فرارو - عصر روز 11 مرداد ساختمان مرکز مشاوره‌ای در سعادت‌آباد تهران میزبان مهمانانی بود تا اولین مرکز همسرگزینی و مشاوره ازدواج را افتتاح کنند. در این جلسه معاون دادستان کشور، معاون وزیر دادگستری، رئیس کانون وکلای مرکز، رئیس سازمان نظام روان‌شناسی و جمعی از مسئولان و کارشناسان علوم روان‌شناسی گرد هم جمع شدند. هدف این مرکز انتخاب عاقلانه همسر و آموزش زوج‌های جوان برای زندگی پایدار است.
به گزارش فرارو، تاسیس چنین مرکزی ما را به یاد سایت همسان‌گزینی دولت می‌اندازد. 25 خرداد بود که پس از ماه‌ها وعده، اولین سایت رسمی و دارای مجوز همسرگزینی توسط معاونت ورزش و جوانان رونمایی شد. محمود گلزاری –معاون سابق وزارت ورزش و جوانان- هدف از تاسیس چنین سایتی را تسهیل کردن ازدواج برای جوانان و اضافه‌کردن 100 هزار ازدواج در سال به لیست ازدواج‌های کشور عنوان کرده بود.
ورود مسئولین و دولت به امر ازدواج از طریق کمک به تاسیس چنین مراکز و فضاهای مجازی‌ای نشان از نگرانی آنها نسبت به ازدواج جوانان دارد. آنها مدت‌هاست که به آمار نگران‌کننده تجرد جوانان و کاهش روزافزون ازدواج اشاره می‌کنند. طبق آمار رسمی جمعیت جوان کشور، که بین 15 تا 29 سال تعریف می‌شود، 23 میلیون و 694 هزار و 194 نفر است. به گفته وزارت جوانان از این جمعیت 11 میلیون جوان بالای 20 سال مجردند.
پیش از اینکه مسئولین دولت به فکر راه‌اندازی مراکزی برای انتخاب زوج مناسب بیفتند، سایت‌های همسریابیِ بدون مجوزی وجود داشتند که جای خالی خیلی چیزها را پر کرده بودند. تعداد این سایت‌ها به 350 سایت می‌رسد؛ سایت‌هایی با نام‌های مختلفِ "دو همدل"، "موقت"، "بهترین همسر" و... که کاربران زیاد نیز دارند. هرچند که این سایت‌ها کژکارکردهایی نیز داشته‌اند اما راهی را رفته بودند که حالا مسئولین در تلاش آنند.
با این وجود خیلی‌ها هم معتقدند که کشیده‌شدن پای دولت به موضوعی مانند ازدواج، نه لازم است و نه اثرگذار. پس از اعلام خبر تاسیس سایت همسریابیِ دولت واکنش‌های زیادی شکل گرفت. علی‌اصغر حسنی –عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس- پس از تاکید وزارت جوانان بر حضور چنین سایتی در فضای مجازی گفت "انتخاب همسر موضوعی نیست که دولت برای آن برنامه‌ریزی کند".
گذشته از مخالفت‌ها درباره ورود دولت به مسئله ازدواج، برخی نیز به نحوه این ورود انتقاد کرده‌اند. منتقدین می‌گویند سایت همسان‌گزینی دولت و یا سایت‌های مشابهِ دیگر با پایه‌های فرهنگی و دینی جامعه مغایرت دارد و به جای آن باید ازدواج به سبک فرهنگ ملی و مذهبی را ترویج کرد، چرا که در غیر اینصورت مروج شیوه‌های غربی بوده‌ایم.
اما جوانانی که این سایت برای آنها تعبیه شده، چه نظری درباره آن دارند؟ جدا از چندوچون تاسیس چنین مراکز و سایتی آیا آنها این امکان را راهی برای ازدواج خوب می‌دانند؟
صبا 26 ساله مدرک کارشناسی ارشد دارد. او در پاسخ به این سئوال‌ها گفت "جالب نیست آدم بخواد از طریق سایت ازدواج کنه. از این سایت‌ها که زیاد بودن تا حالا، ولی همه می‌دونن که چه وجهه‌ای داشتن. به‌نظرم فایده‌ای نداره. حداقل برای من بی‌فایده است".
مرتضی 31 نیز می‌گوید "اتفاقا دوسال پیش یکی از دوستام از طریق سایت‌ها همسریابی با یه نفر آشنا شد، اما وقتی اومدن تو دنیای واقعی همو دیدن، فهمید که چقدر تفاوت وجود داشته بین اون آدمِ مجازی و این آدم واقعی! اما خب به نظرم اگر سایتی باشه که قانونی عمل کنه و نظارت هم بهش بشه، شاید بد هم نباشه". سعیده 29 ساله اما با این مراکز و سایت‌ها موافق‌تر است. او گفت من موضع نمی‌گیرم. شرایط عوض شده. الان همه‌چی عوض شده، وقتی توی فضای بیرونی با کسی آشنا نمیشه شد، اگه این سایت یا مرکز دیگه بتونه امکان آشنایی رو ایجاد کنه خوبه".
طیف نظرات مختلف در مورد چندوچون تاسیس سایت همسریابی نشان می‌دهد که هنوز اجماع نظر مشخصی درباره این دست از فضاها وجود ندارد. در میان کارشناسان نیز مخالفان و موافقان وجود دارند.
سعیدمعیدفر –جامعه‌شناس و استاد دانشگاه- تاسیس سایت همسریابی در کنار امکان حضور در فضای واقعی را برای آشنایی دونفر مفید خوانده و گفته باید از نقش فرد معتمد نیز برای این کار استفاده شود. عباس‌علی الهیاری –رییس سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور- نیز که با طرح دولت موافق است، می‌گوید اگر پس از معرفی دختر و پسر برای ازدواج، آنان به روانشناسانِ با صلاحیت رجوع کنند، ممکن است این طرح ملی سرانجام مناسبی داشته باشد".
مصطفی اقلیما – روان‌کاو و رییس انجمن علمی مددکاری- اما ضمن ابراز مخالفت با تاسیس سایت همسریابی دولت گفته "چنین سایت‌هایی در کشورهای غربی به منظور یافتن دوست و یا شریک است ولی در ایران که فرهنگ متفاوت است و افراد قصد ازدواج دارند مناسب نیست".
همچنین افسر افشارنادری –جامعه‌شناس و عضو انجمن جامعه‌شناسی- از مخالفان سایت همسرگزینی دولت اظهار کرده "از آن‌جایی که ازدواج باید یک امر عاطفی باشد که در حضور افراد شکل می‌گیرد، این سایت‌ها هیچ‌گاه نمیتوانند جایگزین مناسبی برای ازدواج باشند. با این اقدام، ما ازدواج به سبک مجازی را باب می‌کنیم. اما اینکار خلاء جامعه در حوزه ازدواج را پر نخواهد کرد. ما به‌جای رفتن به سمت نظام خانواده و اصلاح آن، روشی را برگزیده‌ایم که می‌خواهد اشتباه را با اشتباه حل کند".
با وجود این نظرات شاید لازم باشد تا مدت‌زمانی از طرح‌های مختلف دولت، که به نظر می‌رسد مسئولین بر موفقیت آنها اطمینان نسبی دارند، بگذرد. شاید این فضاها توانست از مشکلات ازدواج کم کند.
به جای این کارا یکم فضارو از خفقان در بیارین