تحصیلکرده های حقوق، آزمون جامع وکالت را سد بزرگی بر سر راه خود می دانند که آنها را تا حدودی از رسیدن به حق خود یعنی وکالت بازداشته است.
آزمون جامع وکالت همان مهم ترین دغدغه فارغ التحصیلان رشته حقوق، موضوعی است که همچنان فارغ التحصیلان حقوق با آن درگیر هستند.
برپایی این آزمون مدتی است که آنها را در یک مسیر سردرگمی قرار داده است؛ آنها معتقدند آزمون جامع وکالت تنها یک آزمون تستی است و در هیچ جای دنیا به این صورت آزمونی برگزار نمی شود.
این تحصیلکرده های رشته حقوق معتقدند آزمون جامع وکالت باید حذف شود و همچون گذشته اختباری باشد؛ اما در این بین اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری کشور (اسکودا) این قضیه را نمی پذیرد.
خبرنگار ایرنا در گفت و گو با دو وکیل موافق و مخالف برای بودن یا نبودن آزمون جامع وکالت و اینکه آیا همه تحصیلکرده های حقوق الزاما باید وکیل شوند، دیدگاه و نظرات آنان را در این خصوص جویا شد.
افزایش ظرفیت وکالت مشکلی را حل نمی کندرییس اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری کشور معتقد است، افزایش ظرفیت وکالت مشکلی را حل نمی کند.
بهمن کشاورز می گوید: افزایش ظرفیت وکالت نه تنها مشکلی را حل نمی کند بلکه لیسانس حقوق بیکار را به وکیل بیکار تبدیل می کند.
وی ادامه می دهد: افزایش ظرفیت وقتی مورد نیاز نیست نه تنها ارزشی ندارد بلکه یک تعداد فارغ التحصیل لیسانس بیکار به وکیل بیکار تبدیل می شوند که خود این موضوع به نوعی باعث اشکال در فساد می تواند بشود.
اما در این راستا یک عضو هیات مدیره کانون وکلا با این موضوع مخالف می باشد و بر این اعتقاد است که با وجود حدود 20 میلیون پرونده قضایی در دادگستری، تعزیرات و شورای حل اختلاف و با استناد به اصل قانون اساسی که همه افراد باید وکیل داشته باشند، پس افزایش تعداد وکلا هیچ اشکالی ندارد.
سید محمود علیزاده طباطبایی می گوید: من این موضوع را اصلا قبول ندارم؛ داشتن وکیل حق همه مردم است و حتی قانون اساسی به صراحت بیان می کند که هر کس توان مالی برای گرفتن وکیل را ندارد، دولت باید برایش وکیل بگیرد.
وی ادامه می دهد: فکر می کنم کمتر از 10 درصد پرونده های دادگستری با حضور وکیل برگزار می شود و اگر وکلا حضور داشته باشند و دولت و حاکمیت زمینه حضور وکیل در همه پرونده ها را فراهم کند، آمار پرونده ها بشدت کاهش پیدا خواهد کرد.
آزمون ورودی کارآموزی هیچ مبنای قانونی نداردعلیزاده با بیان اینکه تا قبل از بازگشایی مجدد کانون و حتی بعد از آن یعنی قبل از سال 78 آزمون ورود به کانون وکلا وجود نداشت و فقط اختبار آخر دوره است که مبنای قانونی دارد.
وی بر این باور است که هر فارغ التحصیل حقوق می تواند کارآموز وکالت شود؛ ولی در آخر دوره بایستی یک اختبار داشته باشد که خبریت در کار وکالتش تایید شود.
عضو هیات مدیره کانون وکلا تاکید می کند که برپایی آزمون تستی وکالت دکانی برای یک عده و تخصص پرورش کسانی شده که تنها باید تست زدن را بلد باشند.
بحث وکیل خانواده ابتدا باید فرهنگسازی شودخبرنگار ایرنا در ادامه با طرح این موضوع که می توان همانند پزشک خانواده وکیل خانواده هم داشته باشیم و اینکه بنابر منشور حقوق شهروندی هر کسی حق دارد یک وکیل داشته باشد، نظر رییس اسکودا را پرسید.
وی می گوید: ابتدا سراسر مردم ایران آموزش ببینند که وکیل چیست و چه فایده ای برای آنها دارد، بعد به دنبال بحث وکیل خانواده برویم.
کشاورز ادامه می دهد: اصولا موضوع وکیل خانواده بحث خوبی است، اما اول باید فرهنگسازی شود و مردم به فرهنگ استفاده از وکیل عادت کنند بعد این طرح اجرا شود.
داشتن وکیل خانواده به کاهش پرونده ها کمک فراوانی می کندعلیزاده طباطبایی نیز اینگونه بیان می کند: داشتن وکیل خانواده یکی از ضروریات است و در قانون اساسی هم آمده که همه می توانند در دادگاه ها وکیل داشته باشند، کسانی که توان گرفتن وکیل ندارند دولت باید برای آنها وکیل بگیرد.
وی با بیان اینکه مردم با حقوق شان آشنا نیستند، می افزاید: مردم ما هم در ادارات و هم محیط بیرون از اداره با حقوق همدیگر و مردم آشنا نیستند و اگر این کار انجام شود و بویژه دولت کمک کند که وکیل خانواده شکل بگیرد، در دانستن حقوق شهروندی و کاهش پرونده ها کمک فراوانی می کند.
تعداد پذیرش زیاد دانشجوی حقوق دلیل افزایش تعداد شرکت کننده هارییس اسکودا تعداد ظرفیت بیش از حد پذیرش دانشجو در رشته حقوق را معضل اصلی در این زمینه عنوان می کند و می گوید: تعداد شرکت کننده های آزمون وکالت در یک سال به خاطر پذیرش بیش از حد دانشجویان حقوق بالا است.
کشاورز اضافه می کند: به طور کلی دانشکده های حقوق کتاب محور هستند و نزدیک به یکصد دانشکده حقوق در سراسر کشور وجود دارد و بدون هیچ محاسبه و حساب کتابی مرتب فارغ التحصیلان حقوق به جامعه اضافه می شوند.
رییس اسکودا معتقد است که وزارت علوم تحقیقات و فناوری و دستگاه های برنامه ریزی کلان کشور باید برای این موضوع فکری کنند و به اندازه نیاز کشور، فارغ التحصیل حقوق تربیت کنند.
کشاورز ادامه می دهد: وقتی بدون در نظر گرفتن نیازها دانشجو تربیت می شود، فارغ التحصیلان این رشته تحصیلی نیز به دنبال بازار کار می روند و در آزمون وکالت شرکت می کنند.
وی اظهار می دارد: این مورد هیچ ارتباطی به کانون ها ندارد و کانون ها بر مبنای کمیسیون ماده 1 قانون شرکت ها اخذ پروانه وکالت تعداد نیاز را تعیین می کند و کانون ها هم تعداد مورد نیازشان را جذب می کنند.
مهم تر از علم و تجربه/ انگیزه را برای امر وکالت مهم می دانمعلیزاده طباطبایی اما با داشتن نظری کاملا مخالف می گوید: نه علم و نه تجربه هیچکدام در امر وکالت آنگونه که باید مهم باشد، نیست؛ چرا که تحصیلکرده حقوق تا انگیزه نداشته باشد، نمی تواند وکیل خوبی باشد.
وی با اشاره به سابقه تدریس خود در دانشگاه آزاد ادامه می دهد: 8 سال در دانشگاه آزاد تدریس می کردم و دانشجویان را به زندان اوین می بردم و به دانشجویان می گفتم همانند دانشجویان رشته پزشکی که باید یک دوره در بیمارستان بمانند، آنها هم یک دوره زندان را ببینند و متوجه شوند با چه افراد و چه سیستمی سر و کار دارند.
عضو هیات مدیره کانون وکلا اضافه می کند: این دانشجویان با این مراجعه تا حدی انگیزه پیدا کرده بودند که تقریبا 90 درصدشان با اینکه فارغ التحصیل دانشگاه آزاد بودند، ولی به خاطر همین انگیزه وکیل شدند.
به گفته علیزاده طباطبایی در رشته حقوق کسی که انگیزه داشته باشد، می تواند تجربه و علمش را با مراجعه به کتابخانه و مراجعی که در دسترس است به آسانی به دست بیاورد.
علیزاده در پاسخ به این سوال که آیا همه تحصیلکرده های حقوق الزاما باید وکیل شوند، می گوید: هیچ الزامی نیست که همه تحصیلکرده های رشته حقوق وکیل شوند اما همه آنها باید مرتبط با رشته تحصیلی خود اشتغال داشته باشند.
وی ادامه می دهد: آنها باید وکیل، قاضی، مشاور حقوقی، کارشناس حقوقی، کارشناس ثبت، دفتردار اسناد رسمی و یکی از این مشاغل باشند.
مخالفت با حذف آزمون وکالت، تنگ نظری استعلیزاده در مورد علت مخالفت اسکودا با حذف آزمون وکالت، آن را بیشتر ناشی از تنگ نظری می داند و می گوید: این تنگ نظری بیبشتر در رقابت و مقابله با اصل 187 قانون اساسی است و من اساتید بنام حقوق را می شناسم که چندین دوره در آزمون وکالت رد شده اند.
به اعتقاد علیزاده این افراد کسانی هستند که کانون وکلا باید از آنها دعوت کند و جزو افتخارات کانون وکلا می توانند باشند، ولی به خاطر لج و لجبازی در آزمون کارآموزی رد شدند و اساتید بسیاری هم به خاطر همین حساسیت ها احتیاط کردند و در آزمون شرکت نکردند.
وی می گوید: هر کس از دانشکده حقوق فارغ التحصیل شده صلاحیت گرفتن پرونده کارآموزی را دارد و اگر دوره کارآموزی را با موفقیت بگذارند، می تواند وکیل شود و این سخت گیری ها را بی مورد می دانم.
