فرارو- روز به روز به تعداد مسابقه های استعدادیابی در برنامه های شبکه های مختلف دنیا اضافه می شود. مسابقاتی برای شناسایی بهترین صداها، بهترین سرگرمی ها و حتی یافت استعدادهایی ناشناخته. در کنار آن می توان از مسابقات فراوان آشپزی، طراحی، خیاطی و ... برای افراد غیر متخصص هم نام برد که از این طریق می خواهند در مسیر رویاهایشان قدم بردارند. سال هاست که این برنامه ها به پرمخاطب ترین برنامه های شبکه های مختلف تبدیل شده و در کنار آن برای افراد با استعداد هم کارآفرینی صورت گرفته است. برنامه ریزان و مدیران شبکه ما تا به امروز چقدر از این موفقیت ها الگوبرداری کرده و در این مسیر قدم گذاشته اند؟
قرار است تا مسابقه بزرگ «ستاره 20» از شبکه سوم سیما پخش شود. این مسابقه به عنوان اولین مسابقه در زمینه بازیگری سال گذشته از شبکه نمایش پخش شد. مسابقه بزرگ «ستاره »20 به تهیه کنندگی رامین نواب پور و کارگردانی فاطمه ثمرقندی و با حضور حسن فتحی به عنوان رییس هیئت داوران در زمینه بازیگری با بیش از 20 هزار شرکت کننده از شبکه نمایش پخش شد.
حال به گفته مسئولان همچنین به دلیل تقاضای بسیاری از علاقه‌مندان و شرکت‌کنندگانی که در سراسر ایران هنوز به سیستم دیجیتال برای دیدن شبکه نمایش مجهز نشده‌اند، شبکه نمایش به منظور احترام به مخاطب خود طی مذاکراتی با مدیر شبکه سوم سیما اقدام به باز پخش این مسابقه بازیگری شبکه نمایش از شبکه سوم سیما کرده است.
طبق اعلام شبکه نمایش این اولین مسابقه بازیگری در تلویزیون بعد از ماه مبارک رمضان از تاریخ 29 تیر روزهای دوشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه ساعت 19 الی 20 از شبکه سوم سیما بازپخش خواهد شد.
بیژن بنفشه خواه در نقش مجری ظاهر شد و در کنار حسن فتحی به عنوان رئیس هیئت داوران، محمود عزیزی، چنگیز جلیلوند، رضا رویگری، هایده حائری، نسرین مقانلو، فریبا کوثری، رامسین کبریتی و پژمان بازغی در نقش داوران مسابقه قرار گرفتند. هر کدام از این افراد که به چهار گروه دو نفره تقسیم شده بودند کارت هایی رنگی در اختیار داشتند که به عنوان رای به ایفای نقش شرکت کنندگان برای ورود به مرحله بعدی از آن استفاده می کردند.
این مسابقه در نهایت 20 برگزیده داشت که این تعداد در یک سریال تلویزیونی به نویسندگی مصطفی رستگاری بازی خواهند کرد. همچنین سه نفر برگزیده مسابقه بزرگ «ستاره »20 که از سوی تماشاگران انتخاب می شوند در یک فیلم سینمایی ایفای نقش خواهند کرد.
گفته شده که دوره دوم مسابقه بزرگ «ستاره 20» هم به زودی آغاز خواهد شد و افرادی که علاقه مند به شرکت در این مسابقه هستند پس از آغاز ثبت نام برای مرحله دوم می توانند فیلم 100 ثانیه ای از خود ضبط کرده و روی سایت ستاره 20 آپلود کنند.
در سال های اخیر برنامه های استعدادیابی در شبکه های تلویزینی سراسر دنیا به یکی از تاثیرگذارترین برنامه های شبکه ها تبدیل شد. سری برنامه هایی همچون «بت / Idol»، «استعدادیابی / Got Talent»، «عامل ایکس/The X Factor» و «صدا / The Voice» در اروپا و آمریکا تا چندین فصل ساخته شدند و مورد توجه و تحسین منتقدان قرار گرفتند.
به گفته آنان جدا از توانایی این برنامه ها در سرگرم کردن بینندگان فرصتی برای هنرمندان و افراد با استعدادی به وجود می آمد تا در مسیرهای موفقیت قدم بردارند و بتوانند به آنچه که لایق آن هستند برسند. جدا از یافتن استعدادهای مختلف در طول برنامه و شناخته شدن آنان توسط افراد جویای استعداد، جایزه های گرانقدری هم برای برندگان هم سری برنامه در نظر گرفته میشد که به آنان این فرصت را می داد تا اولین قدم هایشان در شغل های جدید را با اطمینان بیشتری بردارند.
علاوه بر آن بسیاری از منتقدان بر این باور بودند که این مسابقه ها که افرادی بسیار معمولی را به یکی از بزرگ ترین و موفق ترین افراد زمینه خودشان تبدیل می کرد می توانست مشوق بسیار خوبی برای نوجوانان باشد. به گفته آنان این برنامه ها می توانست راهی باشند برای افرادی اعتماد به نفس بالایی ندارند.
موفق ترین این برنامه ها تا به امروز «مسابقات استعداد یابی» است که ابتدا از بریتانیا و آمریکا آغاز شد اما زمانی که با موفقیت بسیار زیادی از سوی بینندگان رو به رو شد و توانست جایزه بفتا را هم به دست آورد گسترش آن در سراسر دنیا در دستور کار قرار گرفت. از کشورهای اطراف مانند برزیل، آرژانین، کانادا، ایسلند، ایتالیا و هلند گرفته تا هندوستان اقغانستان و حتی عربستان.
از زمانی که این برنامه تولید خود را آغاز کرده و فصل های اولش ابتدا در آمریکا پخش شد رکورد تعداد بازدید را جا به جا کرد. این رکوردها از 9 میلیون تا 16میلیون هم رسید و در میانگین 12 میلیون برای هر فصل ثابت باقی ماند. برندگان این مسابقه جایزه ای برابر با 1 میلیون دلار را به دست می آوردند. به غیر از آن می توانستند برنامه مستقل خود را هم در شهر لاس وگاس اجرا کنند. به واسطه استقبال فراوان از این برنامه ها افرادی که در آن حاضر شده بودند حتی اگر برنده هم نمی شدند به اندازه کافی شناخته شده و می توانستند امیدی به آینده خود داشته باشند.
داوران این مسابقات به شهرهای مختلف کشور سفر کرده و از میان هزاران داوطلب افراد مورد نظرشان را انتخاب کرده و به محل مسابقه بازمیگردانند. هزینه های تولید و صحنه و مجریان مسلط همه عواملی بودند که موفقیت چندین باره این برنامه های تفریحی را افزایش دادند.
ما کجای این مسیریم؟
در سال های اخیر برنامه ریزان و تولیدکنندگان ایرانی هم دریافتند که کمبود چنین برنامه هایی در شبکه های تلویزیونی بیش از گذشته خودش را نشان می دهد. به همین دلیل زمزمه های برنامه های استعدادیابی شنیده شد. صحبت از برگزاری مسابقه خوانندگی در شبکه سه به میان آمد اما خبری از آن نشد. مسابقه سینمایی «چهار، سه، دو، یک» در شبکه چهار بر روی آنتن رفت. گروه سه نفره داوری شامل کارگردان، منتقد و بازیگر رقابت شرکت‌کنندگان را مورد قضاوت قرار می دادند. کسانی که در این مسابقه شرکت کرده بودند در زمینه بازیگری، نمایش نامه خوانی و اجرا به رقابت می پرداختند.
ادامه این برنامه تا سری سوم نشان می داد که بهتر از سایر برنامه ها عمل کرده است اما می توان گفت که با توجه به پخش آن در شبکه چهار، بینندگان آن هم افرادی خاص و علاقه مند بودند نه عامه مردم.
شاید معروف ترین این مسابقه ها تا به امروز برنامه «آقای گزارشگر» بود که در سال های گذشته در ایام نوروز از شبکه سه سیما پخش شد. مسابقه ورزشی آقای گزارشگر توانایی ۶۰۰۰ علاقه مند در حوزه گزارشگری فوتبال را در معرض قضاوت کارشناسان و گزارشگران باتجربه قرار داد. اطلاعات عمومی مشارکت کنندگان در زمینه فوتبال، شناخت آنان از جزئیات این رشته ورزشی و فوتبالیست‌ها مورد اهمیت قرار داشت. با آنکه بینندگان این برنامه بیش از سایر برنامه های مشابه اش بود اما حواشی و نقدهایی که به آن شد نیز شدیدتر بود. به گفته منتقدان گاهی داوران برخورد غرور آمیز و گاهی توهین آمیز با شرکت کنندگان داشتند و این امر می توانست تاثیرات بسیار منفی ای برای آنان داشته باشد. البته این انتقاد به دیگر برنامه های ساخته شده هم وارد بوده است. هر چند که در مقایسه با برنامه های مشابه در دنیا هم می توان گفت که همیشه یکی از داوران سختگیرتر و رک تر از سایر داورها بوده است و همین نکته باعث جذابیت برنامه می شد. اما سختگیر بودن تمام داورها و رفتار توهین آمیز آنان دیگر قابل قبول نبوده و نیست.
حال به گفته تهیه کنندگان قرار است یکی از بزرگ ترین مسابقه های این سبک از شبکه سوم سیما پخش خود را ادامه دهد به این امید که حال با پخش از یکی از شبکه های اصلی بتواند توجه مخاطبان را به خود جلب کند. این که برنامه های این‌چنینی در تلویزیون ما تا چه حد از استانداردهای جهانی تبعیت می کنند و یا چه میزان از آن ها الگو برداری صورت گرفته است مطرح نیست. استفاده از کارت برای رد داوطلبان، صحنه های غیر استاندارد برای گرفتن تست، نورپردازی و صدای نامناسب همه و همه شرایطی هستند که با آن ایده آل و استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارند اما آنچه که مطرح است این است که هرچند آهسته آهسته و هرچند اندکی دیر اما شاید مدیران ما بالاخره به اهمیت چنین برنامه هایی پی برده اند و سعی دارند در مسیر آن قرار بگیرند.
