محققان کشورمان برای نخستین بار موفق به ساخت دستگاه استخوان‌یاب و جسدیاب (تاپن) شدند.
محمد پازکی، مجری طرح دستگاه استخوان یاب و جسدیاب در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این که این دستگاه با همکاری و حمایت کمیته جستجوی مفقودان و پارک علم و فناوری دانشگاه سمنان با هدف بالا رفتن بازدهی تفحص در مناطق جنگی توسط یک شرکت تحقیقاتی، فناوری دانش بنیان طراحی و ساخته شده است، گفت: این دستگاه هیچ مدل مشابه داخلی و خارجی ندارد و برای اولین بار است که دستگاهی با این حجم قابلیت عرضه می‌شود و زمینه فنی دستگاه الکترونیک و مکانیک است.
به گفته وی، این دستگاه قابلیت دارد که استخوان‌های شهدای شیمیایی شده در زمان جنگ، استخوان‌های شهدای غواص در آبها و باتلاق، استخوان مفقود شده شهدا در خاک، استخوان دوره‌های مختلف تاریخی در بخش باستان‌شناسی و استخوان‌های عادی دفن شده در خاک (قبرستان عمومی) را شناسایی کند.
پازکی افزود: سیستم الکترونیکی دستگاه، امواج مشخصی را تولید و ارسال می‌کند به نحوی که امواج بازتابی توسط سیستم هوش مصنوعی دستگاه آنالیز و پردازش شده و مقدار حجم استخوان را به وزن و عمق قرار گرفته شده مشخص می‌کند تا از هر گونه آسیب حین تفحص به استخوان جلوگیری شود.
وی افزود: همچنین این دستگاه قابلیت شناسایی اجساد سوخته شده، اجساد متلاشی شده توسط مواد شیمیایی و اسیدها، اجساد به جا مانده در زیر آوارها و گل و لای سیلاب‌ها و در زیر بهمن، اجساد غرق شده در باتلاق‌ها و تالاب‌ها و اجساد غرق شده در دریاچه‌ها و سدها را دارد.
وی در ادامه به ارائه بخشی از خصوصیات و توانایی‌های این دستگاه پرداخت و گفت: دستگاه مربوطه مجهز به رادار برای تعیین محل دقیق استخوان و جسد است و تمامی جهات را سرچ می‌کند تا محیطی سه بعدی را مورد کاوش قرار دهد.
پازکی ادامه داد: دستگاه طراحی شده به دلیل وزن کم و طراحی آرگونومیک از قابلیت حمل آسان برخوردار است.
مجری طرح دستگاه استخوان‌یاب و جسدیاب با بیان این که میزان عمق و شعاع جستجوی این دستگاه بدون محدودیت است و حداقل وزن قابل تشخیص توسط این دستگاه یک گرم و حداکثر نامحدود می‌باشد، گفت: وزن، شعاع و عمق نیز توسط این دستگاه قابل تنظیم است.
به گفته پازکی این دستگاه قابلیت کار در زمین‌های مختلف و تنظیم جهت از بین بردن آلودگی‌های محیط از ذرات ریز استخوان را داراست، همچنین دستگاه توانایی ذخیره موقعیت محل جستجو و ثبت مختصات جغرافیایی آن را دارد.
وی خاطرنشان کرد: در صورت وجود دستگاه‌های الکترونیکی مانند موبایل، رادیو و غیره و همچنین دکل‌های فشار قوی اطراف دستگاه استخوان‌یاب و جسدیاب هیچ گونه اختلال و نویزی در عملکرد دستگاه ایجاد نمی‌شود.
به گفته مجری دستگاه استخوان‌یاب و جسدیاب، این دستگاه اولین تست میدانی خود را در آذر ماه 93 در منطقه طلاییه انجام داد و بقایای پیکر مطهر یکی از شهدای هشت سال دفاع مقدس در این تست یافت شده است.
وی درپایان خاطرنشان کرد: این دستگاه درتفحص پیکر مطهر شهداء، سازمان هلال‌احمر و صلیب سرخ، اداره آگاهی، سازمان میراث فرهنگی و سایر سازمان‌های نظامی، انتظامی و امنیتی کاربرد دارد.
