فرارو-دوتار شرق و جنوب خراسان به طور کلی بیشتر کاربرد مناجات خوانی و عرفانی دارد و به خصوص در ماه مبارک رمضان در زمان سحر و بعد از افطار مورد استفاده قرار می گیرد.
غلامعلی پور عطایی در گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی موسیقی ایران(نای)، درباره جایگاه دوتار خراسان در مناجات های ماه مبارک رمضان گفت: دوتار شرق و جنوب خراسان به طور کلی بیشتر کاربرد مناجات خوانی و عرفانی دارد و به خصوص در ماه مبارک رمضان هم در زمان سحر و هم افطار مورد استفاده قرار می گیرد.
این دوتار نواز برجسته و پژوهشگر موسیقی خراسان در ادامه افزود: در قدیم ترها که بلندگو و وسایل ارتباط جمعی تا این حد پیشرفت نکرده بود دوتار نوازها به روی بام ها می رفتند و برای بیدار کردن و سحری خوردن مردم، مناجات ها و دعاهای مخصوصی را اجرا می کردند.
وی همچنین عنوان کرد: این اجراها در ماه مبارک رمضان هم در زمان سحر اجرا می شد و هم بعد از افطار که معمولا مردم به شب زنده داری و استفاده از این شب های پر فیض می پرداختند؛ دوتار در فرهنگ شرق و جنوب خراسان جایگاه ویژه ای داشت و معمولا نعت ها و منقبت ها و مناجات های متعددی در ماه رمضان اجرا می شد. هنوز هم این فرهنگ در بین مردم خراسان وجود دارد.
غلامعلی پور عطایی ادامه داد: در شب های قدر نیز مناجات نامه های متعددی اجرا می شود که از آن جمله می توان به مناجات نامه هایی با استفاده از اشعار خواجه عبدالله انصاری، مولانا، عبدالرحمان جامی، حسن خرقانی، قاسم انوار، جنید بغدادی، بیدل، امیرخسرو دهلوی، مولانا جلال الدین فقهی سلجوقی و اقبال لاهوری اشاره کرد.
این پژوهشگر افزود: برای مثال مناجات نامه مولانا جلال الدین فقهی سلجوقی که در شب های قدر اجرا می شود معمولا در فضای شور نواخته و خوانده می شود؛ یا مناجات های دیگری هستند که در همین فضای شور و یا ماهور اجرا می شوند.
