اعتراض عارف به وضعیت پژوهش

به گزارش خبرنگار مهر دکتر محمدرضا عارف در مراسم اختتامیه جشنواره فناوری نانو افزود: در سال 1370 سهم فناوری های پیشرفته در اقتصاد ایران 22 درصد و سایر فناوری ها 43 درصد بوده و پیش بینی می شود که در آینده این میزان به سه برابر افزایش خواهد یافت.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه سهم فناوری های پیشرفته در تجارت جهانی به 63 درصد خواهد رسید اظهار داشت: از این رو در سند چشم انداز به فناوری های پیشرفته توجه شده است و همچنین جهت گیری توسعه صنعت کشور نیز به سمت فناوری های پیشرفته است.

وی نانو، زیستی، هوافضا، محیط زیست و فناوری هسته ای را از جمله فناوری های مورد نیاز برای توسعه کشور دانست و ادامه داد: گامهای موثری در زمینه توسعه فناوری های پیشرفته برداشته شده است ولی تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله زیادی داریم.

عارف همچنین با تاکید بر توجه داشتن به الزامات تبدیل علم به ثروت خاطرنشان کرد: از جمله این الزامات ایجاد نظام ملی نوآوری است. در حال حاضر شبکه های همکاری میان بخش های مختلف ایجاد شده ولی فرهنگ همکاری در بخش های مختلف کشور ایجاد نشده است که لازم است در این زمینه تلاش بیشتری برای تقویت هر چه بیشتر همکاری های میان نهادهای مختلف صورت گیرد.

وی تامین بودجه های تحقیقاتی، توسعه نیروی انسانی و ارتقای کارآفرینی را از دیگر الزامات تبدیل علم به ثروت دانست و یادآور شد: در این راستا دولت با حمایت می تواند نظام نوآوری را تقویت کند ضمن آنکه بخش های خصوصی بویژه با ایجاد شرکت های دانش بنیان می تواند در این زمینه نقش موثری ایفا کند.

عارف توسعه دیپلماسی فناوری را از دیگر زمینه های لازم برای تبدیل علم به ثروت دانست و ادامه داد: بر اساس سند چشم انداز، ایران باید الهام بخش و مرجعیت علمی برای کشورهای اسلامی باشد و در این راستا باید دستاوردهای خود را بدون هیچ چشمداشتی در اختیار کشورهای اسلامی قرار دهد.

وی همچنین با تاکید بر توجه بیشتر به حقوق مالکیت معنوی به عنوان زیرساخت تبدیل علم به ثروت خاطرنشان کرد: نهادهای حقوقی باید در جهت تقویت نظام حقوق مالکیت معنوی تلاش کنند چرا که مالکیت معنوی زیر ساخت تبدیل علم به فناوری است.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ایجاد بخش های تحقیق و توسعه در صنایع کشور را از جمله الزامات تبدیل علم به ثروت دانست و گفت: در خوشبینانه ترین حالت تنها 10 درصد صنایع کشور دارای بخش تحقیق و توسعه است که در گام اول با مکانیزم های تشویقی و گام بعدی با مکانیزم های تنبیهی باید بخش تحقیق و توسعه در صنایع کشور را توسعه دهیم.

سهم تحقیقات در تولید داخلی

عارف توجه به سهم تحقیقات در تولید داخلی را از جهت گیری های کشور ذکر کرد و اظهار داشت: بر اساس اهداف کشور سهم تحقیقات در تولید ناخالص داخلی 2.5 تا 3 درصد دیده شده ولی در حال حاضر کمتر از یک درصد است که برای تحقق اهداف چشم انداز 1404 لازم است تا سهم تحقیقات در تولید ناخالص ملی به بیش از 2.5 تا 3 درصد برسد.

وی همچنین به مقایسه کشورهای مختلف در این زمینه پرداخت و یادآور شد: سهم تحقیقات در تولید ناخالص ملی کشور فنلاند 700 دلار و سوئد 904 دلار است در حالی که این میزان در کشور ایران 66 دلار است.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین به مقایسه کشورهای اسلامی پرداخت و یادآور شد: سرانه تحقیقات در تولید ناخالص ملی در کشور ترکیه 96 درصد است که این میزان 50 درصد بالاتر از میزان ایران است.

لزوم توجه به فناوری نانو

عارف با تاکید بر اینکه فناوری نانو یک فناوری نیست بلکه یک رویکرد است افزود: این فناوری عبور از فناوری میکرو به سمت فناوری نانو است و این رویکرد امروزه نشان داده است که در همه بخش های علمی و فناوری کشور قابل استفاده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر فناوری نانو در علم شیمی بیشترین تاثیر را داشته است ادامه داد: در این راستا لازم است تا ستاد توسعه فناوری نانو به گونه ای برنامه ریزی کند تا توازن در همه بخش های علمی ایجاد شود.

عارف به رتبه ایران در حوزه نانو اشاره کرد و گفت: ایران در سال 82 رتبه 50 را کسب کرد و این رتبه در سال جاری به رتبه هشتم دنیا ارتقا یافت که این نشان می دهد ایران جزء 10 کشور برتر دنیا در حوزه فناوری نانو است.

وی همچنین با تاکید بر برنامه ریزی برای افزایش سهم بازارهای بین المللی ایران توصیه کرد : در حال حاضر سهم ایران از تولید مقالات جهانی 4 درصد است که باید به گونه ای برنامه ریزی شود تا تلاش شود تا سال 2015 سهم ایران در بازار جهانی فناوری نانو به دو درصد برسد. این رویکرد باعث می شود که سهم بازار محصولات ایرانی در حوزه نانو به 100 میلیارد دلار بالغ شود.