فرارو- کمتر کسی در میان دوست داران سینما است که تا به امروز اسم «هیچکاک» را نشنیده باشد؛ همان استاد فیلم‌های معمایی و دلهره آور که به آسانی می‌توانست با خلق آثاری در ژانر روان‌شناسانه و وحشت، ترس و دلهره را به مخاطبانش انتقال دهد. نه تنها در فیلم‌های تکنیکال بلکه حتی در فیلم‌های صامتش.
به گزارش فرارو، بی‌شک اسم «هیچکاک» در میان سینما دوستان در ابتدا تصویر دلهره و تعلیق است. اما این تنها چیزی نیست که او را به یکی از مهم‌ترین هنرمندان تاریخ سینما تبدیل کرده است. به گواه یادداشت‌ها و تحلیل‌های اساتید، مورخان و منتقدان سینمایی، آلفرد هیچکاک علاوه بر آنکه در سینمای دلهره حرف اول را می‌زند، به جرات یکی از ده فیلم ساز بزرگ تاریخ سینما به شمار می‌رود که شیوه‌های دکوپاژ‌ها و میزانسن‌هایش هنوز هم در بسیاری از محافل آکادمیک برای هنرجویان علم و هنر سینما مورد بررسی و نقد قرار می‌گیرد. هنوز که هنوز است این کارگردان بزرگ مریدانی دارد که سعی دارند در راه او قدم بردارند و ساخته‌هایشان را به دنیای او نزدیک کنند.
آلفرد هیچکاک متولد ۱۸۹۹ لندن است. او در کودکی به خاطر فیزیک نامتعارفش گوشه گیر بود و بیشتر دوران کودکی‌اش را در تنهایی و انزوا گذرانده بود. حتی یک بار پدرش به جهت رفتار ناپسند او، آلفرد را به پاسگاه پلیس محله‌شان برده و افسر کلانتری هم برای تنبیه آلفرد خردسال، او را به مدت ده دقیقه در اتاقی محبوس کرده است. همین کودک گوشه گیر و خجالتی بعد‌ها به یکی از سر‌شناسترین و محبوب‌ترین کارگردانان فیلم‌های سینمایی تبدیل شد.
«صحنه‌های قتل را مثل صحنه‌های عاشقانه فیلمبرداری کنید و صحنه‌های عاشقانه را مثل صحنه‌های قتل.»
این خاطره هم تنها خاطره‌ای است که از دوران کودکی‌اش به آن بار‌ها اشاره کرده است. به گفته خودش آن دقیقه‌های جهنمی که برای همیشه در گوشه‌ای از ذهن‌اش بایگانی شده و شاید تاثیر آن را هم بتوان در پلان به پلان بسیاری از فیلم‌های او مشاهده کرد. در مصاحبه‌هایش نه صحبتی از زندگی شخصی‌اش است نه دغدغه‌هایش، تنها یک داستان دو خطی سر هم بندی شده دربارۀ ترس از پلیس در شش سالگی‌اش که مرتب هم تکرار می‌شود؛ داستانی که حتی می‌تواند سینمایی هم باشد و معلوم نیست متعلق به دنیای خیال اوست یا دنیای واقعی‌اش.
هیچکاک اولین فیلنامه‌اش را در سن ۲۲ سالگی نوشت و اولین فیلمش را هم در ۲۵ سالگی کارگردانی کرد. او طی شش دهه فعالیت سینمایی، بیش از ۵۰ فیلم بلند را کارگردانی کرد. از عصر فیلم‌های صامت گرفته تا فیلم‌های همراه با دیالوگ و رنگی. پس از یک دوره موفق فیلم‌سازی در زادگاهش انگلستان، به هالیوود پیوست و در سال ۱۹۵۶ با حفظ ملیت انگلیسی، شهروندی آمریکا را پذیرفت.
یکی از جالب‌ترین ویژگی‌های فیلم‌های هیچکاک ظاهر شدن او در یکی از پلان‌های هر فیلمش است که خیلی‌ها آن را امضایش در پای آثارش قلمداد می‌کنند. او هیچکاک برای اولین بار در فیلم مستاجر بود که مقابل دوربین خود ظاهر شد.
اینگرید برگمان بازیگر پرآوازهٔ سوئدی در مورد آلفرد هیچکاک گفته: «پرتوقع‌ترین، بی‌منطق‌ترین، از خود راضی‌ترین و مضحک‌ترین کارگردانی بود که با او همکاری داشتم، با همهٔ این حرف‌ها او جزو بهترین و خلاق‌ترین کارگردانان سینما به شمار نمی‌رفت، هیچکاک با فاصلهٔ بسیار نسبت به دیگران، بهترین فیلمساز دنیا بود.»
شاید آنچه که باعث شده فیلم‌های هیچکاک تا به امروز هم بیننده داشته باشد آن است که او عقیده داشت تنها باید برای سرگرم کردن تماشاگر فیلم ساخت. خودش می‌گوید: «من آدم‌های عادی را دوست دارم. آدم‌های عادی‌ای که در ماجرایی غرق شده‌اند.»
به همین دلیل با آنکه فیلم‌هایش آثاری دلهره آور و پر تعلیق بودند اما رگه‌هایی هم از شوخ طبعی و طنز را هم داشتند. او این شوخ طبعی و به قول خودش «غیر عادی» بودنش را سر صحنه فیلمبرداری هم داشت. مثلا عادت داشت هر‌گاه سر صحنه فیلمبرداری چای یا قهوه می‌نوشید، فنجان و نعلبکی را بدون توجه به عواقبش به پشت سرش پرتاب می‌کرد!
با آنکه تبحر او در ساخت فیلم‌های دلهره آور لقب استادی را برایش آورد اما در آن دوران هم مورد نقدهایی قرار گرفت. مثلا از او می‌پرسیدند که آیا گمان نمی‌کند که فیلم‌هایش می‌تواند خشنوت را در جامعه ترویج کند و او هم اینچنین پاسخ می‌داد: «یک بار در جایی خواندم که یک مرد که سه زن را به قتل رسانده، قبل از کشتن سومین زن فیلم «روانی» من را دیده است، خوب من می‌خواهم بپرسم او قبل از کشتن دومین زن چه فیلمی دیده بود؟ شاید قبل از کشتن اولین زن هم یک لیوان شیر خورده باشد، حتما آن وقت باید خوردن شیر را ممنوع کنیم؟!»
یکی از مثال‌هایی هم که همیشه در مصاحبه‌هایش به کار می‌برد این بود که: «زمانی که فیلم «روانی» به نمایش درآمد، پسر جوانی پیش من آمد که حدودا ۹ یا ۱۰ ساله بود و از من پرسید آیا در فیلم‌هایت از خون جوجه‌ها استفاده می‌کنی و من در جواب گفتم نه از سس شکلات استفاده می‌کنم و او تشکر کرد و رفت. نکته قابل توجه این است که این کودک با تمام سن کمش به خوبی می‌داند که این یک فیلم است و آنچه که به تصویر کشیده می‌شود واقعیت ندارد.»
«یکی دیگر از چیزهایی که خیلی از آن می‌ترسم، تخم مرغ است، به نظر یک چیز سفید رنگ که میان آن تهی نیست و موجودی زرد رنگ ممکن است هر لحظه از آن بیرون بیاید»
نشریه معتبر سینمایی «سایت‌اند ساوند» آلفرد هیچکاک را، بهترین کارگردان تمام ادوار سینمای انگلستان معرفی کرده است. مجله سینمایی «توتال فیلم» او را بزرگترین کارگردان سینمای جهان در تمام دوران‌ها برگزید. در نظر سنجی بنیاد فیلم آمریکا ۴ فیلم آلفرد هیچکاک به نام‌های «سرگیجه»، «روانی»، «شمال از شمال غربی» و «پنجره عقبی» در فهرست ۱۰۰ فیلم بر‌تر تاریخ قرار گرفتند.
اما جالب اینجاست که اگرچه هیچکاک استاد دلهره لقب گرفته و یکی از محبوب‌ترین کارگردان‌های تاریخ سینما محسوب می‌شود، اما هیچگاه به جایزه اسکار دست نیافت.
او پنج‌بار، در سال‌های ۱۹۶۰ برای فیلم «روانی»، سال ۱۹۴۰ برای «ربکا»، سال ۱۹۴۴ برای «قایق نجات»، سال ۱۹۴۵ برای «طلسم‌شده» و سال ۱۹۵۴ برای «پنجره عقبی» نامزد جایزه اسکار بهترین کارگردانی شد. وی همچنین نامزد اسکار بهترین تهیه‌کننده برای فیلم «سوء‌ظن» در سال ۱۹۴۱ شده بود. فیلم‌های «ربکا»، «خبرنگار خارجی» و «طلسم‌شده» نامزد اسکار بهترین فیلم نیز بودند. تنها در سال‌های آخر عمرش جایزه یک عمر دستاورد سینمایی اسکار به او اهدا شد.
«آلفرد هیچکاک» در سال ۱۹۸۰ از سوی ملکه الیزابت دوم به دریافت لقب «سر» نائل آمد؛ هرچند مرگ فرصت آن را به او نداد تا رسما آن را دریافت کند.
فرانسوا تروفو (فیلمساز معروف موج نو فرانسه) درباره هیچکاک گفته: «زیر ظاهر مردی مطمئن به خویش، هزل گو و نیش زن، مردی حساس، آسیب پذیر و عاطفی نهفته است. مردی که عواطفی را که می‌خواهد به تماشاگران آثارش منتقل سازد، خود عمیقا و به شدت احساس می‌کند. مردی که در تجسم ترس در سینما نظیر ندارد، خود انسانی است است که گاهی بسیار می‌هراسد و من تصور می‌کنم که این جنبه از شخصیتش در توفیق او نقشی موثر داشته است.»
نگاه به گفته‌های گذشته او شاید اندکی دلیل این همه لقب‌های بزرگ برای او را توضیح دهد. جایی از او پرسیده بودند که با توجه به پیشرفت تکنولوژی پیش بینی شما درباره آینده سینما چیست؟ و او جواب داده بود: «به نظر من به عنوان مثال در سال ۳۰۰۰ میلادی مردم همچنان به سرگرمی نیاز دارند و به سینما خواهند آمد؛ البته در این سال مردم به سینما می‌آیند و هیپنوتیزم می‌شوند و در پایان فیلم از خواب برمی‌خیزند، حتی آن‌ها زمانی که برای خرید بلیت به گیشه می‌روند، می‌توانند انتخاب کنند که جای کدا‌میک از شخصیت‌های فیلم باشند و به جای آن‌ها لذت ببرند، وحشت کنند و یا حتی قهرمان‌بازی دربیاورند.»
هیچکاک با نام کامل سر آلفرد جوزف هیچکاک در سن ۸۱ سالگی و در 29 آوریل سال ۱۹۸۰ در آمریکا و بر اثر نارسایی کلیوی درگذشت.
این عنوان رو نمیشه به هیچ کسی به طور خاص داد، ولی قطعا کارگردان های فیلم های ماندگار تاریخ سینما، نسبت به آلفرد هیچکاک در جایگاه بهتری قرار میگیرن.