فرارو- در روز 13 آبان 1358 گروهي از دانشجويان چهار دانشگاه تهران که خود را «دانشجويان مسلمان پيرو خط امام» مي‌ناميدند، سفارت ايالات متحده آمريکا در تهران را تسخير کردند و ديپلمات‌هاي حاضر در ساختمان را به گروگان گرفتند. اين اقدام بعدها به تسخير لانه جاسوسي معروف شد.
اين اقدام چند روز پس از آن صورت گرفت که شاه ايران بعد از مدتي سرگرداني در کشورهاي مختلف سرانجام به آمريکا رفت. اين موضوع باعث خشم دانشجويان مسلماني شد که از فرداي انقلاب در پي محاکمه شاه بودند. اين چنين بود که آنان تصميم گرفتند در جريان برگزاري راهپيمايي به مناسبت سالروز کشتار دانش‌آموزان در سال 1357 که به عنوان روز دانش‌آموز شناخته مي‌شد، سفارت ايالات متحده را تسخير کنند.
از ساعت 16 همان روز، آزاد کردن گروهي از ايرانياني که به عنوان ارباب رجوع يا کارمند در داخل سفارت بودند آغاز شد و آمريکايي‌ها با چشم بسته به محل ديگري منتقل شدند. همزمان يکي از متحصنين که در داخل سفارت بود، پس از خارج شدن از آنجا در گفت‌وگو با روزنامه‌ها گفت: ما به عنوان اعتراض به سياست آمريکا اينجا را اشغال کرده‌ايم و گروهي از دانشجويان در محوطه متحصن شده‌اند و اعلام کرده‌اند که تحصن آنها ادامه خواهد داشت.
فرداي آن روز روزنامه‌ها پر بود از گزارش‌هاي اختصاصي از اشغال سفارت آمريکا. موضوعي که حالا به بزرگ‌ترين بحران در روابط ايران و آمريکا تبديل شده بود. امام (ره) به مناسبت 13 آبان پيامي داده بود که در آن آمده بود: «بر دانش‌آموزان، دانشگاهيان، محصلين علوم دينيه است که با قدرت تمام حملات خود را عليه آمريکا و اسراييل گسترش داده تا آمريکا را وادار به استرداد اين شاه مخلوع جنايتکار نمايند.» پيامي که مطلع نخستين اطلاعيه دانشجويان مسلمان پيرو خط امام شد. آنان در اين اطلاعيه با اعلام اينکه «انقلاب ايران موقعيت آمريکا را در ابعاد سياسي، اقتصادي و استراتژيکي در منطقه برهم زده است»، افزودند: «ما دانشجويان مسلمان پيرو خط امام خميني ضمن دفاع از موضع قاطعانه امام در مقابل آمريکاي جهان‌خوار به منظور اعتراض به دسيسه‌هاي امپرياليستي و صهيونيستي سفارت جاسوسي آمريکا در تهران را به تصرف درآورده‌ايم تا اعتراض خويش را به گوش جهانيان برسانيم».
اعتراض نسبت به پذيرش شاه از سوي دولت آمريکا، اعتراض به عملکرد دولت موقت، شناسايي جاسوسان آمريکايي و عوامل داخلي آنها، پايان دادن به توطئه‌گري و سلطه جوييهاي آمريکاييان در ايران، نشان دادن ضربه شستي به ايالات متحده به تلافي طراحي و اجراي کودتاي 28 مرداد 32، اعتراض به آمريکا به علت ايجاد فشار تبليغاتي انحصاري و کمک و حمايت از افراد ضد انقلاب و فراري عليه انقلاب اسلامي از جمله مواردي بود که از سوي دانشجويان به عنوان دلايل تسخير سفارت عنوان شد.
طي روزهاي بعد از تسخير سفارت آمريکا دانشجويان در گفت‌وگو با رسانه‌ها بار‌ها تاکيد کردند که سفارت آمريکا لانه جاسوسي و مرکز توطئه‌ها و طرح‌هاي ضدانقلاب است. اما در عين حال تاکيد کردند اين حرکت يعني اشغال سفارت محدود خواهد بود اما اشغال سفارت که در ابتدا قرار بود «محدود به زمان» باشد حدود 444 روز به طول انجاميد.
