روی صندلی‌اش نشسته و به پایان کار میاندیشد. اما برخی نمایندگان او را از جریان پخش شبنامه‌ها آگاه میکنند. باز هم چندان تغییری در رفتار او صورت نمیگیرد. «عبدالوحید فیاضی» عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، یکی از آن نمایندگانی است که دقایقی نجفی را به آبدارخانه میبرد و نامه‌ها را یکی یکی نشانش می‌دهد و نسبت به تاثیر این نامه‌ها در دقایق پایانی رای‌اعتماد به او هشدار می‌دهد اما کاری از دست نجفی بر نمی‌آید، از فراکسیون روحانیون مجلس گرفته تا شورای شهر، رییس فراکسیون آموزش و نمایندگان عضو جبهه پایداری بنا را بر این گذاشته‌اند که نجفی رای‌اعتماد نگیرد. نطق گیرای نجفی پس از سخنان موافق و مخالف، رای‌اش را در بهارستان برگردانده بود و خیلی‌ها می‌خواستند به او رای مثبت دهند، حتی آن آرای خاکستری همیشه سرگردان هم قانع شده بودند اما نمایندگانی چون «احمد امیرآبادی فراهانی»، نماینده قم به این سادگیها دستبردار نیستند و با تمام توان برای افتادن او میکوشند.
بازخوانی کمک به زندانیان سیاسی و نام‌گذاری 9 دیالبته در این میان همراهی دوستانی از شورای شهر نیز تعیین‌کننده است، اسناد و جلسه‌های نشست نام‌گذاری 9 دی لغت به لغت در اختیار امیرآبادی قرار گرفته و او بخش‌هایی را ضمیمه نامه‌ای کرده و در اختیار نمایندگان قرار داده است. امیرآبادی برادران و خواهران مجلس را خطاب قرار داده و در پایان نامه چنین نوشته: « آیا از جمله معترضه «من می‌خواستم بگم بصیرت، ما قرارمون بود» - نقل‌قول از نجفی ـ معلوم نمی‌شود که اصل بر مخالفت با 9 دی بوده و سوال «حق‌شناس وجه تسمیه‌اش چی بوده؟»، نشان‌دهنده آن نیست که اصلا ایشان برداشتی نسبت به واژه حق‌شناس نداشته!»
نجفی بدون مصوبه شورا به آسیب‌دیدگان 88 کمک کردهالبته امیرآبادی پرکار‌تر از این حرف‌هاست که با یک نامه ماجرا را تخفیف دهد، نامه‌ای دیگر نوشته که باز هم به تایید هیات‌رییسه مجلس نرسیده. آن نامه نیز به‌موضوع سرکشی محمدعلی نجفی از منازل آسیب‌دیدگان حوادث پس از انتخابات 88 اشاره داشت. او مدعی شده که فرماندار، مخالف سرکشی و بازدید از خانواده‌ها شده و معتقد است مصوبه شورای شهر در این مورد خاص از سوی فرمانداری «وتو» شده. امیرآبادی نامه‌اش را اینطور جمع‌بندی کرده «جناب آقای نجفی، بدون مصوبه و هماهنگی شورای شهر و شهرداری اقدام به سرکشی خانواده‌ها میکنند، فارغ از این آیا ممکن است، شورای اسلامی اصولگرای شهر تهران به عضو اصلاح‌طلب خود چنین ماموریتی داده باشد؟»
فرصت وزارت نجفی را از دست دادیمعقربههای ساعت به 9:30 شب نزدیک می‌شود و رفته‌رفته تعدادی از نماینده‌ها از راهروها به سمت لابی مجلس میآیند. غلامرضا تاجگردون از افتادن نجفی بسیار متعجب است و ناراحت: «در این مورد مجلس خلاف خواست عمومی معلمان و مردم عمل کرده و به‌نظرم کمتر مجلسی میتواند از کنار فرد توانمند و متعهدی چون نجفی بگذرد، ما ـ مجلس و مردم ـ فرصت وزارت نجفی را از دست دادیم.» «اسماعیل جلیلی»، نیز افتادن نجفی را نوعی عدم تحقق خواسته مردم می‌داند، اینکه خیلی از معلمها از مجلس انتظار داشتند و رای به نجفی، درواقع تامین بخشی از درخواست مردمی از بهارستان بود که ناکام ماند.
نام نجفی پای نامه خاتمی به مراجعبه گفته او، این رای عدم‌اعتماد به نجفی نشان از آن دارد که برخی نمایندگان منافع ملی را فدای منافع شخصی خود میکنند. البته نامه سرگشاده خاتمی، موسوی و کروبی به مراجع تقلید هم روی میز نمایندگان است. با خودکاری رویش نوشته‌اند، نقش آقای نجفی در نامه تاریخ چهارم مرداد سال 88. در پایان نامه اسم نجفی در میان امضاکنندگان آمده و باز هم روی این نامه هیچ تاییدی از جانب هیات‌رییسه درج نشده است.«مهدی کوچک‌زاده» هم که از دیگر نمایندگان مخالف وزارت نجفی است، نامه‌ای را در بین نمایندگان پخش می‌کند و با برخی هم گفت‌وگوهای مختصری دارد. این نامه به امضای دو نفر از روحانیون مجلس رسیده؛ حجت‌الاسلام آقاتهرانی و آشتیانی.
رای قاطع روحانیت بر عدم‌اعتماد دوربین عکاس‌ها، نامه را سریع شکار می‌کند و به یمن لنزهای «تله» متن نامه برای جماعت خبرنگار هویدا می‌شود، « چند نفر از همکاران درخصوص یک اصل فقهی اظهارنظر کردهاند. طی چند روز گذشته گفته شده که درخصوص وزرای پیشنهادی باید حکم برائت اجرا کرد و سختگیری لازم نیست، در حالی که واقعیت غیر از این است و بر اصل فقاهتی و اجتهادی مبتنی بر عقل و روایت معصومین (ع) است و در مثل این موارد باید به احتیاط عمل کرد.»
پاسخ لاریجانی به «شرق»بر اساس تبصره ماده 115 آیین‌نامه داخلی مجلس، توزیع هرگونه نامه، گزارش، بروشور و امثال آن در صحن مجلس طبق دستورالعملی خواهد بود که توسط هیات‌رییسه تصویب می‌شود و به اطلاع نمایندگان خواهد رسید. ساعت از 10شب گذشته و «علی لاریجانی»، پس از خواندن آرای رای‌اعتماد به وزرا نشست مطبوعاتی ترتیب می‌دهد. سوال «شرق» از او درباره همان شبنامههایی است که از ظهر روز پنجشنبه علیه نجفی در صحن منتشر شده پاسخ لاریجانی این است: « ما این 9 نامه را مشاهده نکردیم و نامه را برخی نمایندگان به ما نشان دادند که البته آن نامه از سوی هیات‌رییسه برای توزیع امضا نشده بود، اما خب ممکن است برخی از نمایندگان این نامه‌ها را به دوستانشان داده باشند اما مطابق آیین‌نامه هر نامه‌ای که قرار است منتشر شود و به نمایندگان داده شود باید از هیات‌رییسه اجازه بگیرند.»
نقش حداد در رای عدم‌اعتماد به نجفیعلاوه بر فراکسیون روحانیون مجلس، رییس و اعضای کمیسیون آموزش، نمی‌توان از نقش تاثیرگذار غلامعلی حداد عادل در رای عدم‌اعتماد به محمدعلی نجفی گذشت. رییس کمیسیون آموزش همین چند وقت پیش به صراحت «حداد» را به «روحانی» پیشنهاد داد. غلامعلی حداد عادل اگرچه در روزهای رای‌اعتماد به وزیران روحانی، اغلب سکوت اختیار کرده بود، اما برخی معتقدند، عملکرد او در افتادن نجفی بی‌تاثیر نبوده است. از سوی دیگر، برخی نمایندگان لابی نجفی را ضعیف ارزیابی میکنند و برخی دیگر تاکید دارند روحانی باید به اندازه زنگنه از او حمایت می‌کرد؛ نه‌تنها نمایندگان اصلاح‌طلب، که برخی اصولگرایان نیز در خروج از جلسه دیروز صحن علنی، از افتادن نجفی شوکه‌اند و آن را اجحاف معلمان می‌دانند. هر تحلیلی که در میان باشد، نمی‌توان تلاش‌های دقیقه‌نودی «جبهه پایداری» و «فراکسیون اصولگرایان» را در افتادن وزیر پیشنهادی آموزش‌وپرورش نادیده گرفت.
در عین حال از 142 نماینده محترمیکه تحت تاثیر جوسازیها قرار نگرفتند و استقلال رای خود را حفظ کردند باید تشکر کرد.