مطلب دریافتی- خضر شریفی*؛ معمولا زمانی که حرف از بومی‌سازی می‌شود شاید این تصور شکل گیرد که باید علوم غربی کنار گذاشته شود، در حالی که این به معنی مطالعه و بررسی مقتضیات جامعه و انطباق علوم انسانی بر اساس نیازهای جامعه می‌باشد.
علوم انسانی اغلب مبتنی بر اندیشه‌های غربی شکل گرفته، پس بومی‌سازی آن برای هرجامعه خصوصا جوامع اسلامی ضروری است. برای بومی‌سازی باید یک الگویی باشد که بر اساس آن مراحل بومی‌سازی انجام گیرد.
علم اقتصاد به معنای تخصیص منابع محدود برای پوشش نیازهای نامحدود است. برای بومی‌سازی اقتصاد، باید مانند سایر رشته‌های علوم انسانی شرایط و نیازهای جامعه شناخته شده، از رفتار جوامع غربی تفکیک داده شود.
این امر نیازمند شناخت کافی از شرایط خاص کشور است. با توجه به اینکه ایران یک کشور اسلامی است پس بومی‌سازی اقتصاد باید با رویکرد اسلامی انجام گیرد.
درمورد اهمیت بومی‌سازی اقتصاد ایران باید گفت علم اقتصاد به معنای امروز آن در غرب توسعه پیدا کرده، لذا ممکن است مسائلی در آن وجود داشته باشد که با جامعه ایرانی-اسلامی همخوانی نداشته باشد.
برای نمونه در اقتصاد غرب تمرکز بر حداکثر کردن سود و درآمد حتی به قیمت تضییع مال دیگران است. در حالی که این امر در یک جامعه اسلامی جایگاهی ندارد. از طرف دیگر فرهنگ مصرف‌گرایی در جوامع غربی با ارزش‌های دینی ما تضاد دارد.
یکی از مهم‌ترین نکته‌ها برای بومی‌سازی دقت در این مورد است که اقتصاد ایران مانند سایرکشورهای جهان‌سومی اقتصادی تک‌محصولی می‌باشد که برای این کشور مشکلات اقتصادی و سیاسی متعددی را به وجود آورده است.
ایران استعداد سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، دامپروری و حتی گردشگری را دارد که همیشه مورد غفلت بوده و هست. قطعا اگر در دانشگاه‌ها مدل‌های بومی برای این صنایع طراحی شود بخش زیادی از مشکلات اقتصادی حل می‌شود.
اما سوال اینجاست که چرا هنوز در ایران مرهمی برای این درد اقتصاد، پیدا نشده است؟ یکی اینکه بین فضای تئوری و فضای عملی اقتصاد فاصله زیادی هست که هنوز این خلاء پر نشده و اگر در دانشگاه مدل بومی طراحی شود اجرایی کردن آن سخت است. از طرف دیگر بعضی افراد منافعشان اجازه نمی‌دهد که این مدل‌ها در کشور اجرایی شود.
*دانشجوی اقتصاد دانشگاه علوم اقتصادی
