تنها چیزی که درباره یک فوتبالیست اهمیت دارد توانایی‌های فنی او در میدان مسابقه است و اینکه چقدر تکنیک دارد و چگونه گلزنی می‌کند برای هواداران پرتعداد فوتبال بسیار مهم است.
طبیعی است وقتی یک فوتبالیست، توانایی فنی نداشته باشد خیلی زود محو می‌شود. بخش زیادی از فوتبالیست‌های دنیا فقط یک ویژگی دارند و آن هم توانایی‌های فنی‌شان است. بازیکنان حرفه‌ای برای پیشرفت بیشتر و بهتر تمام تمرکز خود را روی فوتبال می‌گذارند و برای رسیدن به هدف فوتبالی خود تمام برنامه‌های دیگر را از زندگی خود حذف می‌کنند. یکی از این برنامه‌ها که از سوی بسیاری از فوتبالیست‌ها حذف شده، چیزی جز تحصیل نیست.
بازیکنی که از سنین نونهالی کار خود را در آکادمی‌ها و باشگاه‌های مختلف آغاز می‌کند کمتر فرصتی برای درس خواندن دارد. اصلا وقتی پای شهرت و ثروت در میان باشد تحصیلات بالا چه اهمیت و فایده‌ای دارد؟ اگر این بازیکنان حرفه‌ای بخواهند تمرکز خود را روی درس و مشق هم بگذارند، ممکن است فرصت‌های گرانبهایی را در فوتبال از دست بدهند. با این حال بازیکنانی هستند که به غیر از توانایی‌های فنی فوتبالی موهبت‌های دیگری هم به آنها اعطا شده است؛ موهبتی به نام استعداد برای درس خواندن و ارتقای سطح فکری.
چند فوتبالیست تحصیلکرده در فوتبال دنیا سراغ دارید؟ مسلما زیاد نیستند و چه‌بسا بازیکنان بسیار مشهور و نامداری که حتی تحصیلات ابتدایی خود را به پایان نرساندند. البته فقط دانشگاه رفتن در اینجا مهم نیست. شاید بازیکنی به دانشگاه نرفته باشد اما آنچنان مطالعه وسیعی دارد که وی را از دیگران متمایز کرده است. متمایز بودن این بازیکن را می‌توانید از نوع صحبت و رفتارش در اجتماع و کارهای جالبی که می‌کند، ببینید. اما مهم‌ترین بی‌سوادها و باسوادهای دنیای فوتبال چه کسانی هستند؟
نیمه بی‌سوادها
کریستیانو رونالدو و لیونل مسی را با استعدادها و هنرنمایی‌های حیرت‌انگیزشان در مستطیل سبز می‌شناسیم. این دو نابغه بزرگ پرتغالی و آرژانتینی فوتبال که به ترتیب در رئال مادرید و بارسلونا بازی می‌کنند، هم‌اکنون در فوتبال بی‌رقیب هستند، اما همین دو فوق ستاره بزرگ دنیای فوتبال هرگز به درس و مدرسه علاقه نشان نداده‌اند و نتیجه‌اش همین است که هر دو تحصیلات بسیار پایینی دارند.
درباره لیونل مسی و سطح تحصیلاتش اخبار زیاد است. در یکی از بیوگرافی‌های او ذکر شده مسی 9 کلاس درس خوانده اما در واقع حقیقت چیز دیگری است. لیونل مسی که از 13 سالگی در بارسلونا حضور دارد، پنج کلاس بیشتر درس نخوانده است هر چند روایت‌ها از میزان تحصیلات او زیاد است. شواهد حاکی از آن است که مسی از سال پنجم ابتدایی دیگر به مدرسه نرفته و اگر هم درس خوانده به صورت متفرقه بوده است. وارد شدن به دنیای فوتبال و البته علاقه‌مند نبودن به درس خواندن علت این اتفاق بوده است. مسی اگر مثل بسیاری از کودکان و نوجوانان دیگر طبق یک روال ثابت به مدرسه می‌رفت، هرگز نمی‌توانست در آکادمی باشگاه بارسلونا که به لاماسیا مشهور است خود و توانایی‌هایش را نشان بدهد.
از مسی که بگذریم به کریستیانو رونالدو می‌رسیم؛ بازیکنی که همانند مسی حرف درباره میزان تحصیلات او زیاد است. برخی از اخبار حاکی از آن است که او سواد چندانی ندارد و خوزه مورینیو سرمربی کنونی چلسی پیش از این به تمسخر به این موضوع اشاره کرده بود. رونالدو یک نیمه‌بی‌سواد است که در خواندن متون بسیار مشکل دارد. او هم مانند مسی فقط تا مقطع ابتدایی به مدرسه رفته و مدرسه رفتنش از پنج سال تجاوز نکرده، هر چند برخی می‌گویند که میزان تحصیلات او از این هم پایین‌تر است. البته شواهدی هم وجود دارد که می‌گویند ادعای نیمه‌بی‌سواد بودن رونالدو کذب محض است و وی تا دبیرستان به مدرسه رفته. شاهد ادعای آنها هم این است که رونالدو در 17 سالگی به دلیل پرتاب کردن صندلی به طرف معلمش از مدرسه اخراج شد. یک پسر 17 ساله قطعا باید دبیرستانی باشد و با استناد به همین موضوع از تحصیلات دبیرستانی رونالدو می‌گویند. البته باید به این قضیه هم توجه داشت که شاید او در این سن به مدرسه بزرگسالان می‌رفته تا دوره‌های تحصیلی ابتدایی را پشت سر بگذارد.
با تمام این اوصاف، مسی و رونالدو تحصیلکرده نیستند. البته آنها بابت ترک تحصیل دچار مشکل نشدند، چراکه هر کدام از آنان از بزرگ‌ترین فوتبالیست‌های تاریخ به حساب می‌آیند. البته اگر آنها تا این اندازه تحصیلات پایینی نداشتند حتی می‌توانستند چهره‌ای متمایزتر از خود بسازند.
اسطوره فرهیخته
حال به باسوادها می‌رسیم؛ باسوادهایی که با وجود حضور در بالاترین درجه فوتبالی هرگز مطالعه و تحصیل را کنار نگذاشتند. مهم‌ترین چهره دنیای کنونی فوتبال که با علاقه به مطالعه و ادبیات، خود را از دیگران متمایز کرده کسی نیست جز فرانک لمپارد اسطوره باشگاه چلسی و بازیکن حال حاضر منچسترسیتی. لمپارد ادیب‌ترین چهره فوتبالی دنیاست. او چند سال پیش کتابی برای کودکان نوشت به نام «فوتبال، معجزه فرانک». او پیش از آن نیز کتاب زندگینامه خود را نوشته بود و پس از آن قسمت‌های بعدی آن را منتشر کرد. چند روز پیش خبر دیگری منتشر شد مبنی بر اینکه او قصد دارد دومین کتاب خود در حوزه کودکان را منتشر کند. به راستی فوتبالیستی که ثروت هنگفتی دارد و هر آنچه تصورش می‌رود در اختیار اوست چه نیازی به نوشتن کتاب و مطالعه در خود احساس می‌کند؟ این به تفکر وسیع لمپارد برمی‌گردد.
لمپارد نمی‌خواست و نمی‌توانست زندگی خود را فقط محدود به فوتبال کند. ادبیات و مطالعه بخش مهم زندگی اوست. لمپارد در ویلای مجلل خود در لندن کتابخانه‌ای وسیع با بیش از 4000 نسخه کتاب دارد. این هافبک منچسترسیتی در اوج دلمشغولی‌هایش در فوتبال، کتاب نوشت، چه برسد به اینکه بخواهد بازنشسته هم بشود. قطعا در آینده کتاب‌های بیشتری از این فوتبالیست به چاپ خواهد رسید.
آقای مهندس رئال
خامس رودریگوئز در جام جهانی 2014 برزیل آقای گل رقابت‌ها شد. او کفش طلا را به خانه برد تا شهرتش چند برابر شود. به دنبال درخشش در آوردگاه عظیم برزیل رودریگوئز با یکی از پرسروصداترین انتقال‌های سال از موناکوی فرانسه راهی رئال مادرید شد. این کلمبیایی نیز در زمره تحصیلکرده‌ترین فوتبالیست‌های دنیا قرار دارد.
با وجود این که خامس نهایت تلاش خود را برای رسیدن به بالاترین سطح حرفه‌ای فوتبال کرد اما هرگز از تحصیل غافل نشد. او که در دانشگاه ملی آبیرتای کلمبیا در رشته مهندسی ماشین‌آلات فارغ‌التحصیل شد، اکنون مشهورترین مهندس دنیای فوتبال است.
سایر فوتبالیست‌های باسواد
به غیر از رودریگوئز یک کلمبیایی دیگر به نام رادامل فالکائو نیز در دسته فرهیختگان دنیای فوتبال قرار داد. فالکائو که هم‌اکنون در منچستریونایتد بازی می‌کند سابقه کار روزنامه‌نگاری هم دارد و حتی تحصیلات دانشگاهی‌اش در این زمینه بوده است.
او عاشق نوشتن است و می‌گویند دستنوشته‌های زیادی دارد که نمی‌خواهد کسی آنها را بخواند. فالکائو و رودریگوئز از کشوری می‌آیند که مهد خلافکاری و محلی برای جولان باندهای خطرناک مواد مخدر است اما این دو نه‌تنها در ورزش به چهره‌هایی موفق تبدیل شدند بلکه در زمینه تحصیلات نیز استعداد خود را نشان دادند.
البته تحصیلکرده‌های دنیای فوتبال کم نیستند. در این‌باره می‌توان به بازنشسته‌های شهیر فوتبال اشاره کرد؛ همانند علی دایی خودمان که در دانشگاه صنعتی شریف مهندسی متالورژی خواند، سوکراتس اسطوره فقید فوتبال برزیل در رشته پزشکی تحصیل کرد و اولیور بیرهوف و اولیور کان اسطوره‌های فوتبال آلمان به ترتیب در رشته‌های اقتصاد و مدیریت بازرگانی تحصیلات خود را به پایان بردند. ادوین فان‌درسار دروازه‌بان سابق تیم ملی فوتبال هلند نیز بازاریابی خوانده. این در حالی است که بسیاری از هم‌تیمی‌های او در زمان خودش نیمه‌بی‌سواد بودند. با تمام این اوصاف جمعیت نیمه‌بی‌سوادهای دنیای فوتبال به باسوادهایش کاملا غلبه دارد.
