نه آنقدر که می‌خواستیم؛ بلکه آنقدر که می‌توانستیم!

فرارو- علی امینی در مذاکراتی که با کنسرسیوم بعد از کودتای 28 مرداد داشت در پاسخ به منتقدانی که عنوان می کردند از قرارداد جدید با کنسرسیوم امتیازات زیادی نگرفتید اصطلاحی به کار برد که تا مدت ها نقل محافل بود. وی در پاسخ عنوان کرد: «نه آنقدر که می‌خواستیم؛ بلکه آنقدر که می‌توانستیم.» دکتر صادق زیباکلام در گفتگو با فراور با اشاره به این اصطلاح امینی به تحلیل سخنرانی روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل پرداخته و معتقد است روحانی به دلیل محدودیت‌ها و محذوریت‌هایی که دارد نتوانست آن مقدار که تمایل داشت بگوید و انجام دهد.

دکتر حسن روحانی نیمه شب گذشته به وقت تهران سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل را ایراد کرد. وی ضمن پرداختن به مسائل مختلف از جمله خشونت و افراط گری در دنیا پیشنهاد کرد سازمان ملل طرح "جهان علیه خشونت و افراطی‌گری" را در دستور کار خود قرار دهد.

روحانی همچنین در ادامه به مسئله هسته ای ایران پرداخت و اعلام کرد آماده گفت‌وگوهای بدون تأخیر برای اعتمادسازی متقابل و رفع دوسویه ابهامات از طریق شفافیت کامل می‌باشد.

خبرنگار فرارو درباره سخنان روحانی در سازمان ملل با چند کارشناس مسائل سیاسی و بین المللی گفتگو نموده و از آنها سه سوال مشخص پرسیده است.

1- سخنان دکتر روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل را چطور ارزیابی می کنید و آیا این سخنرانی مطابق انتظار شما بود؟

2- نقطه قوت سخنرانی دکتر روحانی را چه می دانید؟

3-آیا نقطه ضعف و یا سخنانی که از نظر شما زائد به نظر می رسید و بهتر بود بیان نشود در سخنان رئیس جمهور وجود داشت؟

پاسخ کارشناسان به این سه سوال را در ادامه بخوانید.

نه آنقدر که می خواستیم؛ بلکه آنقدر که می توانستیم
دکتر صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو گفت: «بنده فکر می کنم آقای روحانی آن مقدار که می خواست بگوید، نگفت و آن مقدار که می خواست انجام دهد، انجام نداد؛ بلکه آن مقدار که می توانست گفت و انجام داد.»

وی ادامه داد: «شاید اگر آن موانع و ملاحظات و آن دغدغه هایی که من و شما به خوبی از آن آگاه هستیم وجود نداشت آقای روحانی خیلی بیشتر از این می گفت و انجام می داد.»

وی با بیان اینکه ما باید سعی کنیم محدودیت ها و ملاحظات آقای روحانی را کاملا درک کنیم گفت: «شما رسانه های اصولگرا را در چند روز اخیر نگاه کنید که منتظر بودند آقای روحانی مقداری پای خود را کج بگذارد تا سر ایشان بریزند.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «بنابراین دوستانی که از آقای روحانی گله مند هستند که چرا ایشان جسورانه تر صحبت نکردند و آن دیدار تاریخی با آقای اوباما را انجام ندادند ممکن است انتظارات درستی داشته باشند اما باید توجه کنند که آقای روحانی قرار نبود برای همیشه در نیویورک بمانند، بلکه فردا یا پس فردا به تهران باز می گردند.»

وی افزود: «نکته دیگر اینکه آقای روحانی مایل بود طوری صحبت کند که اعتماد و اطمینان بالای مقام معظم رهبری به ایشان مورد خدشه قرار نگیرد.»

زیباکلام گفت: «بنده بزرگ ترین، بالاترین و اصلی ترین نقطه قوت سخنرانی آقای روحانی را در این می بینم که احمدی نژاد نبود و حرف های احمدی نژاد را نزد.»

وی ادامه داد: «خیلی وقت ها در زندگی مهم است که گام های مثبت برداشت، اما مهم تر از آن این است که جلوی گام های منفی را گرفت. کار مهمی که آقای روحانی کردند این بود که جلوی هشت سال گام های منفی احمدی نژاد در مجمع عمومی سازمان ملل را گرفتند.»

زیباکلام درباره نقطه ضعف سخنان روحانی گفت: «من فکر می کنم نقطه ضعفی که شاید بتوان به آن اشاره کرد این بود که آقای روحانی باید مقداری سریع تر از گذشته ها عبور می کردند. یعنی وقتی قرار است فصل جدیدی آغاز شود اینکه دائم به گذشته ها بازگشت فکر نمی کنم خیلی مسائل را حل کند.»

سخنانی در چارچوب ادبیات دیپلماتیک بین المللی
اما دکتر جهانگیر کرمی استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو گفت: «به نظر من نطق آقای روحانی و پاسخ ایشان به صحبت های آقای اوباما امیدوار کننده بود و می تواند فتح بابی برای گفتگو و تعامل سازنده با دولت های غربی باشد.»

وی ادامه داد: «آقای روحانی ضمن آنکه بر حفظ مواضع و اصول سیاست خارجی ایران تاکید کرد، آمادگی ایران برای حل و فصل مسائل و کمک به حفظ صلح و ثبات بین المللی را اعلام نمود و این نکته مثبتی بود.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «به نظر من نقطه قوت سخنان آقای روحانی این بود که ضمن اینکه بر اصول سیاست خارجی ایران تاکید کرد آمادگی ایران برای گفتگو و حل و فصل مسائل منطقه ای را بیان نمود.»

وی ادامه داد: «همچنین آقای روحانی در پاسخ به آقای اوباما که هر تعامل و گفتگویی را منوط به حل مسئله هسته ای ایران عنوان کرد اعلام نمود ایران حاضر است برای شفاف سازی و پاسخ به ابهامات کمک کند.»

وی افزود: «نکته مثبت دیگر این بود که آقای روحانی کاملا در چارچوب ادبیات دیپلماتیک بین المللی و هنجارهای مرسوم روابط بین المللی و در چارچوب قواعد حقوق بین الملل صحبت کرد. نطق آقای روحانی در شرایط کنونی کاملا تخصصی، فنی و سازنده بود.»

کرمی درباره نقطه ضعف سخنان روحانی گفت: «شاید خیلی لازم نبود ایشان روی اعتدال مانور دهد و کافی بود با چند جمله کوتاه این بحث را انجام دهد و این مسئله تنها نقطه ضعف سخنرانی ایشان بود.»

نقطه ضعف سخنرانی روحانی بیان یکسری مطالب تئوریک بود
اما دکتر پیروز ایزدی کارشناس سیاست خارجی نیز در گفتگو با فرارو گفت: «من فکر می کنم سخنان آقای روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل می تواند فراهم کننده زمینه آغاز گفتگوهای آتی برای حل و فصل مسئله هسته ای ایران و فتح بابی برای تعامل با غرب و حل مسائل منطقه ای باشد.»

وی ادامه داد: «آقای دکتر روحانی ضمن اینکه مواضع جدید ایران را اعلام کردند نشان دادند که ایران تمایل جدی برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه دارد که این رویکرد به نفع همه خواهد بود و یک بازی برد – برد را در این زمینه دنبال می کند.»

ایزدی گفت: «تاکید آقای دکتر روحانی بر تعامل سازنده با غرب و همکاری با سایر کشورها برای تامین امنیت منطقه و کمک به صلح جهانی نقطه قوت سخنرانی ایشان بود.»

وی افزود: «اما نقطه ضعف سخنرانی آقای روحانی بیان یکسری مطالب تئوریک بود که به نظر من مجمع عمومی سازمان ملل جای طرح اینگونه مباحث نبود.»