حادثه دیروز صبح سقوط داربست فلزی در منطقه سید خندان تهران آخرین نمونه از حوادث عجیب و غیر منتظره ناشی از کار در تهران است.
به گزارش تامین۲۴، اهالی منطقه سید خندان تهران اولین روز هفته خود را با یک حادثه هولناک شروع کردند. امروز حوالی ساعت ۶ صبح وقتی ساکنان خیابان سروش خود را برای رفتن به محل کار آماده می‌کردند، شاهد فروریختن داربست فلزی یک ساختمان ۶ طبقه بودند. خبرگزاری‌ها فورا تصاویری از این حادثه روی خروجی‌های خود قرار دادند، سخنگوی آتش نشانی اعلام کرد این حادثه خوشبختانه تلفات جانی در پی نداشته اما به دو خودرو، درختان و ساختمان همسایه خسارت وارد شده است. علت وقوع این حادثه وزش باد اعلام شده و طبعا یادآور حادثه طوفان خرداد ماه امسال است که خسارات زیادی روی دست پایتخت نشینان گذاشت.
در سال‌های اخیر از این دست اتفاقات عجیب بار‌ها رخ داده. حوادثی که به طور عادی کسی شانسی برای وقوعشان قائل نیست در نتیجه هشدار‌ها جدی گرفته نمی‌شود اما وقتی رخ بدهند خسارات سنگینی به جای می‌گذارند. گودبرداری غیر اصولی، سقوط دکل‌های مخابراتی و جرثقیل‌ها، ریزش سنگ نمای ساختمان‌ها، واژگونی بلوک‌های بتنی فقط چند نمونه از این موارد هستند که در همین سال‌های اخیر رخ داده‌اند. بر اساس اعلام دفتر آمار و محاسبات اقتصادی و اجتماعی سازمان تأمین اجتماعی، فقط در سه ماه اول سال جاری ۴۰۲۵ بیمه شده این سازمان دچار حوادث ناشی از کار شدند. این رقم در مقایسه با میانگین جهانی اختلاف فاحشی دارد و بخش عمده‌ای از آن مربوط به حوادث ساختمانی است.
آنطور که مهندس یاسایی کار‌شناس دادگستری توضیح می‌دهد ۷۰ درصد از حوادث ناشی از کار مربوط به حوادث ساختمانی است که می‌توان با تدابیری آن را به به کمتر از ۱۰ درصد رساند. این عضو انجمن مهندسین مجری کشور به تامین ۲۴ می گوید: «برای کاهش حواد ناشی از کار باید به اصل 95 تا 106 قانون کار مراجعه کنیم که به بسیار کامل و جامع است. در قانون کار به نقش بازرس کار توجه شده است که می تواند با بازرسی و آموزش کارفرمایان تا حد زیادی از این حوادث بکاهد یا اگر هم حادثه ای رخ می دهد کنترل شده و با عوارض کم تر باشد. ولی متاسفانه در حال حاضر در عمل به این موضوع توجه نمی شود و حتی ما به تعداد کافی بازرس کار نداریم» در ادامه چند نمونه از این حوادث جدید که شهروندان و مسئولان را غافلگیر کرده و بیم تکرار آن در آینده هم می‌رود مرور می‌کنیم.
۱. دردسری به نام دکل‌های مخابراتی
در سال جاری چند بار به خصوص بعد از توفان خرداد ماه، در صحن شورای شهر تهران درباره ایمن نبودن دکل‌های مخابراتی بحث شده است. دکل‌های مخابراتی ۲۰ تا ۳۰ متری که از در نقاط مختلف شهر سبز شده‌اند و قرار بود ابزار رفاه حال شهروندان را فراهم کنند اما بلای جان آنها شده‌اند. در همین یک سال اخیر حوادثی که به ترتیب در خیابان‌های فاطمی، مفتح و سنایی تهران رخ داد نگرانی جدیدی برای پایتخت نشینان به وجود آورده است. چندی پیش یکی از اعضای شورای شهر تهران هشدار داده بود ۸۵ درصد این دکل‌ها غیر استاندارد هستند. در شرایطی که اپراتورهای ارتباطی کشور از سختگیری‌هایی که در زمینه نصب تجهیزات مخابراتی صورت می‌گیرد گلایه‌های فراوانی دارند، مسوولان شهری از نابسامانی‌های متعددی که در این حوزه وجود دارد خبر می‌دهند. تعیین استاندارد بودن این دکل‌ها بر عهده سازمان انرژی اتمی و جانمایی و صدور مجوز نصب آنها نیز بر عهده شرکت ارتباطات شهر است. عمده این دکل‌ها متعلق به اپراتورهای تلفن همراه و شرکت‌های خدمات اینترنتی هستند. در حال حاضر ۱۸۵ شرکت خدمات اینترنتی در کشور وجود دارد که هر کدام تعداد قابل توجهی دکل برای پوشش دهی نصب می‌کنند. در سالجاری این دکل‌ها سه حادثه تلخ در تهران رقم زدند. دو مورد آنها فقط خسارت مالی به بار آورد ولی یک مورد که ۲۷ خرداد ماه رخ داد، سقوط دکل ۲۰ متری بود و در خیابان کریم خان موجب مرگ یک شهروند ۴۵ ساله شد.
۲. واژگونی پیاپی جرثقیل‌ها
ماموران آتش نشانی تهران در سال‌های اخیر با یک چالش جدید دست و پنجه نرم می‌کنند که قبلا شاید فکرش را هم نمی‌کردند. واژگونی جرثقیل‌های ساختمانی تاکنون بار‌ها به تیتر صفحات حوادث تبدیل شده است. از ماجرای معروف سقوط جرثقیل در بزرگراه صدر گرفته تا همین چند ماه پیش که یک جرثقیل ۱۰۰ تنی در سعادت آباد و یک جرثقیل ۲۵ تنی در منطقه ۱۴ واژگون شدند. یک بارهم البته در کمال تعجب ۵ خودرو با یک جرثقیل در خیابان استخر تصادف کردند! مقصر این حوادث تکراری چه پیمانکاران ساختمانی باشند و چه اپراتور سهل انگار، به یک دغدغه جدید برای ما تبدیل شده‌اند. علاوه بر خسارت‌های مالی این حوادث ضررهای جانی هم برای ما کم نداشتند. به طور مثال حادثه‌ای که در مرداد ماه ۹۱ در بزرگراه صدر رخ داد موجب مرگ و مصدومیت چند تن از شهروندان شد. سال ۹۲ مشابه همین اتفاق در ورزشگاه در حال ساخت نقش جهان اصفهان هم رخ داد و دو کارگر جان باختند.
۳. سقوط سنگ نمای ساختمان‌ها
سهل انگاری پیمانکاران ساختمانی یک تهدید جدی دیگر هم برای شهروندان به وجود آورده است. تاکنون چند گزارش از مرگ شهروندان در اثر سقوط سنگ نمای ساختمان‌ها منتشر شده و احتمالا تعداد دیگری هم وجود دارند که هیچ‌گاه در رسانه‌ها انعکاس پیدا نمی‌کنند. در ماجرای توفان تهران مردی ۴۰ ساله به همراه دو کودک خود در حال عبور از یک کوچه بود که ناگهان قطعه‌ای از سنگ نمای یک ساختمان ۴ طبقه نوساز جدا شد و بر روی او افتاد. در نهایت این شخص بر اثر جراحات وارده مقابل فرزندانش جان خود را از دست داد. در همین مقطع زن جوانی هم با شرایط مشابه فوت کرد. او در یکی از خیابان‌های شرق تهران در حال عبور بود که بر اثر توفان بخشی از نمای ساختمانی تخریب و روی سرش افتاد. با این حساب حادثه سقوط داربست‌ها در منطقه سیدخندان هم که امروز رخ داد به همین سادگی می‌تواست تلفات جانی نیز در برداشته باشد.
۴. گودبرداری ساختمان‌ها
گودبرداری غیر اصولی رکورد دار حوادث ناشی از کار است. به طور دقیق‌تر می‌گویند سالانه ۲۵۰ حادثه گودبرداری در کشور رخ می‌دهد. به گزارش تأمین۲۴ (tamin24.ir) در همین سه سال اخیر چندین شهروند و کارگر ساختمانی در اثر گودبرداری غیر اصولی جان خود را از دست داده‌اند. سهل انگاری پیمانکاران در استفاده از سازه نگهبان مهم‌ترین علت بروز چنین حوادثی است. تلخ‌ترین نمونه از این جنس حوادث در سال ۹۰ رخ داد، زمانی که ساعت ۸ شب گوبرداری غیر اصولی در بلوار فردوس تهران موجب ریزش ساختمان همسایه شد و دو کودک و یک سالمند جان خود را از دست دادند. از خسارات جانی که بگذریم، اینگونه حوادث خسارات مالی فراوانی هم به جای گذاشته‌اند. بارز‌ترین نمونه آن هم ماجرای گودبرداری پروژه تجاری جناب بابک زنجانی در خیابان ایران زمین بود که نه تنها به سایر خانه‌های منطقه خسارت وارد کرد بلکه نیمی از خیابان را هم درجا بلعید و اکنون یک گودال توخالی از آن به یادگار مانده است.
۵. واژگونی بلوک بتنی
اوایل خردادماه امسال حادثه‌ای تلخ در خیابان شریعتی تبریز رخ داد که منجر به مرگ یک دختر ۱۸ ساله شد. علت این حادثه فقط واژگونی یک دیوار بتنی بود که می‌توانست با جانمایی درست و رعایت اصول منجر به بروز چنین حادثه‌ای نشود. ظهر سوم خرداد ماه مهناز ۱۸ ساله همراه با پدر ۴۱ ساله‌اش در حال عبور از مسیر پیاده رو بودند که این اتفاق رخ داد. معاینه‌های اولیه امدادگران اورژانس حاکی از آن بود که مهناز به‌خاطر ضربه شدیدی که به سرش وارد شده در دم جان باخته است اما پدر دچار شکستگی در پا‌ها و کمرش شده که بلافاصله او به بیمارستان امام رضا (ع) تبریز منتقل شد. بعد از این حادثه شهردار تبریز دستور داد کلیه بلوک‌های بتنی از سطح شهر حمع آوری شوند، قصه تکراری نوشدارو و مرگ سهراب.
