حجت‌الاسلام محمدرضا
ميرتاج‌الديني، معاون پارلماني دولت دهم بر اين باور است كه هنوز مردم
مي‌خواهند احمدي‌نژاد برگردد و اعتقاد دارد كه مجلس بعدي مجلس اصولگرايان
است و طيف اصولگريان هم جبهه پايداري را تنها نمي‌گذارند. وی معتقد است كه
دولت يازدهم درك كرد كه مردم به دولت قبل تعصب دارند و براي همين بود كه
انتقادات خود به دولت قبل را متوقف كرد و به راهكارهايي براي تحقق وعده‌هاي
خود انديشيد. مشروح گفت‌وگو ميرتاج الديني با«آرمان»را در ذيل مي‌خوانيد:
با توجه به اينكه يكسال و يك ماه از آغاز فعاليت دولت تدبير واميد مي‌گذرد، عملكرد اين دولت را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
با توجه به سابقه كاري كه در مجلس و دولت داشتم عملكرد يكسال را براي
ارزيابي كافي نمي‌دانم. در يك سال طليعه حركتي دولت مشخص مي‌شود، بنابراين
نبايد انتظار كارهاي عملياتي اثربخش را از يك دولت در سال اول فعاليتش
داشته باشيم بلكه رويكردها، جهت‌گيري‌ها، برنامه‌ريزي‌ها بيشتر در اين يك
سال معلوم مي‌شود. باز زماني يك سال زمان كافي براي اظهارنظر به عملكرد
دولت نيست.
با توجه به اينكه به جهت‌گيري و برنامه‌ريزي‌هاي دولت اشاره كرديد، فكر
مي‌كنيد اين دولت توانست در همين مسير گام‌هاي خوبي بردارد؟
اگر بخواهم به اين سوال به نحو ديگري پاسخ بدهم، بايد بگويم كه تا
اندازه‌اي جهت‌گيري‌ها و رويكردهاي دولت در اين يكسال مشخص شده است. عملكرد
دولت در اين مدت كه كارخود را آغاز كرده است به صورت نسبي ديدم؛ دولت آقاي
روحاني با يك رويكرد نقادي تمام عيار نسبت به دولت قبلي بروز و ظهور داشت و
به نوعي مي‌خواستند همه آنچه را كه دولت قبلي انجام داده بود را زير تيغ
نقد خودشان قرار دهند.
به هر حال آنچه تحويل دولت يازدهم شد ماحصل عملكرد دولت قبل بود كه بايد به اطلاع جامعه مي‌رسيد.
اينطور چرا نمي‌گوييد كه به دليل ورود مديران و مسئولان جديد به دستگاه‌ها
و نهادها، طبيعي است كه وضعيت موجود را بررسي كنند و گزارش‌هايي به دولت و
شخص آقاي رئيس‌جمهور بدهند كه متاسفانه همه اين گزارش‌ها، اظهارنظرها با
رويكرد انتقادي بود. بر‌اين اعتقاد هستم که عملكرد دولت يازدهم در اين بخش،
يك جهت‌گيري ناقص بود و درست نبود چرا كه هر دولتي كه بر سر كار مي‌آيد
بايد همت خود را معطوف به اين امر كند كه مشكلات جامعه و مردم را حل كند و
آثار خوبي از خود به جاي بگذارد.
اينكه يك نفر بيايد همه اقدامات و
فعاليت‌هاي دولت قبل از خودش را نفي كند، رويكرد درستي نيست بلكه بايد با
اين جهت پيش برويم كه كارهاي و اقدامات مثبتي در گذشته انجام شده و مثلا
اين اقدامات بزرگ هم بوده است البته حالا قرار نيست وارد ارزيابي دولت قبلي
شويم. اين موضوع را هم لازم است مطرح كنم كه در كارهاي بزرگ، اشتباهاتي
هم رخ مي‌دهد و نواقصي هم پيش مي‌آيد. ما اگر اشتباهات و نواقص را در كنار
كارهايي كه انجام شده است بيان كنيم، مردم بيشتر مي‌پذيرند تا اينكه تنها
بخواهيم نفي كنيم. بنابراين اين رويكرد در ماه‌هاي اول دولت يازدهم بيشتر
بود كه شاهد بوديم اين انتقادها در جامعه پس زده شد و جواب نداد كه حتي
دولت از نيمه دوم سال اول رويكردش عوض شد.
منظورتان از تغيير رويكرد دولت چيست؟
يعني دولت و رئيس‌جمهور به سمتي رفتند كه كارها و اقدامات خودشان را عنوان
كنند. دولت در شش ماه اول كاري خود نمي‌توانست گزارشي از كارهايش ارائه
بدهد به همين دليل انتقاد از دولت قبل را پيش روي خود قرار داد حتي در
گزارش صد روزه آقاي رئيس‌جمهور همين جهت‌گيري و رويكردها ديده مي‌شد يعني
تمام آن، نقد دولت گذشته بود و در جامعه هم انتقادهاي زيادي به اين مساله
وارد شد بنابراين از نيمه دوم سال گذشته يعني در يك سال اول دولت، جهت‌گيري
دولت يك مقدار اصلاح شد و دولتمردان و رئيس‌جمهور به ميزاني از كارهاي
خودشان گفتند و البته انتقاد بطور كامل قطع نشد و در بخش‌هايي باز هم
انتقاد كردند.
فكر نمي‌كنيد دولت قبل جاي نقد داشت ؟
من اين موضوع را نفي نكردم املاي نانوشته غلط ندارد. دولتي 8 سال روي كار
باشد حتما جاي نقد دارد. بعضي‌ها همين يك سال عملكرد آقاي روحاني در دولت
يازدهم را چقدر نقد مي‌كنند. 4 سال دولت تكميل شود، باز عده‌اي نقد
مي‌كنند. كسي كه روي كار است، بطور حتم براي حل مشكلات، فعاليت و تلاش
مي‌كند اما همه مشكلات را نمي‌تواند حل كند. نواقصي هم حتما وجود دارد. در
زمان آقاي احمدي‌نژاد، شخص رئيس‌جمهور فضاي نقد را باز گذاشته بود و با
توجه به اينكه فضا باز بود، نقد دولت‌هاي قبل نسبت به آن دولت كمتر به گوش
مي‌رسيد و يكي هم مخالفين و منتقدين دولت‌هاي نهم ودهم بيشتر بودند.
باز هم
تكرار مي‌كنم كه فضاي نقد در اينجا بازتر بود در حالي كه در گذشته اينچنين
نبود. زمان آقاي خاتمي هم يكپارچه دوم خردادي‌ها و اصلاح‌طلب‌ها از
رئيس‌جمهور و دولت حمايت مي‌كردند و فقط جريان ارزشي كه آن موقع اصولگرايان
بودند و بعدها جبهه اصولگرايان شكل گرفت، انتقاد مي‌كردند اما نسبت به
دولت‌هاي نهم ودهم، جريان اصلاح‌طلب مخالف بود، نقد تمام عيار داشت و علاوه
بر آن بخش‌ها و طيف‌هايي از داخل جريان اصولگرا دولت‌هاي نهم و دهم را نقد
مي‌كردند.
خيلي از تحليل گران سياسي بر اين باور هستند كه آقاي روحاني يك ويرانه را تحويل گرفت.
من اين را قبول ندارم براي اينكه آقاي احمدي‌نژاد چندين بار در سال آخر
حضورخود در دولت، گزارش‌هاي بسيار جامع و گسترده‌اي ارائه كرد. او هم در
ديدار همه مسئولين و كارگزاران با مقام معظم رهبري و هم دو يا سه مورد به
تلويزيون آمد و به همه مردم گزارش داد. اگر اين گزارش‌ها را ببينيم و
منصفانه نگاه كنيم، در بخش‌هاي مختلف توليد صنعت، فولاد، سيمان، برق،
جاده‌سازي، مسكن و... همه اينها معلوم مي‌شود كه دولت‌هاي نهم و دهم حداقل
سه تا چهار برابر دولت‌هاي قبلي كار كرده است.
چطور كسي مي‌تواند آنقدر
غير‌منصفانه قضاوت كند و بگويد ويرانه‌اي را تحويل گرفته است. براي نمونه
برق ما از 37 هزار مگاوات به حدود 70 هزار مگا وايت رسيده بود. ما در كشور
قطعي برقي نداشتيم، حتي صادرات هم داشتيم؛ اين مي‌شود ويرانه؟ ساخت نزديك 2
ميليون مسكن مهر در دولت‌هاي قبلي برنامه‌ريزي شد و نزديك يك ميليون و
سيصد هزار عدد از آنها تمام شده بود. 700 مسكن براي تكميل ماند كه به اين
دولت تحويل شد. اگر ما براي هر خانواده متوسط طبقات پايين 4-5 نفر در نظر
بگيريم، مشكل مسكن يك ميليون مسكن مهر يعني 5 ميليون نفر و اگر 300 تا هم
آنجا حساب كنيم، 6 ميليون و 500 هزار نفر حل شده بود، اين ويرانه است؟
هر
دولت بيايد و مشكل مسكن دو ميليون نفر را حل كند، شاهكار انجام داده است
اينها مي‌گويند كه ويرانه است. چون هنوز عملكردي از خودشان نداشتند كه به
مردم گزارش بدهند، بايد گذشته را نقد مي‌كردند كه اين روش در جامعه جواب
نداد چون بالاخره مردم عملكرد دولت را مي‌ديدند. دولتي كه چهار دوره كل
كشور را بگردد و كل كابينه را بردارد، ببرد به مناطق دور و نزديك استاني،
كار آساني نبود. يك زماني همه متمركز مي‌شدند در مركز كشور و استان‌هاي
ديگر هم به دولت توجه داشتند ولي اين رويكرد را آقاي احمدي‌نژاد شروع كرد و
دو دوره هم ادامه داد. اگر سال آخر يك سري مشكلات پيش آمد كه اگر آن
مشكلات نبود، بيشتر از اين هم مي‌توانست برود. اگر من اينطور بحث مي‌كنم به
اين معنا نيست كه بگويم هيچ انتقادي وارد نيست.
اشاره به سفرهاي استاني داشتيد، چرا آقاي احمدي‌نژاد بصورت فله‌اي مصوب و طرح‌هاي عمراني و غير عمراني را تصويب مي‌كرد؟
جواب شما را اينگونه بدهم كه هر چه جلوتر مي‌رويم، قضايا بيشتر روشن
مي‌شود اول اين صحبتي كه شما مي‌كنيد، درست نيست. خوشبختانه بعد از يكسال
از عمر دولت جديد، قضايا دارد بيشتر روشن مي‌شود. اين حركت حركت مثبت و
مقبولي بود كه الان اين دولت هم آغاز كرده است.
چه حركتي؟
آقاي احمدي‌نژاد نخستين جلسه هيات دولت را در مشهد تشكيل داد ولي آقاي
روحاني آن را به تاخير انداخت كه در همين سفر من در خبرها شنيدم 190 تصميم
درباره استان خراسان گرفتند، اين فله‌اي نيست؟
بهتر از ما مي‌دانيد كه تصميم با تصويب تفاوت دارد.
بله مزاح لفظي كه نداريم؛ اسمش را بذاريم تصميم يا مصوبه يك چيز است.
آقاي ميرتاج الديني تصميم و تصويب معنايش متفاوت است.
از شما بعيداست اين را مي‌گوييد، من در دولت بودم، در دولت قبلي هم بعدها
براي اينكه بحث‌هاي حقوقي بين دولت و مجلس پيش آمده بود، مصوبه را عنوان
ديگري مي‌گفتند ولي ماهيت هم يك چيز است. بالاخره تصميم مي‌گيرند كه مثلا
جاده‌اي در اين روستا يا در استان اصلاح يا ساخته بشود، يك بيمارستاني
ساخته شود، پلي ساخته شود، اينها تصميمات است اسمش را مي‌شود مصوبه گذاشت.
دولت قبلي بدون حضور هيچ كارشناسي و در همان استان مصوبه‌ها را تصويب مي‌كرد؟
خير؛ اينطور نبود. دولت دهم قبل از اينكه به شهري سفر كند، مسائل و مشكلات
آنجا را بررسي و حتي جلساتي نيز مي‌گذاشتند. اين صحبت‌هایي كه مي‌شود
شانتاژ و فضا‌سازي تبليغاتي بود كه عده‌اي هم عليه دولت آن موقع راه
انداخته بودند. من در جريان كار بودم؛ از دو سه ماه قبل كه عزيزان
مي‌خواستند به يك استاني بروند، كارها شروع مي‌شد. اول در خود استان،
كارگروه‌هاي مختلف معاون عمراني استاندار درگير بودند.
در شهرها پيشنهادهاي
خودشان را مي‌دانند و بعد اين پيشنهادات به استان مي‌رسيد و در آنجا بررسي
مي‌كردند. يكي دوهفته قبل از سفر مي‌آمدند در تهران، جلساتي با حضور معاون
اول برگزار مي‌شد و اين پيشنهادات را بررسي مي‌كردند و يك جلساتي هم با
حضور نمايندگان مجلس براي همين موضوع تشكيل مي‌شد. من، خودم به عنوان معاون
پارلماني آن دولت، از نزديك شاهد بودم كه پيشنهادات را سبك و سنگين
مي‌كردند. در نهايت از اين پيشنهادات، برخي را براي هر كدام از
وزارتخانه‌ها مي‌گذاشتند و درباره آنها تصميماتي مي‌گرفتند و مي‌آوردند در
دولت چون در دولت بايد تصويب مي‌شد. دور آخر سفرها هم مصوبات سفرهاي قبلي
را بررسي مي‌كردند و مي‌گفتند وزارت صنعت و معدن، 20 تصميم درباره
وزارتخانه شماست كه بايد انجام مي‌داديد. به آنها مي‌گفتند از اين 20
مصوبه، به 10 مصوبه عمل كرديد و 10 مصوبه ديگر مانده است و بايد درباره
عملياتي نشدن آنها توضيح دهيد.
به بحث ديگري بپردازيم؛ راستي دانشگاه ايرانيان آقاي احمدي‌نژاد به كجا رسيده است؟
در جريان جزيياتش نيستم از اين سوال عبور كنيم.
آقاي تركان يك صحبتي داشتند مبني بر اينكه هنوز دولت قبل اتومبيل‌ها و ساختمان‌هاي اداري را برنگردانده است. چرا برنمي‌گردانند؟
اين هم من در جزيياتش نيستم. معاون نهاد آقاي بقايي بود و مي‌توانيد از
ايشان چنين سوالي را بپرسيد ولي يكي از اتومبيل‌های دولت تا يك ماه و نيم
در اختيار من بود تا اينكه منتقل شديم به صداو سيما و ماشين‌ها را به نهاد
رياست‌جمهوري تحويل داديم. ماشيني كه در اختيار بقيه وزرا بود، هم همينطور
حالا اگر چيزي باشد، من در جريان نيستم.
انتخابات مجلس دهم را چطور مي‌بينيد؟
انتخابات مجلس دهم مي‌تواند يكي از پرشورترين، رقابتي‌ترين و حساس‌ترين
رقابت‌ها باشد. به دليل اينكه جريان اصولگرا در انتخابات
ريــاست‌جــمــهـوري، شكست خورده بود و يك مقدار خودشان را جمع وجور
كرده‌اند.
فكر مي‌كنيد دليل اصلي شكست آنها چه بود؟
چون در دو، سه انتخابات پيروزي پشت سر هم مثل رياست‌جمهوري، مجالس هفتم و
هشتم حتي نهم شدند و اين موضوع آنها را يك مقدار خاطر جمع كرده بود كه
هميشه رويكرد مردم به آنهاست و رقابت در داخل جريان اصولگرايي ايجاد شده
بود. اين انتخابات رياست‌جمهوري اخير كه جريان اصولگرا با تشتت آمد،
كانديداهاي متعدد داشت و جريان اصلاح‌طلب تدبير كرد، كانديداهايشان را يكي
كردند و پيروز شدند.
اين انتخابات طبعا يك هشدار براي جريان اصولگرا بود و
به آنها فهماند در انتخابات مجلس تلاش بيشتري داشته و طيف‌هاي درون اين
جبهه و جريان به هم نزديك شوند. از طرف ديگر با توجه به پيروزي‌اي كه آقاي
روحاني در رياست‌جمهوري داشتند، طرفداران ايشان و همينطور جريانات نزديك به
جريان اصلاح‌طلبي يا طيف‌هايي از داخل جريان اصلاح‌طلبي براي انتخابات
مجلس فعال‌تر خواهند شد چون اكثريت مجلس در دوره دهم، بسيار تعيين‌كننده
است بنابراين انتخابات مجلس بعدي را پر شور و رقابتي مي‌دانم و چون
انتخابات مجلس مثل انتخابات رياست‌جمهوري نيست كه يك نفر نماد يك جريان
مي‌شود و همه به او اقبال مي‌كنند. مجلس واقعا مجلس مردمي است و در
شهرستانها، شهرهاي كوچك و شهرهاي بزرگ، مردم نماينده خودشان را انتخاب
مي‌كنند.
بنابراين نمايندگان فعلي پايگاه مردمي دارند و فارغ از جريان
سياسي و فارغ از اينكه مربوط به كدام جريان سياسي هستند از پايگاه مردمي
برخوردارند كه بر همين اساس ارتباطات مردمي آنها قوي است و اين ارتباط را
با مردم هم حفظ كردند. به دليل اينكه بنده چون هم در مجلس بودم و هم
ارتباطات پارلماني داشتم و دارم، يكي از دغدغه‌هاي بسيار جدي و هميشگي
نمايندگان مجلس پيگيري مشكلات و مسائل حوزه انتخاباتي خودشان و حل مشكلات
مردم است كه اين رويكرد همچنان محفوظ است و آن را ادامه مي‌دهند، بنابراين
يك پايگاه مردمي دارند.
پيش بيني مي‌كنيد مجلس دهم مجلس اصولگرا مي‌شود؟
من پيش بيني نمي‌كنم اما اقليت آن مجلس جاندار و قوي خواهد بود.
همچنان جبهه پايداري سر جايش هست؟
جبهه پايداري يك طيف از اصولگرايان است.
طيف سياسي خارج مجلس جبهه پايداري چطور؟
آنها هم در داخل جريان اصولگرا هستند. اينها با هم كنار مي‌آيند و با جريان اصولگرايان مي‌شوند.
تعامل دولت و مجلس را چطور مي‌بينيد؟
هيات رئيسه مجلس تلاشش بر اين است تعامل بين دولت و مجلس خوب باشد. اين
رويكرد را مي‌پسندم و بدان اعتقاد دارم. معتقدم بايد دولت را براي حل
مشكلات جامعه كمك كرد چون بار سنگين اداري كشور بر دوش دولت است. اگر دولت
در كشمكش مسائل سياسي قرار بگيرد، نخستين قرباني اين كشمكش، مردم هستند و
مسائل و مشكلات جامعه حل نمي‌شود. اگر مجالس گذشته را از ابتدا بررسي كنيم،
هميشه رويكرد مجالس اين بوده كه هيات رئيسه مجلس و شخص رئيس مجلس سعي
مي‌كردند تعامل منطقي بين دولت و مجلس شكل بگيرد و بتوانند به دولت كمك كند
الان هم اين رويكرد وجود دارد.
اين تاكيد بايد در مجلس بعدي هم حفظ شود.
در بدنه مجلس، منتقدين جدي براي دولت وجود دارد ولي همينطور كه اشاره كردم،
رقابت‌هاي سياسي در جاي خودش و جامعه پويا و سياسي اين رقابت‌ها را هميشه
خواهد داشت و نمي‌توانيم اينها را حذف كنيم چون از بالندگي جامعه مي‌كاهد
اما براي حل معضلات جامعه به صورت اقتصادي و معيشت مردم، هميشه رويكرد
تعاملي را بايد حفظ كنيم مجلس هم بايد به كمك دولت بياید در اين جريان دولت
بتواند مشكلات مردم را حل كند.
تعامل دولت قبل و مجلس را چطور مي‌بينيد؟
تعامل دولت قبل با مجلس در 6 سال اول خوب بود دو سال آخر اين رابطه خيلي بهم خورد.
دليلش را در چه مي‌بينيد؟
هميشه در اختلاف بين دولت و مجلس مسائل سياسي بيشتر تاثيرگذار است و علتش هم همين است.
اين تغيير نگرش سياسي از سوي دولت بود يا از سوي مجلس؟
انتقادها نسبت به دولت از سوي مجلس بيشتر شده بود.
فكر نمي‌كنيد به خاطر عملكرد دولت بود؟
اشاره داشتم كه عملكرد هميشه جاي نقد و بررسي دارد اما حاشيه‌هاي سياسي بيشتر غالب بود.
از چه جانب، مجلس يا دولت؟
انتقادهايي كه مجلسي‌ها به دولت داشتند.
فكر مي‌كنيد انتقادهايشان منطقي بود يا نه؟
موردي بايد بررسي شود. بطور كلي نمي‌شود نظر داد. بالاخره در مواقعي حق با مجلس و برخي اوقات هم حق با دولت بود.
ادبيات سياسي احمدي‌نژاد را چطور مي‌بينيد؟
آقاي احمدي‌نژاد ادبيات سياسي‌اش در خارج از كشور، ادبيات انقلابي و هجومي
بود و انفعالي نبود و پس از حرفي كه مي‌زد، فضاي سنگيني در سطح جهاني
ايجاد مي‌شد.
ادبيات آقاي روحاني را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
ادبيات آقاي روحاني ادبيات ديپلماتيك است.
شما كدام را مي‌پسنديد؟
معتقدم نبايد انفعالي عمل كنيم، انقلاب اسلامي در دنيا به وجود آمد نبايد
در مقابل جريانات حاكميت در جهان منفعل باشد و همين حركت كوبنده امام (ره)
بود كه در دنيا مستضعفين را جذب و آنها را عليه نهضت‌هاي آزاديبخش در جهان
جمع كرد، رويكرد انقلاب اسلامي اين است. شهيد رجايي وقتي در مجمع عمومي
سازمان ملل صحبت مي‌كند سخنراني قاطع و انقلابي در مقابل ابرقدرت‌ها ارائه
داد، پاهاي خودش را نشان مي‌دهد كه پاهاي من از رژيمي شكنجه شده كه شما از
اين رژيم حمايت مي‌كرديد. امام وقتي انقلاب كرد، بسيج مستضعفين را تشكيل
داد نه بسيج جوانان انقلابي و مسلمان ايران بلكه بسيج مستضعفين جهان و
پيام‌هايي كه دادند، با رويكرد انقلاب بود. دولت نبايد رويكرد انقلاب را
فراموش كند. دولت برآمده از اين انقلاب است البته با رعايت سه عنصر اصلي كه
مقام معظم رهبري تاكيد كرده و آن عبارت است از حكمت، مصلحت و تدبير كه
بايد رعايت شود.
آقاي احمدي‌نژاد در انتخابات شركت مي‌كند؟
چيزي اعلام نكرده است، خودش كه براي مجلس نمي‌آيد.
اطرافيان ايشان چه طور؟
من در جريان نيستم چون در مكان‌ها و مقاطع مختلف كه صحبت كرده است، نسبت
به اينكه براي مجلس كاري كرده باشد موضوعي را اعلام نكرده است.
انتخابات رياست‌جمهوري چطور؟
هنوز خيلي زود است اما مردم از الان اين خواسته را دارند.
از مديريت آقاي ضرغامي چقدر مانده است؟
درباره رياست سازمان صداوسيما، مقام معظم رهبري تصميم مي‌گيرند، بنابراين
هيچ كس مطلع نيست كه چگونه خواهد شد و تا آبان ماه حكم آقاي ضرغامي كه هست و
ايشان تا آن زمان حضور دارند. بعد از آن را بايد همه منتظر باشيم كه مقام
معظم رهبري تصميم خودشان را اعلام كنند.
