فرارو- یک استاد دانشگاه گفت: «مسئله هسته ای ایران در ریل حل و فصل قرار گرفته است؛ مگر اینکه فشار اسرائیلی ها و جمهوری خواهان تندرو از یکسو و فشار تندروهای ایران از سوی دیگر مانع انجام کار شود. در غیر این صورت من فکر می کنم مسئله هسته ای ایران روی غلتک افتاده است.»
مذاکرات هسته ای ایران با 1+5 در 4 دور گفتگو در ژنو انجا شد. پس از پایان مذاکرات طرفین برای اولین بار بیانیه ای مشترک منتشر کردند. صحبت های طرفین پس از پایان مذاکرات نشان دهنده فضای مثبت این دور از مذاکرات است. هرچند معاون وزیر خارجه روسیه هشدار داده که نباید خوش بینی شتاب زده به مذاکرات داشت.
دکتر صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو گفت: «من مذاکرات ژنو را یک گام مثبت می دانم. مسئله مهم در مذاکرات هسته ای به هیچ وجه جزئیات نیست و هنوز نیز کارشناسان وارد جزئیات نشده اند و قرار است طی ماههای آینده درباره آن بحث کنند.»
وی ادامه داد: «آنچه در این 48 ساعت اتفاق افتاد و به نظر من سرنوشت ساز و تاریخی خواهد بود این است که دو طرف برای اولین بار و بعد از گذشت یک دهه توانستند نشان دهند که حسن نیت دارند و واقعا قصد دارند این مسئله را به صورت مرضی الطرفین حل کنند.»
این کارشناس مسائل سیاسی اظهار کرد: «تیم مذاکره کننده ایران توانست به طرف غربی نشان دهد که ایران واقعا قصد دارد این مسئله را به صورتی حل کند که نظرات آنها هم تا حدود زیادی تامین شود و طرف غربی نیز نشان داد که نمی خواهد ایران برنامه هسته ای خود را تعطیل کند.»
وی ادامه داد: «لذا به نظر من طرفین متوجه شدند گره کور در این مسئله عدم اعتماد به یکدیگر بوده و به نظر می رسد برای اولین بار و با مقدار زیادی احتیاط ایران قصد دارد به غربی ها اعتماد کند و غربی ها هم برای اولین بار قصد دارند به ایران اعتماد کنند.»
وی افزود: «البته تمام کسانی که یا به لحاظ عقیدتی از غرب ستیزی و آمریکا ستیزی نفع می برند مانند افراطیون در داخل کشور و یا کسانی که نفع ژئوپولیتیک، استراتژیک و اقتصادی می برند مانند روسیه، ترکیه و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس و نیز صهیونیست ها و جمهوری خواهان تندرو، از مذاکرات ژنو راضی نیستند؛ چون اینها احساس خطر می کنند که مذاکرات هسته ای ایران روی ریل منطقی بیفتد.»
زیباکلام خاطرنشان کرد: «البته صحبت های من به هیچ وجه به این معنا نیست که کار تمام شده است و ما می توانیم با فعل ماضی در مورد مسئله اختلاف با 1+5 صحبت کنیم؛ چرا که ممکن است کار در جزئیات به بن بست کشیده شود.»
وی تصریح کرد: «اما آنچه که من تاکید می کنم این است که غربی ها در ژنو به ایران گفتند در اصول با غنی سازی 3 تا 5 درصد که برای مصارف صلح آمیز باشد مخالفتی ندارند و این کلیدی ترین و اصلی ترین خواسته ایران است که حق غنی سازی به رسمیت شناخته شود.»
وی افزود: «در مقابل ایران تلویحا پذیرفته که غنی سازی بیش از 5 درصد را انجام ندهد و آن مقدار از 200 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد غنی شده ای که انجام داده و برای رآکتور تهران نیاز دارد را بردارد و مابقی را زیر نظر آژانس بگذارد.»
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «نکته دیگری که ایران تلویحا پذیرفته این است که اگر حق غنی سازی ایران در حد 5 درصد رسما از سوی 1+5 پذیرفته شود، ایران هم حاضر است پروتکل الحاقی را بپذیرد.»
وی افزود: «پذیرش پروتکل الحاقی به این معناست که ایران عملا نمی تواند هیچ کاری را به صورت مخفی از نظر غربی ها انجام دهد؛ چون یکی از اصول اولیه پروتکل الحاقی این است که آژانس می تواند هر لحظه و بدون اطلاع قبلی هر مکانی که اراده کند را بازرسی کند.»
زیباکلام در پاسخ به این سوال که آیا طرفین درباره زمان پذیرش پروتکل الحاقی توسط ایران و رابطه آن با لغو تحریم ها اختلاف ندارند؟، گفت: «من فکر می کنم در این باره طرفین در اصول با هم تفاهم دارند.»
وی ادامه داد: «این مسئله مانند آپارتمانی است که هم مالک، مستاجر را پذیرفته و هم مستاجر آپارتمان را پذیرفته و روی قیمت هم توافقات اولیه در حال انجام است و فقط جزئیات مانده که پول اجاره یک سال را یکجا بدهند یا ماهیانه و تعمیرات با کدام طرف باشد که اینها مواردی است که باید در جزئیات و با چانه زنی حل شود.»
این استاد دانشگاه تصریح کرد: «مسئله هسته ای ایران در ریل حل و فصل قرار گرفته است؛ مگر اینکه فشار اسرائیلی ها و جمهوری خواهان تندرو از یکسو و فشار تندروهای ایران از سوی دیگر مانع انجام کار شود. در غیر این صورت من فکر می کنم مسئله هسته ای ایران روی غلتک افتاده است.»
زیباکلام در پایان گفت: «من بازهم تاکید می کنم که تندروهای دو طرف می توانند توافق کلی که در ژنو صورت گرفته را متوقف کنند.»
روز قیامتی هم هست