زمان ورود خودروهای جدید به بازار

حالا که صحبت از آمدن خودوروسازان خارجی به ایران است، بعضی ها گمان می کنند، از همین فردا، خودروهای آلمانی، فرانسوی و ایتالیایی در خیابان های کشور تردد خواهند کرد. اما این طور نیست و رفت و آمد ها تابع یکسری مقدمات است.

گفتگوی احمدنعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران با صدای اقتصاد را در ادامه می‌خوانیم:
 
آمدن خودروسازان خارجی به کشور، چه عواقبی دارد؟
شاید به عنوان دبیر انجمن خودروسازان ایران صحیح نباشد که موافق واردات خودرو باشم. واقعیت این است که سلیقه های مردم متفاوت است و اگر واردات خودرو داشته باشیم، مردم می توانند با توجه به شرایط و سلیقه شان خودروی مورد نظرشان را انتخاب کنند. من مخالف واردات خودرو نیستم چون همه نمی خواهند خودروی داخلی بخرند. بدون واردات، رقابت نخواهیم داشت و بدون رقابت، به قیمت و کیفیت مناسب در محصولات صنعت خودرو نخواهیم رسید و از این منظر، واردات خودرو به نفع تولیدکنندگان ماست. نکته مهم این است که باید، واردات خودرو را برای رسیدن به شرایط مد نظر در صنعت خودروسازی مدیریت کنیم تا بیشتر شاهد اثرات مثبت آن بر این حوزه مهم و موثر کشورمان باشیم. بعد از مذاکرات هسته ای و توافق صورت گرفته، خودروسازان خارجی که علاقمند به همکاری با شرکت های ما هستند، تمایلشان را به برقراری ارتباط بیشتر اعلام کردند. رابطه ما با خودرو سازان خارجی می تواند بازار بزرگی را پیش روی تولید کنندگان داخلی باز کند و از سوی، فرصت های بکری در اختیار خودروسازان خارجی قرار دهد.
 
مقدمات همکاری با این سرمایه گذاران خارجی چیست؟
ما در این حوزه به مناقصه هایی که در آینده برگزار می شود، خواهیم رفت و طبیعی است با هر شرکتی که بیشترین امتیاز را به ما بدهد، قرارداد می بندیم. ما ضوابط و شرایطی برای همکاری با خودروسازان خارجی داریم که در مناقصه ها و بستن قرادادها از همان ضوابط پیروی خواهیم کرد. از جمله اینکه خودرویی که می خواهیم بطور مشترک تولید کنیم باید خودرویی به روز باشد و حداکثر ظرف یکی دو سال گذشته وارد خط تولید شده باشد. ما خودرویی که به قول معروف قدیمی شده را تولید نخواهیم کرد و به دنبال تولید خودرویی هستیم که رقابتی باشد. یعنی کیفیت و قیمت خوبی داشته باشد. دومین معیار این است که خودروی مشترک را به بازارهای هدف کمپانی خارجی صادر کنیم. این نکته از آن جهت اهمیت دارد که ما در بازارهای هدف کمپانی خارجی، نیاز به هزینه کردن برای راه اندازی تعمیرگاه یا نمایندگی نداریم. ما در حال حاضر، خودروهای تولید داخل را به کشورهایی مثل عراق، سوریه و آذربایجان صادر می کنیم و مجبوریم در آن کشورها سرمایه گذاری کنیم، نمایندگانی بزنیم و تعمیرگاه دایر کنیم.  در صورتی که با شرکت های خارجی همکاری کنیم و محصول مشترک بسازیم و صادر کنیم، نیازی به راه اندازی نمایندگی نداریم چون این شرکت ها، پیش از این در کشورهای مختلف، سازوکار ارائه خدمات پس از فروش را راه اندازی کردند و نیازی به سرمایه گذاری ما در این مورد ندارند. به هر ترتیب مشارکت در تولید خودرو با شرکت های خارجی به منظور تولید محصول با کیفیت، ارتقایی در صنعت خودروسازی ما خواهد بود. بویژه اگر بتوانیم محصولات با کیفیت را به کشورهای اروپایی صادر کنیم.
 
با این شرایط، چشم انداز صنعت خودروی ایران کجاست؟
در استراتژی های ما هست که تا سال 2025 سه میلیون دستگاه تولید کنیم و یک میلیون را صادر کنیم. رسیدن به این هدف صادراتی مستلزم این هست که بتوانیم نزدیک به بیست مدل خودروی به روز تولید کنیم. پیش بینی فعالان صنعت خودرو این است که چهار تا پنج پلت فرم جدید را وارد چرخه تولید در کشور  کنیم و طبیعی است که از هر پلت فرم، پنج شش خودروی جدید تولید خواهد شد. با برداشتن تحریم ها و ورود ما به مناقصه ها، زمینه لازم برای تولید محصول مشترک فراهم خواهد شد. اگر بخواهیم بر این مبنا پیش برویم که سی چهل درصد از خودروی مشترک، ساخت داخل باشد باید قطعه سازان خارجی به ایران بیایند و به شرکت های قطعه ساز ما بپیوندند و در زمینه تولید قطعات خودرو، قطعه سازان ما را به روز کنند. به هر حال ما دوره ای را در تحریم گذراندیم و توسعه محصولات ما بطور عمده در پیوند با خودروسازان چینی بود. در آینده دیگر همکاری های صنعت خودروسازی معطوف و منوط به کشوری مثل چین نخواهد بود و ما شاهد همکاری با خودروسازان کره ای، اروپایی و ژاپنی و حتی آمریکایی خواهیم بود که با تولید خودروهای جدید، علاوه بر ارتقای صنعت خودروسازی زمینه افزایش رضایت مردم را فراهم خواهند کرد.
 
با توجه به اینکه سال ها کشور از بازارهای جهانی دور بوده است، آیا توان رقابت خواهد داشت؟
در این زمینه  قطعه سازان ما باید خودشان را ارتقا بدهند. فرض کنید سایپا و ایران خودرو در روز دوهزار دستگاه خودرو تولید می کند که قطعات مختلف آن را از قطعه سازان مختلف می گیرد. ما کمتر قطعه سازی داریم که بتواند تمام نیاز خودروساز را برآورده کند. قطعه سازی ما پراکنده است. ایران خودرو و سایپا هرکدام با پانصد تا ششصد قطعه ساز در ارتباطند. ما باید به سمتی برویم که برای مثال ساپکوی ایران خودرو به جای قرار داد بستن با 500 قطعه ساز، با 50 مجموعه ساز که بطور تخصصی مجموعه ای از قطعات مورد نیاز هر بخش از خودرو را تامین و مونتاژ می کنند قرارداد ببندد. یعنی برای مثال کل داشبورد ماشین را از یک مجموعه ساز تهیه کنند. متاسفانه ما قطعه سازان TR1 در کشور به ندرت داریم. در حالی که دنیا دارد به این سمت می رود که یک شرکت خودروسازی، فقط با پنج یا شش MEGA SUPPLIER  قرارداد تامین هر خودرو می بندند. در این سیستم کیفیت کار بالا می رود و قیمت محصول به تناسب کاهش پیدا می کند. تخصص ها در این سیستم جمع می شود و کیفیت کار بالا می رود و قیمت ها کاهش پیدا می کند. قطعه سازان ما باید خودشان را ارتقا بدهند. بانک ها باید به کمک به این شرکت ها بیایند و تسهیلات ریالی ارائه دهند تا قطعه سازان ماشین آلات تولید خود را بروز کنند. به نظر من ما  باید در توسعه TR1 خیلی کار کنیم و باید در این زمینه به دنبال افزایش توانمندی مان باشیم. ما باید خودرویی قابل رقابت با محصولات  اروپایی بسازیم و بطور قطع، در این راه به پیشرفت همه جانبه صنعت خودروسازی نیاز داریم.
 
تمام این موارد چه زمانی محقق می شود؟ یعنی می توان گفت به زودی خودروهای آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و حتی آمریکایی در ایران تردد خواهند کرد؟
تولید خودروی جدید با شرایط اعلام شده حداقل دو سال زمان نیاز دارد و تصور نکنیم که برای مثال از شش ماه دیگر خودروهای جدید اروپایی یا خارجی وارد خطوط تولید می شوند. چرا که بعد از تصویب برجام در دو مجلس ایران و آمریکا، دو سه ماه طول می کشد تا مناقصه ها برگزار شود و معلوم شود چه شرکتی برنده مناقصه است.  پس از انتخاب طرف خارجی هم چندین ماه طول می کشد تا قراردادها بسته شود. چندین ماه هم برای هومولوگیت کردن خودروی جدید و سپس چندین ماه برای ساخت قالب های قطعات ساخت داخل زمان نیاز است. خلاصه اینکه تصور نکنیم که به زودی خودروهای جدید به بازار خواهد آمد.