رییسجمهور در حاشیه چهل و چهارمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد داووس، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی سی.ان.ان آمریکا به تشریح سیاستهای دولت تدبیر و امید در خصوص مسائل گوناگون از جمله مذاکرات هستهای، روابط با غرب، راههای حل بحران سوریه و برخی مسائل داخلی ایران پرداخت.
حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی در مصاحبه با فرید زکریا مجری این شبکه، در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه "چه شرایطی باید برای مذاکرات نهایی ایران با ۱+۵ برقرار باشد؟" گفت: معتقدم اگر طرف مقابل ما آمادگی کامل، اراده سیاسی و توان لازم را داشته باشد، از طرف جمهوری اسلامی ایران این آمادگی وجود دارد تا برای برداشتن قدم نهایی در مسأله هستهای وارد شویم.
وی تصریح کرد: معتقدم گرچه گام نهایی به آسانی قدم اول نیست و سختتر خواهد بود، اما در عین حال شرایط به گونهای است که ما میتوانیم قدم نهایی را برداریم چراکه جمهوری اسلامی ایران تنها به دنبال فناوری صلحآمیز هستهای بوده و بر این حق خود کاملاً مصر است و تبعیض در این زمینه را نمیپذیرد، هرگز به دنبال سلاح هستهای و به طور اساسی سلاح کشتار جمعی نبوده و نخواهد بود.
روحانی در پاسخ به این پرسش که "در آمریکا و غرب این نظر وجود دارد که ایران نباید هیچ قدرت غنیسازی داشته باشد و اورانیوم مورد نیازش را از خارج تهیه کند و در این رابطه مقامات آمریکایی اعلام کردند که ما به توقف غنیسازی در ایران اصرار داریم؛ آیا ایران قبول میکند که توان محدود و عمده غنیسازی خود را کنار بگذارد؟" گفت: جمهوری اسلامی ایران به هیچ عنوان تبعیض را نمیپذیرد. فناوری صلحآمیز هستهای از جمله حق غنیسازی از حقوق مسلم همه کشورهاست و ما تنها در چارچوبهای قانونی حاضریم حرکت کنیم، اگر کسی بخواهد فرای قانون با ما سخن بگوید این بدان معناست که به دنبال توافق نیست.
رییسجمهور ادامه داد: ملت ایران در موضوع فناوری هستهای بسیار حساس است و ما این موضوع را جزو غرور ملی خود میدانیم. امروز فناوری هستهای در ایران بومی شده و اخیراً نیز پیشرفتهای بسیار قابل ملاحظه و جدیدی در زمینه ساخت سانتریفیوژ بدست آمده است، بنابراین در مسیر فناوری هستهای بویژه در زمینه تحقیق و توسعه به هیچ عنوان محدویت را نخواهیم پذیرفت.
روحانی با بیان اینکه "بر اساس قانون مجلس شورای اسلامی ایران در آینده نیاز به 20 هزار مگاوات برق هستهای دارد و مصمم هستیم که سوخت هستهای نیروگاههای اتمی را در داخل کشور و به دست دانشمندان خودمان تهیه کنیم و این راه را ادامه خواهیم داد"، افزود: در عین حال تمامی فعالیتهای ما زیر نظر آژانس خواهد بود و ما در این زمینه شفاف بوده و حاضر هستیم در مذاکرات آینده این موضوع که هیچگونه نگرانی نسبت به فعالیت ایران وجود ندارد را روشنسازی کنیم. کما اینکه طی ده سال گذشته آژانس انرژی اتمی هزاران ساعت بازرسی در ایران انجام داده و تصور نمیکنم که این میزان بازرسی در هیچ کشور دیگری انجام شده باشد.
رییسجمهور اضافه کرد: در تمام بازرسیهای آژانس انرژی اتمی هیچگونه علامتی مبنی بر اینکه فعالیتهای هستهای ایران از مسیر صلحآمیز منحرف شده باشد، یافته نشده است.
روحانی این پرسش را که پس فعالیت غنیسازی در ایران متوقف نخواهد شد؟، با قاطعیت پاسخ داد و تاکید کرد: به هیچ عنوان این کار انجام نمیشود.
وی در برابر این پرسش که "گفته میشود رآکتور آب سنگین در اراک، چیزی نیست که ایران برای برنامه صلحآمیز هستهای به آن نیاز داشته باشد"، پاسخ داد: این رآکتور، رآکتور آب سنگین بوده و رآکتور پلوتونیوم نیست و ما به آن برای تولید رادیو داروها نیازمندیم.
رییسجمهور افزود: همه میدانند که رآکتور تهران بسیار کهنه و قدیمی شده و برای زمان طولانی نمیتواند عمر داشته باشد. ما برای درمان بیماران خود نیاز به فعالیتهای پزشکی هستهای داریم و برای این کار مسیر بسیار نزدیک رآکتور آب سنگین است که امروز در این کار روی پای خود ایستادهایم و دانشمندان کشور آن را طراحی کرده و ساخت این رآکتور در حال اتمام است.
روحانی تأکید کرد: ما در خصوص مسایل پزشکی و مربوط به سلامت مردم نمیتوانیم هیچ محدودیتی را بپذیریم و بارها اعلام کرده و میکنیم که در ایران بازفرآوری نداشته و نمیخواهیم به دنبال آن باشیم بنابراین ، بهتر است بگوییم رآکتوری که نیاز بیماران را میتواند رفع کند.
وی در پاسخ به این پرسش که "آیا حسن نیت و اعتماد کافی برای ادامه مذاکرات میان ایران و کشورهای غربی با توجه به شکافی که در این خصوص احساس میشود، وجود دارد؟" اظهار کرد: البته نمیتوان گفت که اعتماد کامل در این مسیر وجود دارد و این در حالی است که یکی از اهداف این مذاکرات هم ایجاد اعتماد میان طرفین است و در این مسیر اجرای شش ماهه توافق نامه ژنو هم برای این است که این اعتماد بیشتر شود.
رییسجمهور تصریح کرد: ملت ایران نسبت به سیاستهای دولت آمریکا به دلیل اقدامات سه دهه گذشته آنان بسیار نگران هستند و اعتماد کافی به آنها ندارند که این اعتماد باید ساخته شود. امروز تازه پایههای ساختمان اعتماد بنیانگذاری شده و ما باید این پایه را محکم و دقیق بسازیم و در این مسیر نیاز به زمان داریم.
روحانی با اشاره به اینکه یکی از اهداف گام نهایی در خصوص مسأله هستهای هم ایجاد اعتماد بین ایران و کشورهایی است که نسبت به فعالیتهای ایران تردید دارند، تصریح کرد: اگر هدف کشورهایی که با ایران مذاکره میکنند این باشد که تبعیضی میان ایران و سایر کشورها وجود نداشته و فناوری صلحآمیز، البته تحت نظر آژانس و در چارچوب مقررات بینالمللی ادامه پیدا کند، اعتماد بیشتری ایجاد خواهد شد.
وی افزود: اگر هدف این باشد که بخواهند ایران را از این فناوری باز دارند، هرگز امکانپذیر نخواهد بود، به دلیل اینکه این فناوری در شرایط تحریم کاملاً بومی شده و بنابراین، این راه ادامه خواهد داشت. فناوری صلحآمیز دائمی خواهد بود و سلاح هستهای هرگز.
روحانی همچنین در برابر این پرسش که "گفته میشود کنگره آمریکا لایحه افزایش تحریمها در مورد ایران در صورتی که بعد از شش ماه مذاکرات و توافق همراه با موفقیت نباشد را در دستور کار خود دارد و در این راستا عکسالعمل ایران نسبت به این تصمیم احتمالی چه خواهد بود؟" پاسخ داد: ظاهراً کنگره آمریکا فاصله زیادی دارد تا اینکه بتواند ملت ایران را شناخته و بداند هنگامی که از لحاظ دینی و مذهبی در ایران رهبران مذهبی و بویژه رهبر معظم انقلاب اعلام میکنند که ساخت، نگهداری و استفاده از سلاح هستهای حرام است این بدان معناست که ایران هرگز به دنبال سلاح هستهای نیست.
رییسجمهور با طرح این پرسش که آیا راهی که تاکنون تحریمها رفتهاند موفق بوده که بخواهد ادامه پیدا کند؟، گفت: تحریمها خلاف قانون است و کنگرهای که ادعا دارد، قانونگذاری میکند نباید برخلاف مقررات بینالمللی قدم بردارد، این تحریمها به معنای تضعیف معاهده انپیتی و سایر مقررات بینالمللی است و هیچ کشوری نمیتواند برای کشور دیگری تصمیمگیری کند.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در چهارراه دنیا قرار داشته و دارای موقعیت ژئواستراتژیک و ژئوپولوتیک ودارای منابع بسیار غنی است، گفت: تحریم نسبت به ایران مسیری کاملاً بیمعنا و ناصحیح است و کنگره آمریکا به جای تهدیدهای نابجا راه مذاکره و اعتمادسازی را تقویت کند.
رییسجمهور تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران به طور کامل برای مذاکره و اعتمادسازی آماده است، اما نه از تهدید میترسیم و نه زبان تهدید در مواجهه با ایران کارگر است. زبانی که آنها باید انتخاب کنند، زبان قانونی، صحیح و گفتمان احترام نسبت به ملت ایران است و مطمئناً اگر در این مسیر گام بردارند به نفع همه ملتها و منطقه حساس خاورمیانه و سایر ملتهای جهان خواهد بود، کما اینکه در طول این ۶ ماه خواهند دید حرکتی که در حال انجام است به نفع همگان خواهد بود.
روحانی تصریح کرد: امروز منطقه ما نیاز به ثبات دارد و ایران کشوری تأثیرگذار در منطقه است، بنابراین مسیری که برای کنگره و دولتمردان آمریکا وجود دارد باید مسیر قانون و اخلاق باشد و این مسیر تنها در مذاکره و ایجاد اعتماد بین دو ملت و قدم به قدم بین دو کشور خواهد بود.
وی در بخش دیگری از این مصاحبه تلویزیونی، در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه "چرا جمهوری اسلامی ایران با توجه به مسائل و موضوعات مختلفی که در خصوص عدم رعایت حقوق بشر از سوی دولت سوریه وجود دارد، از بشار اسد حمایت میکند؟" گفت: در یک جنگ داخلی نمیتوان تنها یک طرف را دید، آنچه امروز منطقه را با معضل بسیار مواجه کرده مسأله تروریسم است.
روحانی ادامه داد: همگان حتی غربیها به خوبی میدانند که امروز خطرناکترین گروههای تروریستی در سوریه تجمع کردهاند و متأسفانه برخی از کشورها از این تروریستها حمایت مالی کرده و به آنها امکانات میدهند و این در حالی است که دولت بشار اسد از پیش وجود داشته و کشور سوریه را اداره میکرده است. در این مسیر بر فرض اگر مردم اعتراضی هم داشته باشند باید از طریق قانونی، پیگیری شده و در یک انتخابات آزاد مشخص شود که مردم خواستار چه چیزی هستند.
رییسجمهور خاطرنشان کرد: امروز همه باید تلاش کنیم تا جنگ داخلی در سوریه متوقف شود و تروریستهایی که در سوریه اجتماع کرده و در آینده ممکن است به کشورهای دیگر بروند، از این کشور خارج شوند. کشورهایی که امروز به تروریستها در سوریه کمک میکنند باید بدانند که این شمشیر روزی بر گردن آنها نیز فرود خواهد آمد و همه آنها امروز دچار اشتباه بزرگ تاریخی هستند.
وی همچنین گفت: همه باید کمک کنیم تا شرایطی آرام و مناسب در سوریه برای انتخاباتی آزاد، ایجاد کنیم و پس از آن همه در برابر آراء مردم سوریه تسلیم باشند و هر چه آنها اراده کردند به اجرا در بیاید.
روحانی تصریح کرد: اینکه کشورهایی از خارج بخواهند برای مسائل داخلی سوریه تصمیمگیری کنند هم اشتباه بوده و هم قانونی و عملیاتی نخواهد بود.
رییسجمهوری گفت: بگذاریم فرصت لازم برای مردم سوریه در مسیر انتخاب راه آینده فراهم شود. امروز تروریسم خطری بزرگ در منطقه است و همه باید به این واقعیت تلخ توجه کنند.
رییسجمهوری در پاسخ به این گفته مجری شبکه سی.ان.ان مبنی بر اینکه مردم سوریه در شرایط فعلی که دولت هم دست به سلاح برده چگونه میتوانند انتخابی آزاد داشته باشند، گفت: مسلم است تا زمانی که جنگ داخلی در سوریه پایان نیابد، مردم این کشور نمیتوانند تصمیمی بگیرند و به همین دلیل است که باید همه تلاش کنند تا جنگ در این کشور به پایان برسد. برای تحقق این کار باید تروریستهایی که از اروپا و دیگر کشورها در سوریه تجمع کردهاند، بیرون رفته و کمک به آنها متوقف شود؛ پس از آن همه باید تلاش کنیم تا شرایط را برای مردم سوریه در مسیر انتخاب آزاد مهیا کنیم و سپس هر آنچه مردم سوریه انتخاب کردند همان درست خواهد بود.
روحانی در پاسخ به این پرسش که "آیا ایران در صورت حضور در مذاکرات سوریه از روند انتخابات آزاد در این کشور، حتی اگر به پایین آمدن حکومت بشار اسد بیانجامد، حمایت میکرد؟"، گفت: اصلاً بحث بشار اسد در این جریان مطرح نیست، اول همه باید تلاش کنیم تروریستها را از این کشور بیرون کرده و جلوی اقدامات وحشیانه آنها را بگیریم و در این مسیر باید همه قدرتهای بزرگ و کشورهای منطقه دست به دست هم بدهند. پس از آن باید شرایطی فراهم شود تا همه آنهایی که به عنوان معارضین در سوریه هستند با دولت این کشور سر میز مذاکره نشسته و شرایطی آرام و فضایی مناسب در این کشور ایجاد شود. آنگاه هر چه مردم سوریه اراده کرده و نسبت به هر فرد و هر نوع حکومت تمایل داشته باشند، حق انتخاب با آنان خواهد بود و جمهوری اسلامی ایران در این مسیر هر کمکی بتواند انجام خواهد داد.
رییسجمهور در ادامه این گفتوگو در پاسخ به این پرسش که "شما در زمان تبلیغات انتخاباتی خود گفتید که مرگ بر آمریکا تنها در کلمات و شعار نیست و باید این موضوع را در عمل نشان دهیم؛ هدفتان از ارائه این بحث چه بوده، گفت: ملت ایران هنگامی که میگویند «مرگ بر آمریکا» مقصودشان این است که میخواهند سیاستهای تجاوزگرانه و مداخلهجویانه آمریکا نباشد و ملتها برای خودشان تصمیم بگیرند و در همه کشورهای منطقه دموکراسی استقرار پیدا کند و من در این راستا به ملت اعلام کردم که اگر میخواهید سیاستهای آمریکا متوقف شود باید در مقام عمل قدم بردارید.
روحانی افزود: ما باید عملاً به آمریکا بفهمانیم که مداخلات او ناصحیح است، چرا که در دنیای امروز همه باید بدانیم دیگر شرایط قرنهای پیش حاکم نیست و در قرن جدید که در آن حضور داریم همه باید به استقلال و منافع ملتها احترام بگذاریم که اگر اینگونه باشد، این همه مشکلات نخواهیم داشت.
وی با اشاره به اینکه آمریکا در منطقه ما جنگهایی را به ملتها تحمیل کرده است، گفت: امروز نیروهای آمریکایی بدون اجازه و رضایت ملتها در منطقه حضور دارند و سوال اینجاست که آیا راهی بهتر از این وجود ندارد و آمریکاییها تصور میکنند تنها راه برای حفظ منافعشان استفاده از نیروی نظامی است.
روحانی تصریح کرد: ما معتقدیم راههای بهتر، قانونی و اخلاقیتر در این مسیر وجود دارد و برای این کار همه باید به استقلال و حقوق ملتها احترام بگذاریم و سخن من در آن ایام این بود که ما باید در مقام عمل قدمهای سازنده را برداریم و تنها با شعار کاری از پیش نمیرود.
رییسجمهور در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه "آیا شرایط جدیدی بوجود آمده تا ایران بتواند با آمریکا رابطه داشته باشد؟" گفت: این در اختیار آمریکاییهاست، اگر آنها مداخلات و فشارهای خود را کنار گذاشته و سعی در تخریب روابط ایران با دیگر کشورها نکرده و در قبال ملت ایران قدمهای مثبت بردارند، البته شرایط جدیدی در این مسیر بوجود خواهد آمد.
وی ادامه داد: ما وآمریکا قرار نیست که تا ابد در حال دشمنی باشیم و حداقل این تصمیم از طرف ملت ایران وجود نداشته و بنده بعید میدانم ملت آمریکا نیز چنین ارادهای داشته باشند به هر حال این دو ملت سالیان طولانی با یکدیگر علیرغم مشکلاتی که دولت آمریکا داشته رابطه داشتهاند. بنابراین، این واشنگتن است که باید تصمیم گرفته و رفتار و سیاست خود را تغییر دهد و در این صورت حتماً از طرف ملت ایران پاسخ مثبت خواهد گرفت.
رییسجمهور همچنین در برابر این پرسش که "اگر اسراییل علیه تأسیسات اتمی ایران حمله نظامی داشته باشد، عکسالعمل ایران چه خواهد بود؟" پاسخ داد: مطمئناً اسرائیل یک چنین اقدامی نخواهد کرد چرا که به خوبی میداند در این صورت پاسخ به او چه خواهد بود.
روحانی خاطرنشان کرد: رژیم اسرائیل توان جمهوری اسلامی ایران در منطقه را به خوبی میداند و ما نیز از امکانات آنها اطلاعات کافی داریم، اسرائیل در این مسیر شعار میدهد و در مقام عمل قادر به چنین کاری نخواهد بود و اگر چنین دیوانگی را انجام دهد پاسخ بسیار پشیمانکنندهای خواهد گرفت.
وی در واکنش به این پرسش که "آیا ایران به دنبال صلح با اسرائیل است؟"، تأکید کرد: آنچه ما میخواهیم این است که رژیم اسرائیل دست از تجاوز خود بردارد و زمینهایی را که به ناحق غصب کرده است، به صاحبانش بازگرداند و حداقل در این مسیر به قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد که سالهای زیادی از آن گذشته عمل کند. ما میخواهیم زندانیان فلسطینی را آزاد کرده و همه آوارگانی که ازکشورشان بیرون رانده شدند به وطن خود بازگشته و آراء مردم آینده این سرزمین را تعیین کند.
بر اساس این گزارش، مجری شبکه تلویزیونی سی.ان.ان خطاب به رییسجمهور کشورمان گفت "شما امروز مرکز توجه دنیا هستید، اما عدهای معتقدند که شما آنطور که در ظاهر نشان میدهید، نیستید و حتی برخی اعلام کردند که روحانی گرگی در لباس میش است؛ سوال من این است که شما خودتان را چگونه توصیف میکنید؟"
رییسجمهور نیز در پاسخ خاطرنشان کرد: این سخن متعلق به یک متجاوز، غاصب و کسی است که کودکان را کشته و به زنها رحم نکرده و امنیت منطقه را به هم زده است.
روحانی ادامه داد: من منتخب یک ملت هستم و همه ارزش در اینجاست که ملت ایران در انتخاباتی آزاد و رقابتی حضور پیدا کرده و فردی را به عنوان رییسجمهور انتخاب کردند که شعار او اعتدال و عقلانیت بوده و میخواهد با دنیا تعامل سازنده داشته باشد، بنابراین دولت یا رییسجمهور مهم نیست و آنچه اهمیت دارد نظر ملت ایران است و دولتی که انتخاب شده این ملت است.
وی تصریح کرد: ملت ایران در انتخابات اخیر خود با صدای رسا با دنیا سخن گفت و پنجرههای خود را به روی دنیا باز کرد و ما امیدواریم، جهان از این فرصت به خوبی استفاده کند.
روحانی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر وضعیت دو تن از کاندیداهای انتخابات ایران در سال 88 که در حصر خانگی هستند و اینکه امکان آزادی آنان وجود دارد، یا خیر؟ گفت: هیچکس برای همیشه در زندان و حصر نمیماند. معتقدم شرایطی که امروز در ایران بوجود آمده به گونهای است که در آن ملت صلح، نزدیکی بیشتر و عدم وجود شکاف در جامعه را میخواهند و بنده فکر میکنم شرایط ماههای آینده ایران به مراتب از آنچه که در گذشته بوده بهتر خواهد بود وصلح، برادری، اخوت و همزیستی بهتر از گذشته رادر ایران شاهد باشیم و من به آن روز امیدوارم.
وی در پاسخ به این پرسش که "نظر رهبری ایران در خصوص تعامل با غرب در موضوع هستهای چیست و آیا این نظرات میتواند در حرکت دولت تأثیرگذار باشد؟" گفت: در زمینه هستهای برای حل و فصل نهایی و تعامل و روابط بهتر با کشورهای غربی، دولت ایران هیچ محدودیتی نخواهد داشت؛ البته در زمینه سیاست خارجی، سیاستهای کلی در اختیار رهبری معظم انقلاب بوده و پس از آن در مقام عمل و طراحی صرفاً در اختیار دولت است.
رییسجمهور همچنین افزود: به هر میزان که دیگران شرایط را برای گفتوگو مهیا کنند، ما نیز آماده برداشتن قدمهای بعدی در مسیر تعامل بهتر خواهیم بود.
روحانی در بخش پایانی این گفتوگو، در پاسخ به این پرسش که "شما به چه بخشی از جامعه غربی توجه دارید و آیا اثری از نویسندگان غربی مطالعه کردهاید؟" گفت: به تازگی موفق به انجام چنین کاری نشدهام ولی کتابهای زیادی را از نویسندگان مختلف از جمله نویسندگان غربی مطالعه کردهام، به هر حال از نظر ما علم مرز نمیشناسد و ما سخن خوب و دانش را از هرکس که باشد، باید بیاموزیم، کما اینکه غرب زمانی به تمدن والا رسید که از کتابهای دنیای اسلام در قرنها پیش استفاده کرد.
رییسجمهور ادامه داد: هر ملتی اگر از دانش در هر کجا که باشد، استفاده کند این خدمتی است که به خود و جامعه خود خواهد کرد.