فابیوس: ایران می‌تواند غنی‌سازی کند

«لوران فابیوس» یکی از دیپلمات‌های برجسته اروپایی است. اما پیش از مذاکرات هسته‌ای میان تهران و شش قدرت جهانی در میان ایرانیان چندان شناخته‌شده نبود. موضع سخت او در دومین دور مذاکرات «ژنو» موجب برخاستن موجی از نفرت در میان ایرانیانی شد که تا پیش از این با دیدگاهی مثبت به فرانسه و دیپلماسی این کشور می‌نگریستند.

هرچند سفیر پاریس در تهران پیش از این در گفت‌وگو با «شرق» تلاش کرد از میزان این ناخرسندی بکاهد و موضع سرسختانه وزیر خارجه کشورش را در راستای دستیابی به توافقی «واقعا قابل اجرا» توجیه کند. وزیر امور خارجه فرانسه نه‌تنها در مذاکرات هسته‌ای ایران نقش مهمی ایفا کرده است بلکه در جریان بحران جاری اوکراین و تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان بحران سوریه نیز بسیار تاثیرگذار بوده است. در انتهای سفر او به ایالات متحده و چین، او روز پنجشنبه در دفتر خود با «لالی ویموث» خبرنگار «واشنگتن‌پست» در مورد آینده تحریم‌ها علیه روسیه، برنامه هسته‌ای ایران و چشم‌انداز بحران سوریه به گفت‌وگو نشست:

 نظر شما در مورد اظهارات اخیر ولادیمیر پوتین مبنی بر عقب‌نشینی نیروهای نظامی روسیه به مرز اوکراین چیست؟
من با وزیر [امور خارجه] سرگئی لاوروف صحبت کردم. او گفت که تصمیم گرفته‌اند تا ارتش را از مرز عقب بکشند. البته تعدادی را برای محافظت نگه خواهند داشت. مهم‌ترین نکته‌ای که رییس‌جمهور پوتین گفت، این است که او درخواست خواهد کرد که رفراندوم را به تعویق بیندازند (رفراندومی که یکشنبه در شرق اوکراین و درباره استقلال آن به انجام خواهد رسید). این گفته پوتین به نحوی پذیرش و قبول انتخابات ریاست‌جمهوری در 25می‌ (4خرداد) است. برای ما موضوع اصلی، انتخابات ریاست‌جمهوری است. در حال حاضر هیچ رییس‌جمهوری در اوکراین وجود ندارد. بنابراین حتما باید انتخابات در 25می ‌(4خرداد) برگزار شود.

 نظرتان در مورد اعمال تحریم‌های بیشتر علیه مسکو چیست؟
این مساله به انتخابات بستگی دارد. اگر عملی انجام بپذیرد که مانع اجرای آن شود یا آن را به نحوی غیرقانونی و نامشروع جلوه دهد، ما تحریم‌ها را تشدید خواهیم کرد. برعکس، اگر تلاش‌ها در جهت برگزاری آن باشد، هیچ دلیلی برای تحریم‌های بیشتر وجود ندارد.

 مقام‌های رسمی اوکراین بر این باورند که استراتژی روسیه جلوگیری از برگزاری انتخابات است.
من بعد از صحبت با طرف روسی، کاملا مخالف این فکر می‌کنم. روس‌ها می‌گویند دولت کنونی اوکراین قانونی نیست. در نتیجه آنها چگونه می‌توانند در مسیر جلوگیری از انتخابات گام بردارند؟ اگر شما می‌خواهید قدرتی قانونی و مشروع داشته باشید، باید در مسیر انتخابات پیش بروید.

 اما ایالات متحده می‌گوید که حرکتی دال بر عقب‌نشینی نیروهای روسی در مرز اوکراین مشاهده نمی‌کند.
اظهارنظر پوتین در این باره خیلی واضح نبود. اما امروز صبح لاوروف تصدیق کرد که ارتش روسیه در حال بازگشت است. ما در حال بررسی هستیم.

 لاوروف چند روز قبل دقیقا چیزی مخالف آنچه پوتین گفت اظهار کرد... او پرسید که چگونه می‌توان در کشوری که اشغال شده انتخابات برگزار کرد.
بر این گمان هستم که در سیستم روسیه حرف اول و آخر را پوتین می‌زند.

 بسیاری بر این باورند پوتین غیرقابل توقف است. او کریمه را گرفته است و در شرق و جنوب اوکراین شهرهای دیگر را یکی بعد از دیگری می‌گیرد.
فهمیدن اینکه در سر پوتین چه می‌گذرد بسیار سخت است اما ما باید در مورد آنچه در ذهن خودمان می‌گذرد صادق و شفاف باشیم. این برای همه واضح است که پیوستن کریمه [به روسیه] غیرقابل‌قبول است. شما نمی‌توانید بپذیرید که یک کشور، کشوری دیگر را به خود الحاق کند. تا جایی‌که به بقیه اوکراین مربوط است، ما باید از دولت اوکراین بخواهیم تا انتخابات را برگزار کند و در این راه از آنها حمایت کنیم. از یک‌سو، ما نمی‌توانیم بپذیریم که بخشی از اوکراین به روسیه اضافه شود یا توسط روسیه کنترل یا اشغال شود. از سوی دیگر، ما نباید در فکر جنگ با روسیه باشیم. در حدفاصل بین این‌دو، شما گزینه دیپلماسی و تحریم برای اعمال را فشار دارید.

 تعداد زیادی از کشورهای اروپایی به گاز روسیه وابسته هستند. این امر تلاش برای تحریم‌های حوزه‌ای علیه روسیه را سخت می‌کند.
این کار ساده‌ای نیست، اما ایران را نگاه کنید. تحریم‌ها وسیله‌ای است که می‌تواند مفید واقع شود.

 شما نقش تاثیرگذاری در جریان مذاکرات هسته‌ای ایران داشتید و حتی در اولین دور مذاکرات توافق اولیه جلسه را ترک کردید. موقعیت الان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
امیدوارم به راه‌حلی قطعی دست یابیم. همه از اینکه دیگر تهدید هسته‌ای وجود نداشته باشد، خوشحال خواهند شد. موضع ما بسیار روشن است: انرژی هسته‌ای برای مصارف داخلی و صلح‌آمیز آری، بمب اتم خیر. بسیار واضح است. برگردیم به مذاکراتی که با هم داشتیم، موضع من این بود که می‌خواهم با هم به توافق برسیم؛ توافقی قرص و محکم. در مرحله اول توافق صورت گرفته به اندازه کافی مستحکم نبود از این رو، با اعضای 1+5 مذاکراتی داشتیم. درنهایت تصمیم و موضعی مشترک گرفتیم. جواب ایران در ابتدا منفی بود اما بعد از 10 روز آنها پذیرفتند.

 با این اوصاف، شما توافق اولیه را محکم‌تر کردید؟
باید بگویم نتیجه‌ای که در انتها به دست آمد بهتر از توافق اولیه بود. این نکته را نیز باید اضافه کنم که مشکلات ما با روسیه و اوکراین تا به‌حال تاثیری بر مذاکرات هسته‌ای ایران نداشته است.

 ایران دیگر بر سر عبارت حق غنی‌سازی پافشاری نمی‌کند؟
ما این عبارت را در مرحله اول نپذیرفتیم. می‌تواند میزانی از غنی‌سازی وجود داشته باشد به شرط اینکه محدود باشد و اهداف نظامی نداشته باشد.

 درست است که دولت اوباما در تلاش است تا ماه جولای به توافق نهایی با ایران دست یابد؟
تا انتهای جولای، البته این تاریخ می‌تواند تا شش ماه دیگر به تعویق بیفتد. در صورت رسیدن به یک راه‌حل، فوق‌العاده خواهد بود.

 زمانی که اوباما، بشار اسد را تهدید به حمله نظامی در صورت استفاده از سلاح شیمیایی کرد، شما پذیرفتید که در حمله نظامی همراه آمریکا باشید. اما آتش شما بعد از کوتاه آمدن اوباما فروکش کرد. این شرمساری بزرگی برای شما و رییس‌جمهوری اولاند بود.
ما رابطه بسیار خوبی با دولت آمریکا داریم. در مورد تراژدی سوریه- با وجود اینکه مردم امروزه کمتر راجع به آن حرف می‌زنند اما همچنان تراژدی است- هر روز صدها نفر کشته می‌شوند.