فرارو- یک کارشناس مسائل اقتصادی گفت: «در حال حاضر کاهش یا افزایش نرخ سود بانکی اشتباه است و نباید درباره این موضوع هم مدام بحث و جدل کرد؛ چرا که این بحث و جدل موجب تلاطم در بازار شده و انتظارات مثبت و منفی را ایجاد و عدم تعادل را بیشتر می کند.»
بازنگري در نرخ سود بانكي، اين روزها به دو دستگي در شوراي پول و اعتبار انجاميده كه يك سوي آن بانك مركزي و طرف ديگر آن وزارت اقتصاد قرار دارند. در حالي چندي قبل وزير اقتصاد از تصميم به كاهش نرخ سود بانكي خبر داد كه اين خبر بلافاصله با واكنش بانك مركزي‌ها رو به رو شد، آنجا كه مديران اين نهاد پولي از لزوم بازنگري در نرخ سود سپرده‌هاي بانكي با محوريت افزايش اين نرخ سخن گفتند. استدلال وزیر اقتصاد در کاهش نرخ سود بانکی لزوم حمایت از بازار سرمایه است که در هفته های اخیر با کاهش شاخص روبرو شده است.
در این میان در حالی که علی طیب نیا چند روز پیش موضوع اولین جلسه شورای پول و اعتبار در سال جاری را تصمیم گیری اعضا برای نرخ سود بانکی اعلام کرده بود، شب گذشته اولین جلسه این شورا بدون تصمیم گیری درباره نرخ سود بانکی به پایان رسید.
در شرايط كنونی و با توجه به فضای ركودی اقتصاد، نرخ سود بانكی بايد به كدامين سمت تعديل شود؟
دکتر محمود جام ساز کارشناس مسائل اقتصادی
در گفتگو با فرارو گفت: «نرخ سود بانکی یکی از ابزارهای مهم سیاست های پولی است که بر اساس آن بانک مرکزی می تواند تعادل پولی را برقرار کند و طبق قانون بر فعالیت بانک ها در بازار پول و سرمایه نظارت داشته باشد.»
وی ادامه داد: «مسئله مهم در تعیین نرخ سود بانکی مسئله رکود و تورم موجود در اقتصاد کشور است. یعنی نمی توان سود بانکی را بدون توجه به این دو معضل اقتصاد ایران تغییر داد. از سوی دیگر اصولا تغییر دستوری در متغیرهای اقتصادی درست نیست و این متغیرها راه خود را می روند.»
این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: «اکنون نرخ تورم بسیار بیشتر از نرخ سود بانکی است و اگر قرار باشد نرخ سود بانکی کمتر از این هم شود مردم اقدام به خروج سرمایه های خود از بانک ها کرده و به سایر بازارهای موازی همچون بازار ارز و طلا می برند.»
وی ادامه داد: «اگر ما یک بورس بسیار قوی و پرعمق داشته باشیم که نوسانات شدید نداشته باشد و ریسک سرمایه گذاری در آن پایین باشد، طبیعی است که با کاهش نرخ سود بانکی سرمایه ها به سمت بازار بورس خواهند رفت. اما بورس ما متاسفانه از عمق کافی برخوردار نیست و همواره با تلاطم روبرو است کما اینکه در فروردین امسال با رشد منفی 6 درصد مواجه شده است.»
وی افزود: «لذا نمی توان استدلال کرد که با کاهش نرخ سود بانکی می توان بازار سرمایه را تقویت کرد؛ بلکه سرمایه های خارج شده از بانک ها وارد بازارهای دلالی همچون بازار ارز خواهند شد. کما اینکه طرح کاهش نرخ سود بانکی از سوی وزیر اقتصاد باعث شده برخی سپرده های خود را از بانک ها خارج کرده و وارد بازار ارز کنند.»
جام ساز گفت: «اما اگر قرار باشد نرخ سود بانکی افزایش یابد باید گفت تولیدکننده قدرت پرداخت هزینه های بهره بانکی را نخواهد داشت. در حال حاضر ما شاهدیم بانک ها بهره ای در حدود 35 درصد از تسهیلات گیرنده می گیرند و افزایش این مقدار باعث عدم توان تولیدکننده در پرداخت بهره تسهیلات خواهد شد.»
وی ادامه داد: «لذا مسئله بسیار بغرنج است و دولت بر سر یک دوراهی قرار گرفته است. منتهی مشکل اساسی اقتصاد ما رکود تورمی است و هدف دولت در وهله اول باید کاهش رکود و تورم باشد.»
وی افزود: «کاهش تورم از طریق رشد اقتصادی بدست می آید که عواملی همچون سرمایه گذاری، افزایش بهره وری و کارآمدی در مدیریت در رشد اقتصادی تاثیرگذار هستند.»
این کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: «بنابراین من معتقدم در حال حاضر هرگونه تغییر در نرخ سود بانکی موجب تلاطم بازار می شود. دولت باید تمام تلاش خود را در جهت افزایش تولید و رشد اقتصادی به کار بگیرد و سیاست های تقویت عرضه را اجرا کند.»
جام ساز گفت: «در حال حاضر نرخ بهره بانکی بالا است اما برای سپرده گذار اصلا صرف نمی کند چون نرخ تورم خیلی بالاتر است.»
وی ادامه داد: «سپرده های بانکی منابع تسهیلاتی بانک ها را تجهیز می کنند. بانک ها چند درصد بر نرخی که به عنوان سود به سپرده گذاران می دهند اضافه می کنند و به عنوان بهره از تسهیلات گیرنده اخذ می کنند. منتهی تسهیلات گیرنده نمی تواند تولیدکننده باشد چراکه برای وی صرف نمی کند بهره بالای بانک را پرداخت کند؛ لذا به سمت امور تجاری، بازرگانی و سوداگری می رود.»
وی افزود: «لذا دولت باید تمهیدی بیاندیشد و نرخ بهره متناسبی برای تولید مشخص کند و مابه التفاوت این نرخ و نرخ سود بانکی را به عنوان یارانه تسهیلات به تولیدکننده پرداخت کند. اگر چنین اتفاقی روی دهد سپرده ها از بانک ها خارج نمی شوند و از طرف دیگر تولید هم رونق خواهد گرفت.»
جام ساز گفت: «این شرایط موجب رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال و در نتیجه کاهش تورم شده که آنگاه خود به خود نرخ سود بانکی هم کاهش خواهد یافت.»
وی تصریح کرد: «لذا به نظر من در حال حاضر کاهش یا افزایش نرخ سود بانکی اشتباه است و نباید درباره این موضوع هم مدام بحث و جدل کرد؛ چرا که این بحث و جدل موجب تلاطم در بازار شده و انتظارات مثبت و منفی را ایجاد و عدم تعادل را بیشتر می کند.»
مردم عزیز ما بالاخره باید بفهمند که اقتصاد پایدار نیاز به تولید پایدار دارد.